इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क – अयोध्येत बांधल्या जाणाऱ्या राम मंदिरात रामललाच्या दर्शनाला सुरुवात झाल्याने उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौचे नाव पुढील वर्षी बदलणार का? राम नगरी अयोध्येपूर्वी लखनौ अधिकृतपणे लखनपुरी किंवा लक्ष्मण नगरी म्हणून ओळखले जाईल? लोकसभा निवडणुकीपूर्वी अयोध्येतील राम मंदिराचे काम पूर्ण होण्याआधीच या चर्चा आता राजकीय वर्तुळात जोरात सुरू आहेत. लखनौचे नाव बदलायचे की नाही, असे यूपीचे राजकारण बारकाईने समजून घेणारे सांगतात, पण नाव बदलण्याच्या चर्चेची वेळ भाजपसाठी राजकीयदृष्ट्या अनुकूल मानली जात आहे.
गेल्या काही दिवसांपासून उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौचे नाव बदलण्याची चर्चा भाजपच्या बड्या नेत्यांकडून होत आहे. यापूर्वी प्रतापगडचे भाजप खासदार संगम लाल गुप्ता यांनी पंतप्रधान मोदींना पत्र लिहून उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनऊचे नाव बदलण्याची मागणी केली होती. संगम लाल गुप्ता म्हणतात की 18 व्या शतकात नवाब असफुद्दौला यांनी लक्ष्मणनगरीचे नाव बदलून लखनौ केले. जेव्हा आपण गुलामगिरीतून बाहेर पडत आहोत, तेव्हा प्रभू श्री रामाचे बंधू भगवान लक्ष्मण यांच्या नावावर असलेले लखनौचे नावही बदलून लखनपुरी किंवा लक्ष्मणपुरी ठेवावे. केवळ भाजप खासदार संगम लाल गुप्ताच नाही तर उत्तर प्रदेशचे उपमुख्यमंत्री ब्रिजेश पाठक यांच्या मते लखनौचे नाव आधी लक्ष्मण नगरी होते. बुधवारी बनारसमध्ये आयोजित एका कार्यक्रमादरम्यान उपमुख्यमंत्री ब्रिजेश पाठक म्हणाले की, योग्य वेळ आल्यावर परिस्थितीनुसार कारवाई केली जाईल.
केवळ खासदार आणि उपमुख्यमंत्रीच नाही तर उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनऊ येथील चौधरी चरणसिंग विमानतळाबाहेर बसवण्यात आलेला लक्ष्मणजींचा भव्य पुतळाही लखनौचे नाव बदलण्याच्या चर्चेला उधाण आणत आहे. खरं तर, लखनऊच्या चौधरी चरण सिंह विमानतळाच्या बाहेर लक्ष्मणजींचा कांस्य पुतळा बसवण्यात आला आहे. लखनौचे नाव बदलायचे की नाही, असे राजकारण बारकाईने समजून घेणारे राजकीय विश्लेषक सांगतात, पण लोकसभा निवडणुकीपूर्वी जे वातावरण तयार होऊ लागले आहे, ते अनेक प्रकारे राजकीय संदेश देत आहे. खरे तर पुढील वर्षापासून अयोध्येत बांधले जाणारे रामललाचे मंदिर देश आणि जगातील भाविकांसाठी खुले होणार आहे. अशा स्थितीत लखनौला जुन्या नावाची जाणीव करून देण्यासाठी हे वातावरण अनुकूल तर आहेच, पण राजकारणाच्या दृष्टिकोनातूनही ते भाजपला विश्वासाच्या विषयावर एक पाऊल पुढे ठेवत आहे.
उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौचे नाव बदलण्याच्या चर्चेदरम्यान, राजकीय नफा-तोट्याचेही मूल्यांकन केले जात आहे. राजकीय विश्लेषक अनिरुद्ध म्हणतात की लखनौचे नाव बदलण्याबाबतची चर्चा दोन कोनातून पाहिली जाऊ शकते. सर्वप्रथम, पुढील वर्षीपासून अयोध्येत रामाचे भव्य मंदिर बांधले जात आहे, जे जगभरातील भाविकांना दर्शनासाठी खुले केले जाईल. कारण आता फैजाबाद जिल्ह्याच्या नामांतराने अयोध्या आणि लखनौच्या सीमा विलीन झाल्या आहेत. म्हणूनच रामाचे शहर अयोध्या आणि लक्ष्मणाचे शहर लखनौ यांना एकमेकांशी जोडले जात आहे. ते म्हणतात की, भाजपच्या राजकीय अजेंड्यासोबतच त्यांची श्रद्धा आणि विचारधाराही पाहिली, तर निवडणुकीच्या दृष्टिकोनातूनही हे भाजपसाठी अतिशय अनुकूल पाऊल ठरत आहे. निवडणूक लोकसभेच्या अगदी जवळ आल्याने राजकीय विश्लेषकांचे मत आहे. अशा स्थितीत भाजपची स्वत:ची विचारसरणी पाहता नवाब असफ-उद-दौला यांचे नाव बदलून लखनपुरी किंवा लक्ष्मण नगरी असे करणेही सर्व राजकीय बाणांवर निशाणा साधू शकते.
मात्र, उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौचे नाव बदलण्याची चर्चा पहिल्यांदाच झालेली नाही. गेल्या वर्षी मे महिन्यात उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी पंतप्रधान मोदींचे स्वागत करताना त्यांच्या ट्विटमध्ये लिहिले होते की, “शेशावतार भगवान श्री लक्ष्मणजींचे पवित्र शहर लखनऊमध्ये हार्दिक स्वागत आहे.” यानंतर उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौचे नाव बदलून लखनपुरी होणार की लक्ष्मण नगरी, या चर्चेचा बाजार तापला. यापूर्वी 2018 मध्ये भाजपचे ज्येष्ठ नेते कलराज मिश्रा यांनीही लखनौचे नाव बदलून लक्ष्मणपुरी करण्याची मागणी केली होती. उत्तर प्रदेशचे माजी मंत्री आणि अटलबिहारी वाजपेयी यांच्यासाठी सर्वात महत्त्वाचे असलेले माजी खासदार दिवंगत लालजी टंडन यांनीही लक्ष्मण आणि लखनौ यांच्यातील खोल नातेसंबंधांचा उल्लेख त्यांच्या ‘अनकाहा लखनऊ’ या पुस्तकात केला होता.
BJP Strategy UP Ayodhya Temple Lucknow City Name Change
