भारतच नाही, तर जगावरच ऊर्जेचे संकट; बघा, विविध देशांमध्ये काय आहे स्थिती?

नवी दिल्ली – केवळ भारतात नव्हे तर जागतिक पातळीवर, उर्जा संकटाचा परिणाम जाणवत आहे. त्यामुळे विविध प्रकारच्या इंधनाच्या किंमतीत मोठ्या प्रमाणात वाढ झाल्याचा दिसून येतो. विशेषतः आशिया, युरोप आणि अमेरिकेत कोळसा, नैसर्गिक वायू आणि कच्च्या तेलाचे दर विक्रमी उच्चांकावर आहेत. त्यामुळे जगभरातील नागरिकांना महागाईचा सामना करावा लागत आहे, त्यामुळे अनेक गिरणी कारखाने बंद होण्याच्या धोक्याला सामोरे जात आहेत.

जानेवारीपासून जगातील गॅसच्या किमतीत सुमारे २५० टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. त्यातही गॅसच्या किमतीत सर्वात मोठी वाढ युरोपियन देशांमध्ये झाली आहे. युरोपमध्ये जानेवारीच्या तुलनेत ऑक्टोबरमध्ये गॅसचे दर सहा पटीने वाढले. युरोप आपल्या गरजेच्या 35 टक्के गॅस रशियाकडून आयात केले त्या गॅसच्या किमतीमुळे युरोपमधील किमतीही वाढल्या. युरोपियन युनियन देशांमध्ये गेल्या काही आठवड्यांत विजेच्या दरात मोठी वाढ झाली आहे. स्पेनमध्ये दर तिप्पट झाले आहेत. दर वाढल्याने युरोपमध्ये येत्या हिवाळ्यासाठी अडचणी निर्माण होऊ शकतात. कारण हिटरसाठी हिवाळ्यात विजेची मागणी सर्वाधिक असते. तसेच आशियाई देशांमध्येही इंधनाचे दर वाढले आहेत.

 ब्रिटन
ऊर्जा आणि वीज संकटामुळे, यूकेमध्ये जानेवारीच्या तुलनेत ऑक्टोबरच्या दुसऱ्या आठवड्यात गॅसच्या किमती 600 टक्क्यांनी वाढल्या. इंधनाच्या किंमती वाढल्यामुळे काही कंपन्या बंद होण्याचा यूके तज्ज्ञांचा अंदाज आहे. त्यामुळे चार जणांच्या कुटुंबाचा खर्च डिसेंबरपर्यंत 1,800 डॉलरने वाढेल. तसेच सुपरमार्केटमधील खाद्यपदार्थ 44 टक्क्यांनी महाग झाले आहेत.

श्रीलंका
श्रीलंकेत साडे बारा किलो वजनाच्या एलपीजी सिलेंडरची किंमत दुपटीने वाढली आहे. दि. 11 ऑक्टोबर रोजी एलपीजी सिलेंडरची किंमत वाढून 2657 रुपये झाली. इंधनाच्या किंमतीत झालेल्या वाढीचा वाहतूक खर्चावर परिणाम होतो. याचा परिणाम म्हणून श्रीलंकेत दुधासारख्या जीवनावश्यक वस्तूची किंमत 1200 रुपये प्रति लीटरवर पोहोचली आहे.

 पाकिस्तान
पाकिस्तानमध्ये गॅसच्या किमतीत 30 टक्के वाढ झाली. सध्या पाकिस्तानमध्ये 11.8 किलो एलपीजी सिलेंडरची किंमत 2000 रुपयांपेक्षा जास्त आहे. पाकिस्तानमध्ये पेट्रोलच्या किंमतीत 127 रुपयांपेक्षा जास्त वाढ झाली आहे. पाकिस्तानमध्ये महागाई प्रचंड वाढली आहे. या वर्षी गव्हाची किंमत 60 रुपये प्रति किलो झाली आहे. यावर पाकिस्तानी मंत्र्यांने नागरिकांना चहामध्ये कमी साखर घाला आणि रोटी कमी खाण्याचा अजब सल्ला दिला आहे.

चीन
झेंग्झौ कमोडिटी एक्सचेंजमध्ये प्रति टन कोळशाची किंमत 233.6 रुपये झाली. कोळशाचा तुटवडा व त्याच्या विक्रमी उच्च किमतींमुळे अनेक समस्या निर्माण होत आहेत. त्यामुळे आता गॅस आणि तेलाची मागणी वाढली. त्यामुळे त्यांच्या किमती लक्षणीय वाढल्या आहेत. चीनमधील वीज पुरवठ्यावर परिणाम झाला आहे. जीवनावश्यक वस्तूंच्या वाढत्या किमतींमुळे चीनमध्ये महागाई 13 वर्षांमध्ये सर्वाधिक आहे.

जपान
कोळसा, वायू आणि कच्च्या तेलाच्या किंमती वाढल्यानंतर जपानमधील विजेचे दर वाढले. आता 33 रुपये प्रति किलोवॅट व तासाला एक युनिट भरावे लागतील. गेल्या नऊ महिन्यांतील वीज दरवाढीची ही सर्वाधिक किंमत आहे. या व्यतिरिक्त, एलपीजी आणि तेलाच्या किंमती वाढल्यामुळे खाद्यपदार्थ महाग झाले आहेत. जपानमध्ये महागाई आणि महागाई 13 वर्षांच्या उच्चांकावर आहे.

अमेरिका
अमेरिकेत कच्च्या तेलाच्या किंमतींनी सात वर्षांचा विक्रम मोडला आणि 80.9 डॉलर प्रति बॅरलवर पोहोचला. सिटी ग्रुप इंकने चौथ्या तिमाहीत तेलाचे दर 90 डॉलर प्रति बॅरल पर्यंत वाढण्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. किंमतींमधील वाढीचा अमेरिकेवर अद्याप कोणताही महत्त्वपूर्ण परिणाम दिसून आलेला नाही. परंतु उर्जा संकट पाहता, जगात कच्च्या तेलाची दैनंदिन मागणी वाढून तेलाच्या किमती आणखी वाढू शकतात.