शत्रूला धडकी भरवणारे असे आहे तेजस लढाऊ विमान… मेक इन इंडियाचा बोलबाला…

शत्रूला धडकी भरवणारे असे आहे तेजस लढाऊ विमान…
मेक इन इंडियाचा बोलबाला…

नाशिक (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – नाशिकची भूमी अध्यात्मिकतेबरोबरच आत्मनिर्भरतेचे प्रतिक असून देशाचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या स्वप्नातील भारत आत्मनिर्भर होऊन बलशाली होण्यासाठी या भूमीतील हिंदुस्थान एरॉनॉटिक्स लिमिटेड (एचएएल) या प्रकल्पाची महत्वाची भूमिका आहे, असे प्रतिपादन देशाचे संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंग यांनी केले.

हिंदुस्थान एरोनॉटिक्स लिमिटेडच्या ओझर (नाशिक) येथील प्रकल्पात एलसीए एमके 1एची (तेजस) तिसरी उत्पादन साखळी आणि एचटीटी 40 या प्रशिक्षणार्थी विमानाच्या दुसऱ्या उत्पादन साखळीचा शुभारंभ आज सकाळी संरक्षण मंत्री श्री. सिंग यांच्या हस्ते आयोजित करण्यात आला होता. त्यावेळी ते बोलत होते. यावेळी जलसंपदा मंत्री गिरीश महाजन, एचएएलचे चेअरमन आणि व्यवस्थापकीय संचालक डॉ. डी. के. सुनील, संरक्षण उत्पादन विभागाचे सचिव संजीवकुमार आदी उपस्थित होते.

जाणून घेऊया तेजस LCA Mk 1A (लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट) विषयी सविस्तर…

तेजस हे भारतात बनवलेले एक अत्याधुनिक हलके लढाऊ विमान आहे. याची निर्मिती हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) या भारतीय कंपनीने केली आहे. हे विमान पूर्णपणे भारतात विकसित करण्यात आलेले आहे, आणि यामुळे भारताच्या संरक्षण क्षेत्रात आत्मनिर्भरतेकडे मोठे पाऊल पडले आहे.

विकास आणि निर्मिती :
तेजस प्रकल्पाची सुरुवात १९८० च्या दशकात लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (LCA) म्हणून झाली. हे विमान भारतीय हवाई दलातील जुनी होत चाललेली मिग-21 विमाने बदलण्यासाठी तयार करण्यात आले.

तेजस Mk 1A आवृत्ती :
LCA तेजसच्या Mk 1A या आवृत्तीमध्ये आधीच्या Mk 1 च्या तुलनेत अनेक सुधारणा करण्यात आल्या आहेत. ही सुधारित आवृत्ती २०२४ पासून भारतीय वायुसेनेत दाखल होऊ लागली आहे.

महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्ये :
निर्माता: हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL)
प्रकार: सिंगल-इंजीन, मल्टी-रोल लढाऊ विमान

इंजिन: GE F404-IN20 टर्बोफॅन इंजिन
गती: अंदाजे Mach 1.8 (सुमारे 2200 किमी/ता.)

मारक क्षमता: हवाई-हवाई आणि हवाई-भू मिसाईल्स, बॉम्ब, रॉकेट्स वापरण्याची क्षमता
रडार: AESA (Active Electronically Scanned Array) रडार

फ्लाय-बाय-वायर नियंत्रण प्रणाली: डिजिटल नियंत्रणामुळे अधिक स्थिरता आणि अचूकता
एव्हियॉनिक्स: अत्याधुनिक नेव्हिगेशन आणि इलेक्ट्रॉनिक युद्ध प्रणाली

फायदे :
पूर्णपणे भारतीय बनावटीचे – “मेक इन इंडिया”चे प्रतिक
हलके वजन आणि जास्त गतिशीलता

कमी देखभाल खर्च
अत्याधुनिक शस्त्रसज्जता आणि रडार प्रणाली

भारतीय वायुसेनेतील भूमिका :
तेजस Mk 1A भारतीय हवाई दलात जुनी होत चाललेली मिग-21 विमाने बदलणार आहे. HAL ला सुमारे ८३ तेजस Mk 1A विमाने बनवण्याचा आदेश दिला आहे, ज्यापैकी काहींची डिलिव्हरी आधीच सुरू झाली आहे.

भविष्यातील योजना :
तेजस Mk 2 आणि ट्विन इंजिन डेक-बेस्ड फायटर (TEDBF) हे यानंतरचे प्रगत भारतीय लढाऊ विमान प्रकल्प आहेत.
तेजस भविष्यात भारतीय नौदलासाठीही वापरले जाणार आहे.