नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – किरकोळ बाजारात सध्या टोमॅटो १०० ते १२० रुपये किलोने विकला जात आहे. त्याचप्रमाणे आले, हिरवी मिरची, करवंद, भेंडीच्या दरातही अचानक वाढ झाली आहे. मुंबईतील व्यापाऱ्यांनी सांगितले की, अतिउष्मा आणि उशीरा पावसामुळे उत्पादनात घट झाली आहे. दरम्यान, बंगळुरूमधील व्यापाऱ्यांनी सांगितले की, राज्यात अपुऱ्या पावसामुळे भाज्यांचे भाव वाढले आहेत. राजधानी दिल्लीपासून ते केरळपर्यंत या पावसाळ्यात लिंबू, आले, हिरवी मिरची यासारख्या इतर भाज्या अचानक महागल्या आहेत.
किरकोळ बाजारात सध्या टोमॅटो १०० ते १२० रुपये किलोने विकला जात आहे. तसेच आल्याचा भाव किलोमागे ६० रुपयांवरून २४० रुपये किलो झाला. गेल्या महिन्यापर्यंत हिरवी मिरची ४० रुपये किलोने मिळत होती, ती आता १६० रुपये किलोवर पोहोचली आहे.
मुंबईत १९ जून रोजी टोमॅटोचा भाव घाऊक बाजारात १५ रुपये प्रति किलो आणि किरकोळ बाजारात ४० रुपये प्रति किलो होता. २६ जून रोजी या किमती अनुक्रमे ६० रुपये प्रति किलो आणि ८० रुपये किलोवर पोहोचल्या. गुवाहाटीमध्ये काही दिवसांपूर्वी ३० ते ४० रुपयांमध्ये विकले जाणारे रेपसीड आता ८० ते १२० रुपयांच्या दरम्यान विकले जात आहे. भेंडीचा भाव ८० ते १०० रुपये, हिरव्या मिरचीचा भावही १५० रुपये किलोवर पोहोचला आहे.
आले, टोमॅटो आणि भेंडीची किंमत आता पश्चिम बंगालमध्ये अनुक्रमे १०० रुपये, ४७ रुपये आणि ५७ रुपये आहे. राजस्थानमध्ये घाऊक बाजारात हिरवी मिरची ३ रुपये किलो दराने मिळत होती, मात्र १५ दिवसांपूर्वी दर २५ रुपये किलोवर पोहोचला होता. पूर्वी ८ ते १० रुपये किलोने विकल्या जाणाऱ्या कारल्याचा भाव आता २५ रुपये किलो झाला आहे.
भाव अचानक का वाढले?
देशाची आर्थिक राजधानी मुंबईत, अतिउष्णता आणि उशीरा पाऊस यांमुळे उत्पादनात मोठ्या प्रमाणात वाढ झाल्याची कारणे व्यापाऱ्यांनी दिली, त्याशिवाय शेतकरी इतर पिके घेतात. दरम्यान, बंगळुरूमधील व्यापाऱ्यांनी सांगितले की, राज्यात अपुऱ्या पावसामुळे भाज्यांचे भाव वाढले आहेत. व्यापारी म्हणाले की, “आमच्याकडे पुरेसा पाऊस झाला नाही. तसेच उष्णता जास्त असते. या दोन्ही कारणांमुळे अनेक भाज्यांची पिके खराब झाली. तापमानातील बदल आणि पुरेसा पाऊस नसल्याने टोमॅटोचे किडीमुळे नुकसान झाले.
घाऊक विक्रेत्यांचे म्हणणे आहे की, चक्रीवादळ बिपरजॉयमुळे झालेल्या मुसळधार पावसासह अनेक कारणांमुळे संपूर्ण राजस्थानमध्ये टोमॅटो आणि इतर भाज्यांच्या किंमती झपाट्याने वाढल्या आहेत. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, चक्रीवादळानंतर आलेल्या पावसाने शेतकऱ्यांची पिके उद्ध्वस्त झाली, टोमॅटोचे भाव चार ते पाच पटीने वाढले. याशिवाय सर्वच भाज्यांचे दर जवळपास दुपटीने वाढले आहेत.
हिमाचल प्रदेश, महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश आणि मध्य प्रदेश, बंगळुरू, नाशिक हे टोमॅटोसह बहुतांश भाज्यांचे प्राथमिक स्त्रोत आहेत. टोमॅटो ट्रेडर्स असोसिएशनचे व्यापारी सांगतात की, मार्च ते जून या काळात राजधानीत सर्वाधिक टोमॅटोचे उत्पादन हरयाणा, उत्तर प्रदेश आणि राजस्थानमध्ये होते. तथापि, मे महिन्यात झालेला अवकाळी पाऊस आणि मान्सूनच्या सुरुवातीच्या काळात या राज्यांमध्ये टोमॅटोचे उत्पादन कमी झाले, त्यामुळे पुरवठा मर्यादित झाला.
दर कधी कमी होतील?
टोमॅटोच्या वाढलेल्या दराबाबत कृषी तज्ज्ञ सांगतात की, ‘प्रत्येक वर्षाचा पॅटर्न झाला आहे. यावेळी एक हंगाम संपतो आणि दुसरा सुरू होतो. अनेक भागात टोमॅटोची पेरणी सुरू आहे. देशात पुरवठ्याची कमतरता असल्याने या किमती वाढतात. ही एक सामान्य प्रक्रिया आहे परंतु यावेळी ती खूप पुढे गेली आहे.
तर, ग्राहक व्यवहार सचिव, रोहित कुमार सिंग यांनी सांगितले की, दरवर्षी असे घडते. या काळात टोमॅटोचे दर अनेकदा वाढतात, असे गेल्या पाच वर्षांतील आकडेवारीवरून दिसून येते. वास्तविक, टोमॅटो हे अतिशय नाशवंत अन्नपदार्थ आहे आणि अचानक आलेल्या पावसामुळे त्याच्या वाहतुकीवर परिणाम होतो. मात्र, हिमाचल प्रदेशातून होणाऱ्या पुरवठामुळे टोमॅटोचे दर घसरण्याची शक्यता आहे. येत्या दहा दिवसांत दिल्लीत पुरवठा वाढेल.
