आजही इंग्रजांची शिक्षा भोगताहेत टीटी; गुलामीतून कधी सुटणार?

विशेष प्रतिनिधी, मुंबई 

भारतात आजही अनेक प्रशासकीय विभागांमध्ये इंग्रजांच्या काळातील कायदे आणि नियम वापरले जातात. पण स्वातंत्र्यपूर्व काळात इंग्रजांनी दिलेली शिक्षा आजपर्यंत कुणी भोगत आहे, असे एेकल्यास नवलच वाटेल. पण हे सत्य आहे. भारतीय रेल्वेतील टीटीई म्हणजेच ट्रॅव्हलिंग टिकीट एक्झामिनर आजही इंग्रजांनी दिलेली शिक्षा भोगत आहेत.

स्वातंत्र्याच्या लढ्यादरम्यान क्रांतीकारकांना सीटखाली लपवून घेऊन जाण्यासाठी टीटीला दोषी ठरविण्यात आले होते. त्यानंतर १९३१ मध्ये ब्रिटीश सरकारने टीटीकडून रनिंग स्टाफचा दर्जा काढून घेतला होता. नंतरच्या काळात भारतापासून वेगळे झालेले बांगलादेश आणि पाकिस्तान या दोन्ही देशांनी १९६२ मध्ये टीटींना रनिंग स्टाफचा दर्जा पुन्हा बहाल केला. मात्र भारतातील रेल्वेच्या १७ झोनमध्ये कार्यरत २८ हजार टीटी आजही इंग्रजांनी दिलेली शिक्षा भोगत आहेत. 

भारतात केवळ चालक, परिचालक आणि गार्ड यांनाच रनिंग स्टाफचा दर्जा आहे. संसदेच्या पावसाळी अधिवेशनात इंग्रजांच्या गुलामीतून मुक्त होण्याची आशा टीटी व्यक्त करीत आहेत. त्यासाठी दिडशेहून अधिक खासदारांचा पाठिंबाही त्यांनी मिळविला आहे. रेल्वेने हा प्रश्न सोडविण्यासाठी दोन वर्षांपूर्वी एक समिती स्थापन केली होती. पण भारतात समित्यांचे काय होत असते, हे वेगळ्याने सांगण्याची गरज नही. त्यामुळे प्रति किलोमीटर दराने रनिंग अलाऊन्स, रेस्ट हाऊसमध्ये विश्राम आणि आरोग्य तपासणीच्या सुविधासुद्धा टीटींना अद्याप मिळू शकलेल्या नाही.

या सुविधा मिळतात

रनिंग स्टाफ लोको पायलटला प्रति किलोमीटर ५ रुपये २० पैसे, सहायक लोको पायलटला ३ रुपये ९० पैसे आणि सुरक्षारक्षकाला ४ रुपये ७५ पैसे रनिंग अलाऊन्स मिळतो. त्यांना रेस्ट हाऊसला विश्राम आणि आरोग्य तपासणीची सुविधाही मिळते. टीटींना यातील काहीच सुविधा मिळत नाहीत, त्यामुळे रनिंग स्टाफचा दर्जा मिळावा, यासाठी त्यांचे प्रयत्न सुरू आहेत.