नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – माफिया अतिक अहमदचा मुलगा असद याची गुरुवारी चकमक झाली. असदसोबतच अतिकचा शूटर गुलामही पोलिसांनी मारला. या दोन चकमकीनंतर पुन्हा एकदा बुलडोझर आणि एन्काउंटरच्या राजकारणाची चर्चा सुरू झाली आहे. माफिया राज संपवण्याच्या या पद्धतीचे समर्थन करताना मोठ्या संख्येने लोकांनी योगींचे कौतुक केले आहे, तर काही लोक त्यावर टीकाही करत आहेत. बुलडोझर आणि चकमकीचे राजकारण काय? यामुळे योगी आदित्यनाथ यांची प्रतिमा कशी उजळली? विरोधक या धोरणावर प्रश्न का विचारतात? हे राजकारण कधी आणि कुठून सुरू झालं? मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ ‘बुलडोजर बाबा’ कसे झाले? जाणून घेऊया…
मार्च २०१७ मध्ये उत्तर प्रदेश विधानसभा निवडणुकीत भारतीय जनता पक्षाने दणदणीत विजय मिळवला होता. विधिमंडळ पक्षाची बैठक बोलावण्यात आली होती. या बैठकीला भाजपचे तत्कालीन प्रदेशाध्यक्ष केशव प्रसाद मौर्य यांच्यासह अनेक दिग्गज नेते उपस्थित होते. यावेळी अनेक मोठ्या नावांची मुख्यमंत्रीपदासाठी चर्चा होती, मात्र अचानक योगी आदित्यनाथ यांच्या नावाचा प्रस्ताव आला. पक्षाच्या हायकमांडकडून हा प्रस्ताव आल्याने सर्वांनी त्याला एका आवाजात संमती दिली. गोरखपूरचे खासदार योगी आदित्यनाथ यूपीचे मुख्यमंत्री झाले.
योगींनी शपथ घेताच यूपीमध्ये कायदा आणि सुव्यवस्था सुधारण्याबाबत बोलले. 2017 ते 2022 पर्यंत योगींनी माफिया, बदमाश, हिस्ट्रीशीटर यांच्या घरांवर बुलडोझर चालवला. योगी आदित्यनाथ यांनी 2022 च्या यूपी निवडणुकीच्या घोषणेपूर्वी प्रचाराला सुरुवात केली होती. 8 जानेवारीला निवडणुकीची घोषणा होण्यापूर्वी त्यांनी 68 रॅली केल्या होत्या. एकाही ठिकाणी त्यांनी बुलडोझरचा प्रचार केला नाही.
निवडणुकीत अखिलेश यांनी बाबा बुलडोझर म्हटताच योगी आदित्यनाथ आणि भाजपने बुलडोझरची मोहीम तीव्र केली. दुसऱ्या दिवशी योगी म्हणाले, ‘बुलडोझर हायवेही बनवतो, पूर रोखण्यासाठीही काम करतो. तसेच अवैध कब्जा माफियांपासून मुक्त करतो. 25 फेब्रुवारीला योगी रॅलीसाठी निघाले तेव्हा त्यांनी हेलिकॉप्टरचा फोटो शेअर केला होता. त्यांच्या रॅलीत अनेक बुलडोझर उभे असलेले दिसले.
हळूहळू योगी बाबांचा बुलडोझर हा ब्रँड बनू लागला. ‘यूपी की मजबूरी है बुलडोजर बाबा जारी है’ अशा घोषणाही निवडणुकीत देण्यात आल्या. ठिकठिकाणी पोस्टर, बॅनर, सभांमध्ये योगींसोबत बुलडोझर दिसू लागला. योगींच्या बुलडोझरची जाहिरात केवळ यूपीपर्यंतच नाही, तर देशातील इतर राज्यांमध्येही सुरू झाली.
इतर राज्यांमध्येही गुन्हेगारी संपवण्यासाठी योगींचा बुलडोझर पॅटर्न राबवावा, अशी मागणी लोक करू लागले. त्याचा परिणाम यूपीच्या निवडणुकीत दिसून आला. भाजपने 2022 मध्ये 403 पैकी 273 जागा जिंकून पुन्हा सरकार स्थापन केले. योगी आदित्यनाथ सलग दुसऱ्यांदा मुख्यमंत्री झाले आहेत.
एन्काउंटरची कामगिरी
यूपीमध्ये 2017 पूर्वी कायदा आणि सुव्यवस्थेबाबत अखिलेश यादव यांच्या सरकारवर अनेक प्रश्न उपस्थित करण्यात आले होते. लूट, स्नॅचिंग, खून, बलात्कार यांसारख्या घटनांवरून अखिलेश सरकारला जवळपास दररोज घेरले जात होते. योगी आदित्यनाथ मुख्यमंत्री झाल्यानंतर यूपीची प्रतिमा बदलण्याचे प्रयत्न सुरू झाले. एकीकडे सीएम योगींनी कायदा आणि सुव्यवस्था पूर्ववत करण्यासाठी बुलडोझरचा वापर केला, तर दुसरीकडे माफिया आणि बदमाशांच्या चकमकी होऊ लागल्या.
यूपी सरकारच्या आकडेवारीनुसार 2017 पासून एकूण 10,720 चकमकी झाल्या आहेत. यामध्ये अतीक अहमद यांचा मुलगा असद अहमद, त्याचे सहकारी गुलाम, अरबाज आणि उस्मान चौधरी यांचा समावेश आहे. याशिवाय कानपूरमध्ये पोलिस दलावर गोळीबार करणाऱ्या कुख्यात गुन्हेगार विकास दुबेच्या गुंडांच्या नावाचाही समावेश आहे.
गेल्या सहा वर्षांचे बोलायचे झाले तर, गेल्या वर्षभरात पोलिस आणि हल्लेखोर यांच्यातील चकमकीचे प्रमाण सर्वात कमी आहे. 2018 मध्ये सर्वाधिक 41 गुन्हेगार मारले गेले. यापूर्वी 2017 मध्ये 28, 2019 मध्ये 34, 2020 मध्ये 26, 2021 मध्ये 26 आणि 2022 मध्ये 14 गुन्हेगारांचा मृत्यू झाला होता.
2023 मध्ये आतापर्यंत 11 हल्लेखोर मारले गेले आहेत. गेल्या सहा वर्षांत 23 हजारांहून अधिक गुन्हेगारांना पोलीस चकमकीत पकडण्यात आले आहे. चकमकीत 12 पोलीस शहीद झाले तर 1400 जखमी झाले.