मुंबई – तुम्ही जर शेअर बाजारात गुंतवणूक करीत असाल तर तुमच्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची बातमी आहे. कारण, बाजार नियामक मंडळ म्हणजेच सेबीने गुंतवणूकदारांसाठी नवीन चार्टर जाहीर केला आहे. हा चार्टर गुंतवणूकदारांना अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे. कारण, नफा वाढवितानाच तोटा कमी करण्यात गुंतवणूकदारांना यश येणार आहे. हे चार्टर नक्की काय आहे हे आपण जाणून घेणार आहोत.
सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) च्या सार्वजनिक सूचनेनुसार, हा चार्टर तयार करण्याचा उद्देश गुंतवणूकदारांच्या हिताचे रक्षण करणे आणि त्यांना निष्पक्ष, पारदर्शक आणि सुरक्षित बाजारपेठेत गुंतवणूक करण्यास मदत करणे हा आहे. तसेच सिक्युरिटी मार्केटमधील गुंतवणूकदारांच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी नवीन गुंतवणूकदार चार्टर जारी करण्यात आल्याचे सेबीने म्हटले आहे. सिक्युरिटी मार्केटमध्ये गुंतवणूक करताना हे चार्टर सावधगिरी बाळगते. गुंतवणूकदारांना संभाव्य नुकसानीपासून वाचविण्याकरिता, हे चार्टर तथा सनद आणण्यात आल्याचे असे सांगण्यात येत आहे. विशेष चा छोट्या गुंतवणूकदारांना या चार्टरचा मोठा फायदा होणार आहे.
विशेष म्हणजे या चार्टरमध्ये गुंतवणूकदारांचे हक्क आणि कर्तव्ये समजावून सांगण्याचा तसेच रोखे बाजारामध्ये घ्यावयाच्या खबरदारीची जाणीव करून देण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे. ही सनद, गुंतवणूकदारांना न्याय्य आणि समान वागणूक देण्याचे आवाहन करते. तसेच तक्रारींचा निपटारा वेळेत करणे, सेबी मान्यताप्राप्त मार्केट इन्फ्रास्ट्रक्चर संस्था आणि मध्यस्थांकडून दर्जेदार सेवांचा हक्क देणे, अशा योजना आहेत.
सेबीने गुंतवणूकदारांसाठी काही जबाबदाऱ्याही निश्चित केल्या आहेत. त्यांची ‘करण्या योग्य’ (Do’s) आणि ‘करण्या योग्य नाही’ (Don’ts) अशी विभागणी केली आहे. सेबी त्याच्या स्कोअर पोर्टलद्वारे ऑनलाइन तक्रारी हाताळते. त्यामुळे सेबीने म्हटले आहे की, गुंतवणूकदारांच्या तक्रारींचे वेळेवर निपटारा करणे हे त्यांचे हित जपण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. याआधी बाजार नियामक सेबी गुंतवणूकदारांचे हित जपण्यासाठी अनेक पावले उचलली आहे. तसेच IPOच्या नियमांमध्ये मोठे बदल करण्याचा प्रस्ताव आहे. त्यामुळे कंपन्या आयपीओ मधून रोखे खर्च करू शकतात आणि मोठे गुंतवणूकदार लवकर बाहेर पडू शकतात. हे दिसून येईल, या प्रस्तावाद्वारे छोट्या गुंतवणूकदारांच्या हिताचे रक्षण करणे हा देखील सेबीचा उद्देश आहे. त्यामुळे छोट्या गुंतवणूकदारांनी या चार्टरचे स्वागत केले आहे.