श्रीदत्त परिक्रमेत असे आहे श्रीक्षेत्र मंथनगड (मंथनगुडी)चे महत्त्व

श्रीदत्त परिक्रमा
भाग – १२
असे आहे श्रीक्षेत्र मंथनगड (मंथनगुडी)चे महत्त्व

श्रीदत्त परिक्रमेतील प्रत्येक स्थानाचे काही ना काही महत्व आहे. आज आपण आंध्रप्रदेशातील ज्या मंथनगड किंवा मंथन गुडी नावाच्या क्षेत्राला भेट देणार आहोत त्याचा उल्लेख गुरुचरित्रातील १० व्या अध्यायात आलेला आहे. श्रीपाद श्रीवल्लभ स्वामी यांचा प्रिय शिष्य वल्लभेश हा कुरवपूरला नवस फेडण्यासाठी जात असता मंथनगड या ठिकाणी चोरांनी त्यास अडवून त्याची हत्या केली. त्यामुळे श्रीपाद वल्लभ स्वामींनी अवतार संपल्यानंतर सुध्दा आपल्या भक्ताच्या रक्षणासाठी येथे प्रकट होऊन आपल्या प्रिय शिष्यास परत जिवंत केले. अशी कथा गुरुचरित्रातील दहाव्या अध्यायात सांगितली आहे. आज आपण श्री क्षेत्र मंथनगड या स्थानाचे महात्म्य पाहणार आहोत.

||मंथनगडचा महिमा||
आपली श्रद्धा व भक्ती असेल तर स्वामी त्यास प्रचिती देतातच या संदर्भातील एक कथा गुरुचरित्रातील दहाव्या अध्यायात सांगितली आहे ती अशी; कश्यप गोत्रातील श्री वल्लभेश नावाचा एक भाविक श्रीपाद श्रीवल्लभांचा एकनिष्ठ भक्त होता. तो नित्यनेमाने कुरवपुरी येत असे . श्री पादुकांची सेवा करीत असे. पूजा अर्चा करीत असे आणि श्रीक्षेत्री मोठ्या प्रमाणात अन्नदानही करीत असे.
एकदा त्याने आपली मनोकामना श्री चरणी प्रकट केली व नवस केला की जर माझी इच्छा पूर्ण झालीतर मी श्री चरणी मोठी सेवा करेन व सहस्त्र ब्राह्मणास भोजन अर्पण करीन. श्रीपाद श्रीवल्लभांचे कृपेने त्यास शतगुणा फायदा झाला. तो अत्यंत आनंदी झाला व श्रीगुरुस्थानी नवस फेडण्यास व श्री गुरुचरणी कृतज्ञतेने नवस फेडण्यास द्रव्य व साधनसामुग्री घेऊन कुरावपूरकडे निघाला.
वाटेत काही तस्करांनी कपटाने त्याचा विश्वास संपादन केला व आपणही दरवर्षीच्या नियमानुसार श्री क्षेत्रीच जात असल्याचा निर्वाळा दिला. वल्लभेशने त्यांच्याबरोबरच प्रवास सुरु केला. आणि त्याचा विश्वास संपादन करुन एके दिवशी त्या तस्करांनी त्याला विश्वासघाताने झोपेतच ठार केले.
श्रीपाद श्रीवल्लभ सर्वच जाणतात ते त्यांच्या एकनिष्ठ सेवकासाठी धावून आले. त्यांनी आपल्या त्रिशूळानी तिघां तस्करांना ठार मारले. एक तस्कर श्रीचरणी नतमस्तक झाला. त्याने त्यांची क्षमा मागितली व म्हणाला,” स्वामी आपण सर्वज्ञानी आहात, आपणास माहिती आहे मी निर्दोष आहे तर आपण मला जीवदान द्या.”

भक्तवत्सल श्रीपादांचे मनात दया आली. त्यांनी त्याच्या हातात विभूती दिली व वल्लभेश ब्राम्हणाच्या गळ्यास लावून मस्तक धडास जोडण्यास सांगितले. आणि काय आश्चर्य! वल्लभेश उठून बसला. त्यास आश्चर्य वाटले की हे सहप्रवासी भक्त यांना कोणी बरे मारले? तेव्हा त्या तस्करांने सर्व हकीकत वल्लभेश यांस सांगितली.तो म्हणाला , “अरे ते संन्यासी कोठे गेले? आत्ता तर येथे होते.” वल्लभेश जे समजायचे ते समजला. श्री गुरुकृपा होय ज्यासी, कालिकाळाचे भय नाही. त्यांनी श्री गुरु क्षेत्र कुरवपूर येथे जाऊन पूजा व सहस्तरब्रह्मण भोजन समारंभ मोठ्या आनंदाने पार पडला.
ज्याठिकाणी श्रीपादश्रीवल्लभ प्रकट झाले ते स्थान म्हणजे मंथनगड. मतकल मार्गे श्री क्षेत्र कुरवपुरला जाता येतांना हे ठिकाण लागते. या घटनेच्या स्मृती प्रित्यर्थ येथे गुरु मंदिर बांधण्यात आलेलें आहे.

कसे जावे
श्री क्षेत्र मंथनगड हे ठिकाण हैद्राबाद रायचूर बस मार्गावर मतकल पासून १० कि. मी. अंतरावर आहे. मतकल या गावापासून येथे जाण्यासाठी रिक्षा अगर बस मिळतात. मतकल-नरवा आणि मतकल-उजेकोट या बसेस मंथन गड येथून जातात. श्री क्षेत्र कुरवपुरला मतकल मार्गे जातांनाअगर येतांना दत्त उपासकाने या क्षेत्री जाऊन श्रीपादश्रीवल्लभांचे दर्शन घ्यावे असे मानतात.
संपर्क: श्रीक्षेत्र मंथनगोड पुजारी श्री टेकराज जोशी मोबा.०९५७३७३८०६३
श्रीदत्त परिक्रमेत आज आपण गुरुचरित्रातील १० व्या अध्यायात उल्लेख आलेल्या आंध्रप्रदेशातील मंथनगड किंवा मंथन गुडी नावाच्या क्षेत्राचे दर्शन घेतले. उद्या आपण श्रीपाद वल्लभांचे जन्मस्थान असलेल्या पिठापुर येथे जाणार आहोत.

(संदर्भ सौजन्य www.dattamaharaj.com श्री गुरुचरित्र अध्याय १० वा)
संपादन प्रस्तुती: विजय गोळेसर मोबाईल ९४२२७६५२२७
shree datta parikrama Manthangad importance by Vijay Golesar