मुकुंद बाविस्कर, इंडिया दर्पण वृतसेवा
भारतीय महिला या पुरुषांपेक्षा जास्त काम करतात असे म्हटले जाते, त्यामुळे त्यांनी आरोग्याची अधिक काळजी घेण्याची गरज आहे असे आरोग्य पत्नी यांचे मत आहे. त्यातच भारतीय महिलांमध्ये पुरुषांपेक्षा व्हिटॅमिन डी कमी आढळते. तर व्हिटॅमिन डी म्हणजेच सनशाईन व्हिटॅमिन हे महिलांच्या चांगल्या आरोग्यासाठी खूप महत्वाचे आहे.
एका संशोधनानुसार, ज्या महिलांमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता असते त्यांना हृदयविकार, हृदयविकाराचा झटका, स्ट्रोक, मधुमेह आणि उच्च रक्तदाबाचे आजार होण्याची शक्यता असते. गरोदरपणात व्हिटॅमिन डीची पातळी कमी झाल्यास प्री-एक्लॅम्पसिया, गर्भधारणा मधुमेह सारखी स्थिती होते. महिलांमध्ये व्हिटॅमिन डी कमी का असते आणि त्याच्या कमतरतेमुळे त्यांना कोणत्या समस्यांना सामोरे जावे लागते ते जाणून घेऊ या…
व्हिटॅमिन डी कमी का असते?
– स्त्रियांमध्ये होणारे हार्मोनल बदल, रजोनिवृत्तीनंतर आणि मुलांना दूध पाजणाऱ्या स्त्रियांमध्ये ही समस्या अधिक दिसून येते.
– भारतीय स्त्रिया बहुतेक घरकामात किंवा ऑफिसमध्ये व्यस्त असतात, त्यामुळे त्या सूर्यप्रकाशाचे सेवन कमी करतात.
कमतरतेची मुख्य कारणे
– अन्नामध्ये शुद्ध तेलाचा वापर. मात्र शुद्ध तेलाच्या वापरामुळे शरीरात कोलेस्टेरॉलचे रेणू (कण) कमी तयार होतात.
– शरीरात व्हिटॅमिन डी तयार करण्यात कोलेस्टेरॉलचे कण महत्त्वाची भूमिका बजावतात. त्यामुळे शरीराला व्हिटॅमिन-डीची प्रक्रिया करणे कठीण होते.
– भारतीय स्त्रिया सहसा साडी किंवा संपूर्ण ड्रेस घालतात, यामुळे त्यांचा प्रत्येक भाग कपड्यांनी झाकलेला असतो. हे देखील भारतीय महिलांमध्ये व्हिटॅमिन-डीच्या कमतरतेचे कारण असू शकते.
ही असतात लक्षणे
व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेच्या लक्षणांमध्ये लवकर थकवा येणे, सांधे दुखणे, पायांना सूज येणे, जास्त वेळ उभे राहण्यास त्रास होणे, स्नायू कमकुवत होणे, शरीरावर डाग पडणे, वजन वाढणे, काळी त्वचा इ. जर तुम्हालाही अशी चिन्हे दिसत असतील तर ताबडतोब व्हिटॅमिन डी चाचणी करा.
होणाऱ्या समस्या
कमकुवत प्रतिकारशक्ती – व्हिटॅमिन डीची सर्वात महत्वाची भूमिका म्हणजे तुमची प्रतिकारशक्ती मजबूत ठेवणे. जेणे करून, तुम्ही रोग निर्माण करणार्या विषाणू आणि जीवाणूंशी लढू शकता. जर तुम्हाला वारंवार फ्लू, ताप आणि सर्दी होत असेल, तर तुमची व्हिटॅमिन डी पातळी कमी असू शकते.
तणाव आणि नैराश्य- महिलांमध्ये व्हिटॅमिन डीची कमतरता जास्त प्रमाणात आढळते. व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे महिलांना अनेकदा चिंता आणि थकवा जाणवतो. तणाव आणि तणावामुळे महिला दिवसभर नैराश्यात राहतात. ज्याचा त्यांच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो. दुखापत बरी होण्यासाठी वेळ लागतो जर शस्त्रक्रियेनंतर किंवा दुखापतीनंतर जखम खूप हळू बरी होत असेल, तर हे सूचित करू शकते की तुमची व्हिटॅमिन डी पातळी खूप कमी आहे.
हाडे आणि स्नायू कमकुवत होणे कॅल्शियम शोषण आणि हाडांच्या आरोग्यामध्ये व्हिटॅमिन डी महत्त्वाची भूमिका बजावते. व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे हाडांची घनता कमी होते, ज्यामुळे हाडे फ्रॅक्चर होण्याची शक्यता वाढते. यामध्ये व्यक्तीला हाडे आणि स्नायूंमध्ये सतत वेदना जाणवू लागतात. महिलांमध्ये पाठदुखीची समस्या अनेकदा ऐकायला मिळते, ती व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे असते.
रक्तातील व्हिटॅमिन डीचे प्रमाण 75 नॅनो ग्रॅम असेल तर ते योग्य मानले जाते. परंतु जेव्हा रक्तातील व्हिटॅमिन-डीचे प्रमाण 50 ते 75 नॅनोग्रामच्या दरम्यान असते, तेव्हा एखाद्या व्यक्तीमध्ये व्हिटॅमिन डीचे प्रमाण अपुरे मानले जाते. डॉक्टरांच्या मते, जर रक्तातील व्हिटॅमिन-डीचे प्रमाण 50 नॅनोग्रामपेक्षा कमी असेल, तर ती व्यक्ती व्हिटॅमिन-डीच्या कमतरतेची शिकार मानली जाते.
व्हिटॅमिन डी ची कमतरता पूर्ण करण्यासाठी, सर्वप्रथम दररोज सकाळी 10 ते 15 मिनिटे बाल्कनीत उभे राहून सूर्यप्रकाश घेण्याचा प्रयत्न करा. तसेच फॅटी फिश (सॅल्मन किंवा ट्यूना) आणि कमी चरबीयुक्त डेअरी उत्पादने यांसारखे व्हिटॅमिन डी-युक्त पदार्थ खावे. व्हिटॅमिन डीचे चांगले स्रोत म्हणजे तेलकट मासा, अंड्यातील पिवळ बलक, लाल मांस आणि यकृत तसेच कॉड माश्याच्या यकृताचे तेल होय.