मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – मानवी जीवनात विवाह किंवा लग्न विधीला अत्यंत महत्त्वाचे स्थान आहे. त्यातही भारतीय संस्कृतीत लग्नसमारंभ अत्यंत आनंददायी महत्त्वपूर्ण मानला जातो. सहाजिकच लग्नसोहळ्यात साठी वधू-वर यांच्याकडील मंडळी एकत्र जमतात. त्याकरिता एका गावाहून दुसऱ्या गावाला जाणे गरजेचे ठरते.
पूर्वीच्या काळी वऱ्हाडी मंडळी बैलगाडीतून जात असत त्यानंतर ट्रक, टेम्पो सारखी साधने आली, त्यानंतर एसटी बस किंवा खासगी लक्झरिअस बस अशी सुविधा उपलब्ध होऊ लागली. आता मात्र वऱ्हाडी मंडळींना लग्नसमारंभासाठी चक्क रेल्वेतून देखील प्रवास करता येणार आहे. विशेष म्हणजे याकरिता रेल्वे डबे आरक्षित करून त्यामध्ये सर्व सुविधा उपलब्ध होऊ शकणार आहे.
भारतात सर्वच राज्यात यंदा लग्नाचा हंगाम सुरू झाला आहे. या वर्षी लग्नासाठी 70 हून अधिक शुभ मुहूर्त आहेत. आता भारतीय रेल्वेही लग्नात मोठी भूमिका बजावत आहे. लांबच्या प्रवासासाठी अनेक जण रेल्वेचा वापर करतात. ट्रेनमध्ये अनेक सुविधा उपलब्ध आहेत. अनेक नातेवाईक आणि परिवार एकाच वेळी यातून प्रवास करू शकतात.
भारतीय रेल्वेने यापूर्वी यात्रेकरू आणि पर्यटकांसाठी ट्रेन किंवा कोच बुकिंगची सेवा दिली होती. आता रेल्वेने लग्नाला परगावी जाण्यासाठी संपूर्ण ट्रेन किंवा एक डबा बुक करण्याची सुविधा दिली आहे. कोरोना महामारीच्या काळात दूरवर लग्न सोहळ्यांमध्ये ही ट्रेन खूप उपयुक्त आहे. कोविड नियमांचे पालन केल्याने कोणीही रेल्वेतून सहज मिरवणूक काढू शकतो. तसेच IRCTC ने ट्रेन बुक करण्याचा मार्ग सोपा केला आहे. यासाठी भारतीय रेल्वेच्या नियमांमध्ये काही बदल करण्यात आले आहेत. ट्रेन कशी बुक करायची ते जाणून घेऊया.
IRCTC शी संपर्क
रेल्वे विभागाच्या म्हणण्यानुसार, देशात विवाह सोहळा किंवा मिरवणूक काढण्यासाठी गाड्यांच्या बुकिंगमध्ये वाढ झाली आहे. दरवर्षी 100 हून अधिक डबे बुक केले जातात. मात्र, त्यासाठी जास्त भाडे द्यावे लागणार आहे. सुमारे 35 ते 40 टक्के अधिक रक्कम मोजावी लागणार आहे. रेल्वेच्या खात्यात विशिष्ट सुरक्षा निधी जमा करावा लागतो. मात्र, नंतर पैसे परत केले जातात.
ही कागदपत्रे आवश्यक
ट्रेन बुक करण्यासाठी आयडी पासवर्ड तयार करावा लागतो. तसेच त्याची पडताळणीही आवश्यक आहे. त्यासाठी पॅन क्रमांक द्यावा लागेल. सर्व माहिती टाकल्यानंतर एक OTP येईल. ज्याद्वारे पडताळणीची पुष्टी केली जाते. याशिवाय आधार क्रमांकही आवश्यक आहे.
रेल्वे प्रशिक्षक व कर्मचारीही
बुकिंग केल्यावर ट्रेनमध्ये अनेक डबे लावता येतात. यामध्ये फर्स्ट एसी, सेकंड एसी, सेकंड सिटिंग, थर्ड एसी, एसी चेअर कार, एक्सक्लुझिव्ह चेअर कार, एचबी, सेकंड क्लास, जनरल, पॅन्ट्री कार, नॉन एसी सलून, स्लीपर, उच्च क्षमतेची पार्सल व्हॅन आणि इतर डबे बसवता येतील.
एवढे पैसे लागतात
एका ट्रेनसाठी अनामत म्हणून 50 हजार रुपये जमा करावे लागतील. सुमारे 18 डब्यांसाठी 9 लाख रुपये मोजावे लागणार आहेत. सात दिवसांनंतर प्रति डबा 10 हजार रुपये जास्त लागतील, पूर्ण ट्रेन किंवा कोच बुक करायचा असेल तर IRCTC वेबसाइटवर जावे लागेल तेथे तुम्हाला AFR सेवेवर जावे लागेल. त्यानंतर लॉगिन करा आणि विनंती केलेली माहिती भरा.
जास्त थांबत नाही
आपण जी ट्रेन बुक कराल तिला 18 ते 24 डबे असतील. कमी डबे घेतले तरी सुरक्षा निधी द्यावा लागेल. एक महिना ते सहा महिने अगोदर बुकिंग करावे लागते. बुकिंगच्या तारखेच्या दोन दिवस आधी रद्द करता येते. मात्र ही ट्रेन कोणत्याही स्टेशनवर 10 मिनिटांपेक्षा जास्त थांबणार नाही.
