नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – रशिया आणि युक्रेनमध्ये सुरू झालेल्या युद्धाचा मोठा परिणाम जागतिक आणि भारतीय अर्थव्यवस्थेवर होताना दिसून येत आहे. या युद्धाचा प्रत्यक्ष आणि थेट परिणाम भारतीय शेअर बाजारावर झाला आहे. बाजार उघडताच सेन्सेक्स तब्बल २ हजार अंकांनी कोसळला. त्यामुळे तब्बल ९ लाख कोटी रुपयांचे गुंतवणूकदारांचे नुकसान झाले आहे. त्याचबरोबर कच्च्या तेलाच्या किमतीही प्रति बॅरल 101 डॉलरच्या पुढे गेल्या आहेत. सोने 51500 च्या पुढे पोहोचल्यावर डॉलरच्या तुलनेत रुपया पूर्वीपेक्षा कमजोर झाला. त्याचा परिणाम सर्वांच्याच खिशावरही होईल, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत रुपया 55 पैशांनी घसरून 75.16 वर आला. युद्धामुळे रुपयाचे आणखी अवमूल्यन होण्याची शक्यता बळावली आहे.
तेल क्षेत्राला रुपयाच्या कमकुवतपणाचा सर्वाधिक फटका बसतो, कारण ते आयात केले जाते. कच्च्या तेलाचे आयात दर वाढेल आणि परकीय चलन अधिक खर्च करावे लागेल. सहाजिकच महागाईचा भडका आणखी उडणार असून सर्वसामान्यांच्या खिशाला त्याचा फटका बसणार आहे. रुपयाच्या ताकदीमुळे भारतात स्वस्त भांडवली वस्तू उपलब्ध होतात. दुसरीकडे, जर रुपया कमजोर झाला तर भांडवली वस्तूंबरोबरच इलेक्ट्रॉनिक क्षेत्रालाही फटका बसेल, कारण महागड्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तू आयात केल्या जाऊ शकतात. रुपयाच्या कमजोरीचा नकारात्मक परिणाम रत्ने व दागिन्यांच्या क्षेत्रावर दिसून येईल. त्यामुळे त्या वस्तू महाग होतील व आयातीवरही परिणाम होईल.
भारत आवश्यक खते आणि रसायने मोठ्या प्रमाणात आयात करतो. रुपयाच्या घसरणीमुळे तेही महागात पडणार आहे. आयातदारांना ते जास्त किमतीत मिळेल. त्यामुळे या भागाचे थेट नुकसान होणार आहे. मल्टी कमोडिटी एक्स्चेंज (MCX) वर सोन्याने 51,500 रुपयांची पातळी ओलांडली आहे. आज सकाळी सोन्याने 1200 रुपयांची उसळी घेतली आणि सोन्याचा भाव 51510 रुपये प्रति 10 ग्रॅमवर होता.
रशिया आणि युक्रेन युद्धादरम्यान आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाची किंमत सात वर्षांच्या उच्चांकावर पोहोचली आहे. कच्च्या तेलात ४.६५ टक्के वाढ झाली असून, त्यानंतर ब्रेंट क्रूडची किंमत १०१.४९ डॉलर प्रति बॅरलवर पोहोचली आहे. अर्थमंत्री सीतारामन यांनी कच्च्या तेलाच्या किमती भारताच्या आर्थिक स्थिरतेला आव्हान देत असल्याचे मान्य केले.
https://twitter.com/ANI/status/1496748477631631362?s=20&t=HBTemYnFC7PLHNF2mwBR8A
तज्ज्ञांच्या मते, कच्च्या तेलाच्या किमतीत वाढ होईल आणि 100 डॉलर्स पर्यंत पोहोचू शकेल. याचा संपूर्ण परिणाम देशांतर्गत बाजारावर होईल. त्यामुळे पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती 10 ते 15 रुपयांनी वाढू शकतात. सध्या पाच राज्यांमध्ये विधानसभा निवडणुका होत असल्याने गेल्या 111 दिवसांपासून पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात बदल झालेला नाही. पाच राज्यांच्या निवडणुकीनंतर केवळ पेट्रोल-डिझेलच नाही तर एलपीजी, सीएनजी, पीएनजीचे दरही वाढणार हे निश्चित. यामुळे एकीकडे खासगी वाहन वापरणे अधिक महागात पडते. त्याचवेळी भाडे वाढल्याने हालचाल महागात पडते. मालवाहतुकीच्या किमतीमुळे खाद्यपदार्थांसह सर्व उत्पादनांच्या किमती वाढतात, त्याचा बोजा ग्राहकांवर पडतो. रशिया आणि युक्रेनमधील युद्धाचा शेअर बाजारावर खूप वाईट परिणाम होऊ लागला आहे. बुधवारी अमेरिकन शेअर बाजार घसरणीसह बंद झाला, तर भारतीय शेअर बाजार आज मोठ्या घसरणीसह उघडला. आशियाई बाजारपेठाही गजबजल्या आहेत. दोन दिवसांपूर्वी, गोल्डमन सॅक्सने भीती व्यक्त केली होती की, युक्रेनच्या संकटामुळे यूएस स्टॉकला गेल्या शुक्रवारच्या बंदच्या तुलनेत सुमारे 6 टक्के खाली ढकलले जाऊ शकते. रशिया-युक्रेन युद्धामुळे शेअर बाजार, सेन्सेक्स-निफ्टी वर्षातील सर्वात मोठ्या घसरणीने उघडला. याचा भारतीय शेअर बाजारातील गुंतवणूकदारांना मोठा फटका बसू शकतो.
युक्रेन आणि रशियाच्या व्यापार संबंधांवर युद्धाचा परिणाम होऊ शकतो. सन 2020 मध्ये, युक्रेनने भारताकडून खनिज इंधन, तेल, यंत्रसामग्री, अणुभट्टी आणि बॉयलर, तेल शेड, धान्य, फळे मागवली आहेत. त्याच वेळी, रशियाने भारतातून खते, प्राणी, वनस्पती चरबी आणि तेल आणि इलेक्ट्रिक आणि इलेक्ट्रिकल उपकरणे निर्यात केली आहेत. भारताच्या एकूण आयातीत रशियाचा वाटा केवळ १.४ टक्के आहे. त्याचवेळी भारताच्या एकूण निर्यातीत रशियाचा वाटा एक टक्क्यांपेक्षा कमी म्हणजे ०.९० टक्के आहे. रशिया-युक्रेन संकट वाढले तर भारत-रशिया आयात-निर्यातीवर फारसा परिणाम होणार नाही. भारताच्या संरक्षण आयातीत रशियाचा ४९ टक्के हिस्सा आहे. रशियाच्या संरक्षण आयातीत भारताचा २३ टक्के वाटा आहे. जागतिक संरक्षण निर्यातीत रशियाचा वाटा २० टक्के आहे. एकूण जागतिक संरक्षण आयातीत भारताचा वाटा ९.५ टक्के आहे. मात्र आयात-निर्यातीवर फारसा परिणाम झालेला नाही. संरक्षण क्षेत्राशिवाय भारत आणि रशियामध्ये फारसा द्विपक्षीय व्यापार नाही.
https://twitter.com/CNBCTV18News/status/1496733989817978882?s=20&t=HBTemYnFC7PLHNF2mwBR8A
