इंडिया दर्पण विशेष लेखमाला – राऊळी मंदिरी – लोकप्रतिनिधींच्या इच्छेतून साकारले १०४ फुटी बजरंगबली!

इंडिया दर्पण विशेष लेखमाला – राऊळी मंदिरी
लोकप्रतिनिधींच्या इच्छेतून साकारले १०४ फुटी बजरंगबली!

शक्तीची देवता असलेल्या हनुमानाच्या जगातल्या सर्वांत उंच मुर्तींचा परिचय करून घेतांना अनेक मजेशीर आणि मनोरंजक योगायोग ऐकायला मिळतात. महाराष्ट्रातील नांदुरा येथे इथल्या कांद्यांमुळे हनुमान येथे आल्याचा किस्सा मागच्या लेखांत सांगितला. आज आपण उत्तर प्रदेशांतील शाहजहाँपूर येथील हनुमतधाम येथील १०४ फूट उंच हनुमानाची माहिती जाणून घेणार आहोत.

या हनुमान मूर्तीचे वैशिष्ट्ये म्हणजे सात वेळा शाहजहाँपूर विधानसभेत निवडून जाणार्या सुरेश कुमार खन्ना या लोकप्रतिनिधींनी आपले श्रद्धास्थान असलेल्या हनुमानाची जगातली सर्वांत उंच मूर्ती आपल्या गावांत स्थापन करून आपल्या लाडक्या देवाला अभिवादन केले आहे. पहिल्यावेळी जेंव्हा ते आमदार म्हणून निवडून आले त्याच वेळी त्यांनी हनुमत धाम येथे काहीतरी भव्यदिव्य करण्याचा संकल्प मनाशी केला होता.

हनुमत धाम ची पायाभरणी कशी झाली
इ.स. २००२ ची गोष्ट आहे. सुरेश कुमार खन्ना त्यावेळी दुसर्यावेळी आमदार झालेले होते. त्यावेळी यूपी मध्ये बसपा आणि भाजपा यांचे संयुक्त सरकार अधिकारावर होते. शाहजहाँपूरचे आमदार सुरेश कुमार खन्ना त्यावेळी सरकार मध्ये पर्यटन मंत्री होते. शाहजहाँपूर येथील खन्नोत नदीच्या मध्यभागी असलेल्या बिसरत घाटावरील वैशिष्ट्येपूर्ण ठिकाणाला धार्मिक कम पिकनिक स्पॉट बनविण्याची कल्पना त्यांच्या डोक्यात घोळत होती. त्यावर अभ्यास करून एक परफेक्ट प्रोजेक्ट त्यांनी सरकार पुढे सादर केला. या ठिकाणी हनुमत धाम या धार्मिक स्थलाचा विकास करण्यासाठी केंद्र सरकारने देखील काही कोटी रूपये खर्चाच्या या प्रकल्पाला मंजूरी दिली आणि ४ मे २००३ रोजी उत्तर प्रदेशचे आवास एवं नगरविकास मंत्री लालजी टंडन यांनी या प्रकल्पाचा शुभारंभ केला.

हनुमत धाम येथे जगातील सर्वांत उंच आकर्षक हनुमान मूर्ती प्रमाणेच इतर देव देवतांचा आकर्षक मूर्ती व मंदिरं स्थापन करण्यात आली आहेत. ज्या पर्वतावर हनुमानजीची ही मूर्ती उभी केली आहे त्याच्या खाली एक भव्य नैसर्गिक गुहा असून तिचे अत्याधुनिक स्थानात रूपांतर करण्यात आले आहे. या गुफे मध्ये भाविकांना पूजा अर्चा करण्यासाठी दुसरी हनुमान मूर्ती स्थापन करण्यात आली आहे. याशिवाय या गुहेत श्रीगणेश, श्री सूर्यनारायण, शिवलिंग, सरस्वती देवी आणि दुर्गा देवी यांच्या अतिशय देखण्या मूर्ती स्थापित करण्यात आलेल्या आहेत.

सर्वांत उंच हनुमानजी
हनुमत धाम येथील हनुमान मूर्ती १०४ फूट उंच आहे. दिल्लीचे सुप्रसिद्ध स्ट्रक्चरल इंजिनीअर पंकज गुप्ता यांनी हनुमत धामचे स्ट्रक्चरल डिझाईन तयार केले आहे. येथील मुर्तीची उंची प्रथम १०१ फूट उंच ठेवण्याची योजना होती. परंतु २१ फूट उंच चबुतर्यावर १०४ फूट उंचीच्या ह्नुमानाची स्थापना केल्या मुळे मुर्तीची उंची १२५ फूट झाली आहे. अर्थांत प्रत्येक ठिकाणचे स्थानिक लोक आपल्या गावातील मुर्तींची उंची चार पाच फुटांनी वाढवूनच सांगतात. जेथे हनुमान मूर्ती उभारण्यात आली आहे त्याच्या चारी बाजूंना सीसीटीवी कॅमेरे बसविण्यात आले आहेत. मूर्ती समोर आकर्षक कारंजे आणि रंगीबेरंगी लायटिंग करण्यात आली आहे. रात्रीच्या वेळी तर या ह्नुमानाचे सौंदर्य अनेक पटींनी खुलून दिसते.

नदीच्या मधला संपूर्ण परिसर मखमली हिरवळ आणि विविध प्रकारची औषधी व शोभीवंत झाडं झुडुप लावून सुशोभित करण्यात आला आहे. योग्य प्रकारे विकसित करण्यात आलेले गार्डन येथील प्रमुख आकर्षण आहे.जगप्रसिद्ध हनुमान मूर्ती आणि त्याच्या खालील देखणी गुफा यांचे पर्यंत जाण्यासाठी खन्नौत नदीवर एक पुल देखील तयार करण्यात आला आहे. हनुमत धामचा विकास करण्यासाठी दहा वर्षे आणि दोन महिने कालावधी लागला. ४ मे २००३ रोजी या प्रकल्पाची पायाभरणी झाली आणि ४ जुलाई २०१३ रोजी या प्रकल्पाचे लोकार्पण करण्यात आले.

हनुमत धाम येथील सुप्रसिद्ध १०४ फूट उंच हनुमान मूर्ती कुशल मूर्तिकार वीरेंद्र खुदानिया यांच्या मार्गदर्शनाखाली ११ राजस्थानी शिल्पकारांनी दोन वर्षे रात्रंदिवस मेहनत करून तयार केली. ही मूर्ती तयार करण्यासाठी दिड कोटी रूपये खर्च आला. शाहजहाँपूर येथील विशाल बजरंगबली भक्तांचे सर्व कष्ट दूर करतो अशी मान्यता आहे. आसपासच्या जिल्ह्यांतील लोक येथे हनुमानाच्या दर्शानासाठी येतात. यूपी सरकारच्या पर्यटन खात्याच्या मानचिन्हात या हनुमान मुर्तिचा समावेश करण्यात आला आहे. त्यामुळे पर्यटक देखील येथे मोठ्या संख्येने येतात. रामनवमी, हनुमान जन्मोत्सव यावेळी तर येथे लाखो भाविक एकत्र येतात. हा संपूर्ण परिसर लोकांच्या गर्दीने आणि हनुमत धामच्या सौंदर्याने खुलून जातो.

शाहजहाँपूरचे सात वेळा प्रतिनिधित्व करणार्या सुरेश कुमार खन्ना यांनी यापूर्वी शाहजहाँपूरमध्ये अतिशय सुंदर व देखने शहीद उद्यान, राज्याला अभिमान वाटावी अशी स्वामी विवेकानंद पब्लिक लायब्ररी आणि आता बिसरात घाटावर पवन पुत्र हनुमानाची जगातली सर्वांत उंच मूर्ती स्थापन करून आपले शहर योग्य लोकप्रतिनिधीच्या हातात सुरक्षित असल्याची खात्री शाहजहाँपूरच्या नागरिकांना करून दिली आहे.

Column Rauli Mandiri 104 Feet Hanuman by Vijay Golesar