मुकुंद बाविस्कर, इंडिया दर्पण वृतसेवा
आपल्या घरातील वीज बील कमी करण्याबाबत केंद्र सरकारने महत्त्वाची घोषणा केली आहे. घरात सौर ऊर्जेपासून वीज वापरायची असेल, तर सरकारने ग्राहकांच्या पसंतीच्या कोणत्याही विक्रेत्याला रुफटॉप सोलर बसवण्याची परवानगी दिली आहे. शासकीय योजनेअंतर्गत अनुदानाचा लाभ मिळण्यासाठी आणि वितरणासाठी लावलेली यंत्रणा पुरेशी सुविधा देणार असल्याचे चित्र आहे.
नवीकरणीय ऊर्जा मंत्रालयाने सांगितले की, पूर्वी रूफटॉप योजनेअंतर्गत, योजनेचे लाभ आणि सबसिडी मिळविण्यासाठी कुटुंबांना केवळ नामांकित विक्रेत्यांकडून रूफटॉप सोलर सिस्टीम बसवावी लागत होती. मात्र आता मंत्रालयाच्या निवेदनानुसार, छतावरील सौर योजना सुलभ करण्याचा निर्णय केंद्रीय ऊर्जा आणि नवीकरणीय ऊर्जा मंत्री आर. के. सिंह यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या आढावा बैठकीत घेण्यात आला. यावेळी रूफटॉप योजना लोकांना सुलभपणे उपलब्ध व्हावी यासाठी मंत्र्यांनी निर्देश दिले. त्यामुळे आता कोणत्याही कुटुंबाला यादीतील दुकानदाराकडून छतावर सोलर पॅनल बसवण्याची गरज भासणार नाही, असे निर्देश त्यांनी दिले. नागरिकांना त्यांच्या घरांमध्ये रुफटॉप सोलर पॅनेल स्वतः स्थापित करू शकतात, किंवा त्यांच्या आवडीच्या कोणत्याही विक्रेत्याकडून ते स्थापित करू शकतात आणि वितरण कंपनीला सिस्टमच्या चित्रासह स्थापनेबद्दल माहिती देऊ शकतात.
रूफटॉपच्या स्थापनेची माहिती एकतर पत्र किंवा अर्जाद्वारे किंवा नियुक्त वेबसाइटवर दिली जाऊ शकते, जी प्रत्येक डिस्कॉम आणि केंद्र सरकारने रूफटॉप योजनेसाठी सुरू केली आहे. वितरण कंपनी माहिती मिळाल्यापासून 15 दिवसांच्या आत ‘नेट मीटरिंग’ उपलब्ध करून देईल याची खात्री करेल. 3 किलोवॅट क्षमतेपर्यंतच्या पॅनेलसाठी 40 टक्के आणि 3 किलोवॅट ते 10 किलोवॅट क्षमतेच्या पॅनल्ससाठी 20 टक्के अनुदान सरकारकडून दिले जाते. ते इंस्टॉलेशनच्या 30 दिवसांच्या आत डिस्कॉमद्वारे घरमालकाच्या खात्यात जमा केले जाईल.
दरम्यान, सोलर पॅनेल आणि इन्व्हर्टरची गुणवत्ता निर्धारित मानकांनुसार असल्याची खात्री करण्यासाठी, केंद्र सरकार वेळोवेळी सोलर पॅनेल उत्पादक आणि इन्व्हर्टर उत्पादकांची यादी मुद्रित करेल ज्यांची उत्पादने आवश्यक गुणवत्ता मानके पूर्ण करतील आणि किंमत सूची देखील दिली पाहिजे. त्यानंतर लोक त्यांच्या आवडीचे सोलर पॅनेल आणि इन्व्हर्टर निवडू शकतात. तसेच डिस्कॉमने नामनिर्देशित केलेल्या कोणत्याही विक्रेत्याद्वारे रूफटॉप पॅनेल स्थापित करण्याचा पर्याय पूर्वीप्रमाणेच उपलब्ध असेल. त्याचप्रमाणे आता ग्राहक किंवा घरमालक त्यांच्या स्वत: च्या पसंतीचे सौर पॅनेल आणि इन्व्हर्टर निवडू शकतात.
