एलन मस्क घडविणार आता चंद्र आणि मंगळाची सफर… असा आहे त्याचा मेगाप्लॅन… आज लॉन्च होणार पहिले टेस्ट रॉकेट

इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क – जगातील आघाडीची अंतराळ संशोधन कंपनी स्पेसेक्स (SpaceX) एक नवा विक्रम रचणार आहे. SpaceX चे स्टारशिप रॉकेट थोड्याच वेळात पहिले चाचणी उड्डाण करणार आहे. चंद्र आणि मंगळावर आणि त्यापलीकडे अंतराळवीरांना पाठवण्यासाठी डिझाइन केलेले हे आतापर्यंतचे सर्वात शक्तिशाली रॉकेट आहे. हे रॉकेट काय आहे? त्याचे किती टप्पे आहेत? ते कधी सुरू होईल? प्रक्षेपणानंतर काय होईल? रॉकेट लाँच करून काय फायदा होईल? असे अनेक प्रश्न सध्या विचारले जात आहेत. त्याची उत्तरे आपण जाणून घेऊया

SpaceX चे स्टारशिप स्पेसक्राफ्ट आणि सुपर हेवी रॉकेट यांना एकत्रितपणे स्टारशिप असे नाव देण्यात आले आहे. स्टारशिप हे एक पुन्हा वापरता येण्याजोगे अंतराळयान आहे जे पृथ्वीच्या कक्षेत, चंद्र, मंगळ आणि त्यापलीकडे क्रू आणि कार्गो दोन्ही वाहून नेण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. हे जगातील आतापर्यंतचे सर्वात शक्तिशाली प्रक्षेपण वाहन असेल. रॉकेटची उंची 120 मीटर आणि व्यास 9 मीटर आहे, तर त्याची पेलोड क्षमता 100 ते 150 टन आहे.

सुपर हेवी हा स्टारशिप लाँच सिस्टमचा पहिला टप्पा किंवा बूस्टर आहे. सब-कूल्ड लिक्विड मिथेन (CH4) आणि लिक्विड ऑक्सिजन (LOX) वापरून 33 रॅप्टर इंजिनद्वारे समर्थित, सुपर हेवी हे पूर्णपणे पुन्हा वापरता येणारे रॉकेट आहे. तो पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश करू शकेल आणि प्रक्षेपणस्थळी परत येऊ शकेल. त्याची उंची 69 मीटर, व्यास 9 मीटर आणि थ्रस्ट क्षमता 3,400 टन प्रति 7.5 एमएलबी आहे.

स्टारशिप हे अंतराळयान आणि स्टारशिप प्रणालीचा दुसरा टप्पा आहे. वाहनामध्ये एकात्मिक पेलोड विभाग आहे आणि ते पृथ्वीच्या कक्षेत, चंद्र, मंगळ आणि त्यापलीकडे क्रू आणि कार्गो वाहून नेण्यास सक्षम आहे. स्टारशिप देखील पृथ्वीवर एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी जाण्यास सक्षम आहे. ते एका तासात किंवा त्यापेक्षा कमी वेळात जगात कुठेही जाऊ शकते.
स्टारशिप वाहन 50 मीटर उंचीचे, 9 मीटर व्यासाचे आणि 1,200 टन प्रति 2.6 एमएलबी प्रणोदक क्षमता आणि 100 ते 150 टन पेलोड क्षमता आहे.

रॅप्टर इंजिन हे पुन्हा वापरता येण्याजोगे मिथेन-ऑक्सिजन स्टेज्ड-कम्बशन इंजिन देखील आहे. हे स्टारशिप सिस्टमला शक्ती देते आणि फाल्कन 9 मर्लिन इंजिनच्या दुप्पट थ्रस्ट क्षमता आहे. स्टारशिप सहा इंजिन, तीन रॅप्टर इंजिन आणि तीन रॅप्टर व्हॅक्यूम (RVac) इंजिनद्वारे समर्थित असेल, जे स्पेसच्या व्हॅक्यूममध्ये वापरण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. सुपर हेवी 33 रॅप्टर इंजिनद्वारे समर्थित असेल, 13 मध्यभागी आणि उर्वरित 20 बूस्टरच्या मागील बाजूच्या परिमितीच्या आसपास असतील. त्याचा व्यास 1.3 मीटर आहे तर उंची 3.1 मीटर आहे.

अमेरिकेच्या टेक्सास राज्यातील SpaceX स्पेसपोर्टवरून मध्यवर्ती वेळेनुसार सकाळी 8:00 वाजता (1300 GMT) रॉकेट प्रक्षेपित होणार आहे. सोमवारच्या लाँचला उशीर झाल्यास वीकेंडसाठी राखीव वेळा देखील सेट केल्या आहेत. स्पेसएक्सचे संस्थापक एलोन मस्क म्हणाले की ही एक वेगळी शक्यता आहे.

मस्क रविवारी ट्विटर स्पेसवर लाइव्ह प्रोग्राममध्ये म्हणाले, ‘हे एक अतिशय धोकादायक उड्डाण आहे. अत्यंत गुंतागुंतीच्या, प्रचंड रॉकेटचे हे पहिले प्रक्षेपण आहे. ते पुढे म्हणाले की हे रॉकेट अनेक प्रकारे अयशस्वी होऊ शकते. आम्ही खूप सावध आहोत आणि काही चिंताजनक आढळल्यास, मिशन पुढे ढकलले जाईल.

जर सर्व काही योजनेनुसार झाले तर, सुपर हेवी बूस्टर लॉन्च झाल्यानंतर सुमारे तीन मिनिटांनी स्टारशिपपासून वेगळे होईल आणि मेक्सिकोच्या आखातात बुडेल. त्याचवेळी, सहा इंजिनांसह स्टारशिप सुमारे 150 मैलांच्या उंचीवर उड्डाण करेल. प्रक्षेपणानंतर सुमारे ९० मिनिटांनी ते पृथ्वीच्या जवळची कक्षा पूर्ण करेल. मस्क म्हणाले, ‘ते कक्षेत पोहोचले तर ते मोठे यश असेल.’

हे यान मंगळावर आणि परतीच्या लांब पल्ल्याच्या सहलींसाठी वापरले जाईल. ज्यासाठी नऊ महिने लागू शकतात. मस्क पेलोड क्षेत्रात सुमारे 40 केबिन बसवण्याचा विचार करत आहे. ‘जर तुम्हाला खरोखरच लोकांचा जमाव पाठवायचा असेल तर तुम्ही प्रत्येक केबिनमध्ये पाच किंवा सहा लोकांची कल्पना करू शकता,’ पण मला वाटते की, प्रत्येक केबिनमध्ये दोन किंवा तीन लोक आणि मंगळावर जाणार्‍या प्रत्येक फ्लाइटमध्ये सुमारे 100 लोक दिसण्याची आम्ही अपेक्षा करू, असे मस्क यांनी सांगितले.

पेलोड विभागात सामायिक क्षेत्रे, स्टोरेज स्पेस आणि एक निवारा देखील असेल. जेथे हानिकारक सौर वादळ टाळण्यासाठी लोक एकत्र येतील. नासाच्या आर्टेमिस प्रोग्राममध्ये स्टारशिप देखील महत्त्वाची भूमिका बजावेल, ज्याचा उद्देश दीर्घ कालावधीसाठी चंद्रावर मानव पाठवण्याचा आहे. एप्रिल 2021 मध्ये, यूएस स्पेस एजन्सीने या दशकात अंतराळवीरांना चंद्राच्या पृष्ठभागावर पोहोचवण्यास सक्षम असलेल्या लँडरमध्ये स्टारशिप विकसित करण्यासाठी SpaceX सोबत करार केला आहे.

Starship's flight test window opens at 7:00 a.m. CT tomorrow; a live webcast will begin ~45 minutes before liftoff → https://t.co/bG5tsCUanp pic.twitter.com/mBGaFNwhaU

— SpaceX (@SpaceX) April 16, 2023

Elon Musk Spasex Rocket Launch Today