मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – वाढत्या महागाईवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) ने बुधवारी कठोर निर्णय जाहीर केला आहे. याअंतर्गत प्रमुख धोरण दर रेपो 0.5 टक्क्यांनी वाढवून 4.9 टक्क्यांवर नेला आहे. यापूर्वी 4 मे रोजी RBIने रेपो दरात अचानक 0.4 टक्क्यांनी वाढ केली होती. RBI च्या या निर्णयामुळे कर्ज महाग होईल आणि कर्जाचा मासिक हप्ता म्हणजेच EMI वाढणार आहे.
RBIचे गव्हर्नर शक्तीकांत दास म्हणाले की, रिझर्व्ह बँकेने चालू आर्थिक वर्षातील महागाईचा अंदाज 6.7 टक्क्यांपर्यंत वाढवला आहे. महागाई दर 5.7 टक्के राहण्याचा अंदाज यापूर्वी वर्तवण्यात आला होता. RBI ने चालू आर्थिक वर्ष 2022-23 साठी आर्थिक वाढीचा अंदाज 7.2 टक्के राखून ठेवला आहे. चलनविषयक धोरण समिती (MPC) च्या निर्णयाची माहिती देताना, दास म्हणाले की, MPC ने पॉलिसी रेट 0.5 टक्क्यांनी वाढवण्याचा एकमताने निर्णय घेतला आहे. ते म्हणाले की, चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तीन तिमाहीत महागाई 6 टक्क्यांच्या वर राहण्याची अपेक्षा आहे.
चलनविषयक धोरणाचा विचार करताना RBI प्रामुख्याने किरकोळ महागाई दर विचारात घेते. एप्रिलमध्ये किरकोळ महागाईचा दर 7.79 टक्क्यांच्या आठ वर्षांच्या उच्चांकावर होता. मध्यवर्ती बँकेच्या समाधानकारक पातळीपेक्षा हे प्रमाण अधिक आहे. किरकोळ महागाई दोन ते सहा टक्क्यांच्या मर्यादेत ठेवण्याची जबाबदारी आरबीआयवर सोपवण्यात आली आहे.
धोरणात्मक दरांवर निर्णय घेणाऱ्या रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या (आरबीआय) चलनविषयक धोरण समितीची (एमपीसी) तीन दिवसीय बैठक सोमवारी सुरू झाली. वाढत्या महागाईला आळा घालण्यासाठी मध्यवर्ती बँक काही कठोर धोरणात्मक पावले उचलू शकते, असा विश्वास होता आणि तसेच झाले आहे.
समितीच्या बैठकीत घेतलेल्या निर्णयाची माहिती देताना दास म्हणाले की, महागाई दर आमच्या लक्ष्याच्या मर्यादेत आणण्यासाठी आम्ही पावले उचलत आहोत, चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तीन तिमाहीत महागाईचा दर 6 टक्क्यांच्या वर राहिला पाहिजे. युक्रेनमधील युद्धामुळे जगभरात महागाई वाढली आहे. असे असूनही, भारतीय अर्थव्यवस्था मजबूत आहे, रिझव्‍‌र्ह बँकेने विकासाला पाठिंबा देणे सुरूच ठेवले आहे.
महागाई नियंत्रणात ठेवण्यासाठी रिझर्व्ह बँक व्याजदरात वाढ करत आहे, मात्र यामुळे अल्पावधीत महागाई वाढत आहे. आरबीआयने रेपो दरात वाढ केली आहे, म्हणजेच रिझर्व्ह बँक ज्या दराने बँकांना कर्ज देते, त्याचा दर वाढवला आहे. जर बँकेला जास्त व्याज द्यावे लागले तर ते तुमच्याकडून कर्जावर जास्त व्याज देखील घेतील. त्यामुळे पतधोरण जाहीर होण्यापूर्वीच वसुली सुरू झाली आहे. निकाल येण्यापूर्वीच खासगी क्षेत्रातील एचडीएफसी बँकेने ग्राहकांना पुन्हा दणका दिला आहे. बँकेने मंगळवारी कर्जदरात 0.35 टक्क्यांनी वाढ केली आहे. बँकेने दोन महिन्यांतील व्याजदरात केलेली ही दुसरी वाढ आहे. HDFC बँकेने दोन वेळा कर्जावरील व्याजदरात 0.60 टक्क्यांनी वाढ केली आहे.
हळूहळू वाहन कर्ज, वैयक्तिक कर्ज महाग होतील. तसेच तुम्हाला मोबाईल अॅपवर मिळणारी वैयक्तिक कर्जे देखील. अशा प्रकारे, तुम्ही नवीन वस्तू खरेदी करणे टाळाल कारण ते महाग होईल, तुम्ही खर्चात कपात कराल, तर कंपन्या कर्ज घेणे आणि नवीन प्रकल्प उभारणे देखील टाळाल. सध्यातरी रिझव्‍‌र्ह बँकेची एकूणच अपेक्षा आहे की, चलन खेचल्यामुळे बाजार थंड होईल, मागणी कमी होईल आणि महागाई कमी होईल.
