नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – स्वातंत्र्याच्या ७५ व्या वर्धापन दिनानिमित्त भारतीय लष्करातील श्वान ‘एक्सेल’ याला मरणोत्तर शौर्य पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. जुलैमध्ये जम्मू-काश्मीरच्या बारामुल्ला जिल्ह्यात दहशतवादविरोधी कारवाईत एक्सल मारला गेला होता. आता त्यांना स्वातंत्र्यदिनी शौर्य पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी स्वातंत्र्य दिनाच्या पूर्वसंध्येला सशस्त्र दल आणि केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलाच्या जवानांना 107 शौर्य पुरस्कार जाहीर केले.
अनेक भारतीय लष्कर आणि हवाई दलासह अनेक शूरवीरांना सन्मानित करण्यात केंद्र सरकारने स्वातंत्र्यदिनी नाईक देवेंद्र प्रताप सिंग यांना कीर्ती चक्र हा देशातील दुसरा सर्वोच्च शांतता कालीन शौर्य पुरस्कार प्रदान केला आहे. नाईक देवेंद्र प्रतापसिंग या वर्षी २९ जानेवारी रोजी पुलवामा येथे झालेल्या ऑपरेशनचा भाग होते, तिथे त्यांनी आपले शौर्य दाखवले आणि दोन दहशतवाद्यांना ठार केले. तसेच एक्सल हा श्वान दोन वर्षांचा होता जेव्हा त्याने 30 जुलै रोजी दहशतवादविरोधी ऑपरेशन दरम्यान देशासाठी बलिदान दिले. मृत्यूपूर्वी एक्सलने दहशतवाद्याला शोधण्यात सुरक्षा दलांना मदत केली होती. नंतर बारामुल्लामधील क्रेरी येथील वानिगम बाला भागात आठ तास चाललेल्या चकमकीत सुरक्षा दलांनी दहशतवाद्याला ठार केले.
याशिवाय लष्करातील ८ जवानांना शौर्य चक्र प्रदान करण्यात आले आहे. यापैकी शिपाई करण वीर सिंग, गनर जसबीर सिंग यांना मरणोत्तर शौर्य चक्र प्रदान करण्यात आले आहे. याशिवाय शौर्य चक्र पुरस्कार विजेत्यांमध्ये मेजर नितीन धानिया, अमित दहिया, संदीप कुमार, अभिषेक सिंग, हवालदार घनश्याम आणि लान्स नाईक राघवेंद्र सिंग यांचा समावेश आहे.
भारतीय लष्कराच्या अ‍ॅक्सेल (बेल्जियन मालिनॉइस डॉग) या लढावू श्वानाला मरणोत्तर मेन्शन इन डिस्पॅच हा शौर्य पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. जम्मू-काश्मीरमधील बंडखोरीविरोधी कारवाईत श्वानाच्या भूमिकेसाठी गेल्या महिन्यात हा पुरस्कार देण्यात आला होता. ३१ जुलै रोजी बारामुल्लाच्या वानीगाम येथे जेव्हा भारतीय लष्कर आणि जम्मू-काश्मीर पोलिसांच्या जवानांनी एका घरात लपलेल्या दहशतवाद्यांविरोधात कारवाई सुरू केली. . त्यात श्वानपथकाचाही त्यात समावेश करण्यात आला. श्वान अ‍ॅक्सेलच्या मागच्या बाजूला एक कॅमेरा बसवण्यात आला होता. जेणेकरुन त्याने केलेल्या कक्षातील हस्तक्षेपादरम्यान दहशतवाद्यांची अचूक माहिती लष्करापर्यंत पोहोचू शकेल आणि ते सहजपणे ऑपरेशन करू शकतील.
चकमकीच्या ठिकाणी अ‍ॅक्सेल घरात घुसताच दहशतवाद्यांनी त्यावर गोळीबार केला. तीन गोळया लागल्याने त्याला जीव गमवावा लागला. लष्कराच्या एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, हल्ला करणा-या श्वानाला विशेष प्रशिक्षण दिले जाते जेणेकरून तो संशयिताला पकडू शकेल.
अॅक्सेलमुळे दहशतवादी लपलेल्या एका खोलीची पाहणी आणि लावलेल्या कॅमेऱ्याद्वारे टेहळणी झाली होती, मात्र दुसऱ्या खोलीत प्रवेश करताच दहशतवाद्याने त्याच्यावर गोळीबार केला. गोळीचा आवाज ऐकून जवान सावध झाले आणि त्यांनी खोलीत लपलेल्या दहशतवाद्याला ठार केले, मात्र गोळी लागल्याने अॅक्सेलचाही मृत्यू झाला. अॅक्सेलला गोळ्या लागल्या तसेच दहा वेगवेगळ्या जखमा झाल्या. म्हणजेच गोळी लागल्यावरही अॅक्सेलने दहशतवाद्याशी सामना केला होता, त्यामुळे त्याला या जखमा झाल्या होत्या.
Indian Army Dog Axel Gallantry Award
