नागपूर (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – धार्मिकदृष्ट्या अतिशय महत्त्वाचा मानला जाणारा चातुर्मास यंदा पाच महिन्यांचा आहे. नियमित कालावधीने येणारा पुरुषोत्तम अर्थात अधिक मास हा चातुर्मासात आला आहे. त्यातल्या त्यात श्रावणात अधिक मास आल्याने दोन श्रावण मास पाळायचे की काय, असा प्रश्न उपस्थित झाला आहे. यंदा आलेला हा योग तब्बल १९ वर्षांनी जुळला आहे.
पुरुषोत्तम मास, मल मास, अधिक मास तसेच धोंड्याचा महिना आदी नावांनी ओळखल्या जाणाऱ्या या महिन्याचे अध्यात्मिकदृष्ट्या महत्त्व आहे. यंदा हा महिना श्रावणात आल्याने अधिक श्रावण आणि निज श्रावण असे दोन श्रावण मास आहेत. यातील निज श्रावणात येणारे सोमवार उपवासाचे सोमवार म्हणून पाळावे, असे सांगण्यात येत आहे. चातुर्मास सुरू झाल्यानंतर पहिला श्रावण महिना येतो.
श्रावण महिना महादेवांना समर्पित असल्याचे सांगितले जाते. भगवान शंकराच्या पूजेसाठी श्रावण विशेष मानला जातो. यावर्षीचा श्रावण खूप खास असल्याचे बोलले जात आहे. नियमित श्रावण महिन्यात ४ किंवा ५ श्रावणी सोमवार येतात. मात्र, यंदाचा श्रावण संपूर्ण दोन महिन्यांचा असणार असून, महादेवाचे पूजन, नामस्मरण, आराधना करण्यासाठी भाविकांना चार नव्हे तर आठ श्रावणी सोमवार मिळणार आहेत.
ही कामे टाळा
अधिकमासामध्ये काम्यकर्मे वर्ज्य करत, निष्कामकर्मे करावीत असे शास्त्र सांगते. त्याचप्रमाणे अधिक महिन्यात विवाह, उपनयन, उत्सव, कोणत्याही व्रताचे उद्यापन, गृहप्रवेश, वास्तुशांती, प्रथम तीर्थस्नान, प्रथम देवदर्शन, देवांची प्राणप्रतिष्ठा, नवीन कामास प्रारंभ, नारायण नागबली, त्रिपिंडी श्राद्ध, नवीन कोणतेही पदग्रहण, नवीन वस्त्रे व दागिने धारण करणे यांसारखी कामे वर्ज्य करावीत, असे शास्त्रात सांगितलेले आहे.
असे पाळा श्रावणी सोमवार
अधिक मासानंतर १७ ऑगस्ट २०२३ पासून निज श्रावण सुरू होत असून, तर निज श्रावण महिना शुक्रवार, १५ सप्टेंबर २०२३ रोजी संपत आहे. निज श्रावण महिन्यात श्रावणी सोमवारी केली जाणारी व्रते, उपासना करता येणार आहेत. निज श्रावण महिन्यातील पहिला श्रावणी सोमवार, २१ ऑगस्ट २०२३ रोजी येत आहे. दुसरा श्रावणी सोमवार, २८ ऑगस्ट २०२३ रोजी आहे. तिसरा श्रावणी सोमवार, ०४ सप्टेंबर २०२३ रोजी आहे. तर शेवटचा म्हणजेच चौथा श्रावणी सोमवार, ११ सप्टेंबर २०२३ रोजी आहे.
