आज आहे मौनी अर्थात शनि आमावस्या; असे आहे तिचे महत्व, मुहूर्त आणि कथा

इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क – वैदिक शास्त्रानुसार माघ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील अमावस्या तिथी खूप महत्वाची आहे. यंदाची मौनी अमावस्या, आज २१ जानेवारी, शनिवारी आहे. या अमावस्या तिथीला ‘मौनी’ म्हणण्यामागे एक श्रद्धा आहे की या शुभ तिथीला मनु ऋषींचा जन्म झाला आणि मनु शब्दाने ही अमावस्या मौनी अमावस्या म्हणून ओळखली जाऊ लागली. दुसर्‍या मान्यतेनुसार, या दिवशी मौन धारण करून देवाची पूजा केली जाते, म्हणून तिला मौनी अमावस्या म्हणतात. यावेळी ही तिथी शनिवारी असल्याने त्याचे धार्मिक आणि ज्योतिषीय महत्त्व अधिकच वाढते.

मौनी अमावस्येचे महत्व
माघ महिन्यात जेव्हा सूर्य मकर राशीत असतो, तेव्हा तीरथपती म्हणजेच प्रयागराजमध्ये देव, ऋषी, नपुंसक आणि इतर देवता तिन्ही नद्यांच्या संगमावर स्नान करतात. असे मानले जाते की, या दिवशी मौन व्रत ठेऊन प्रभूचे स्मरण केल्यास ऋषीत्व प्राप्त होते, जीवाची आध्यात्मिक शक्ती वाढते. पुराणानुसार या दिवशी सर्व पवित्र नद्यांचे आणि क्षीण माता गंगा यांचे पाणी अमृतसारखे बनते. या दिवशी गंगेत स्नान केल्याने अश्वमेध यज्ञाप्रमाणेच फळ मिळते. मौनी अमावस्येच्या दिवशी मनुष्याने आपल्या क्षमतेनुसार दान, दान आणि नामजप करावा, असे केल्याने मागील जन्माची पापे नष्ट होतात. असे मानले जाते की या दिवशी पीपळ वृक्ष आणि भगवान विष्णूची विधिवत पूजा करणे विशेष फलदायी असते. या तिथीला मौन आणि संयम पाळणे हे स्वर्ग आणि मोक्ष देणारे मानले जाते. जर एखाद्या व्यक्तीला शांत राहणे शक्य नसेल, तर त्याने आपले विचार शुद्ध ठेवावे आणि आपल्या मनात कोणत्याही प्रकारचा कुटिलपणा येऊ देऊ नये.

कथा
प्राचीन काळी कांचीपुरममध्ये एक सुशील गुणवती मुलगी होती. ती लग्नासाठी पात्र ठरल्यावर तिच्या वडिलांनी तिची कुंडली ज्योतिषाला दाखवली असता त्यांनी मुलीच्या कुंडलीत वैधव्य दोष सांगितला. उपायानुसार गुणवती आपल्या भावासोबत सिंहल बेटावर राहणाऱ्या सोमा धोबिनकडे आशीर्वाद घेण्यासाठी गेली. दोघे भाऊ-बहीण एका झाडाखाली बसून समुद्राच्या मध्यभागी असलेल्या बेटावर जाण्याचा मार्ग शोधू लागले. त्याच झाडावर गिधाडे घरट्यात राहत होती. संध्याकाळी गिधाड कुटुंब घरट्यात परतल्यावर मुलांनी त्यांना दोन भाऊ-बहिणींबद्दल सांगितलं. तेथे येण्याचे कारण विचारून गिधाडाने त्या दोघांनाही पाठीवर बसवून दुसऱ्या दिवशी सिंहल बेटावर नेले. तेथे पोहोचल्यावर गुणवतीने सोमाची सेवा करून त्यांना प्रसन्न केले. जेव्हा सोमाला गुणवतीच्या वैधव्याबद्दल कळले तेव्हा त्याने आपले सिंदूर दान केले आणि तिला अखंड सौभाग्यलती होण्याचे वरदान दिले. गुणवतीचा विवाह सोमाच्या गुणांनी झाला, ती शुभ तिथी मौनी अमावस्या होती.

शुभ वेळ
अमावस्या तिथी शनिवार, २१ जानेवारी रोजी सकाळी ६.१७ वाजता सुरू होईल आणि रविवार, २२ जानेवारी रोजी पहाटे २.२२ वाजता समाप्त होईल. उदय तिथीच्या मान्यतेनुसार मौनी अमावस्येचा सण यंदा २१ जानेवारीलाच साजरा होणार आहे.

Mauni Amavasya Importance Muhurta and Story