रुपयाची घसरण रोखण्यासाठी रिझर्व्ह बँकेने घेतला हा मोठा निर्णय

नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – सध्या देशात आणि जागतिक बाजारपेठेत डॉलरच्या तुलनेत रुपयाची घसरण सुरूच आहे.  रूपया पुन्हा घसरला आणि 80 च्या वर पोहोचून प्रथमच बंद झाला. देशांतर्गत चलनात होत असलेली घसरण थांबवण्यासाठी RBI एकूण परकीय चलनाच्या साठ्यापैकी एक षष्ठांश म्हणजेच 100 अब्ज डॉलर्स विकणार आहे. या निर्णयामुळे बँक 4 महिन्यांसाठी रुपयाची घसरण थांबवू शकते. या वर्षी जानेवारी पासून रुपया 7 टक्क्यांहून अधिक घसरला आहे.

आरबीआयने घसरण थांबवली नाही तर रुपया आणखी कमजोर होऊ शकतो, असे सूत्रांचे म्हणणे आहे. अशा परिस्थितीत, देशांतर्गत चलनाला आधार देण्यासाठी केंद्रीय बँक परकीय चलनाच्या साठ्यातून 100 अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त विकू शकते. सूत्रांनी सांगितले की, रुपयाची घसरण जागतिक परिस्थितीशी सुसंगत आहे. ही घसरण लवकर थांबवण्याचा RBI प्रयत्न करत आहे. तो कधीही थांबविण्याचे साधन त्याच्याकडे आहे. गरज पडल्यास अधिक डॉलर्स विकू शकतो.

विशेष म्हणजे रुपया 85 पर्यंत घसरण्याची शक्यता आहे. तथापि, आरबीआयने नुकत्याच केलेल्या निर्णयामुळे देशांतर्गत चलनाला काही प्रमाणात मदत होऊ शकते. एका व्यापाऱ्याने सांगितले की, अमेरिकेच्या कठोर धोरणांमुळे रुपया आणखी घसरण्याची भीती आहे.
विदेशी गुंतवणूकदारांना परत आणण्यासाठी सरकार आणि आरबीआय प्रयत्न करत आहेत. एका महिन्यात परदेशी गुंतवणूकदार परत येतील अशी त्यांची अपेक्षा आहे. मात्र, सिंगापूरच्या व्यापाऱ्याने सांगितले, व्याजदर खूप जास्त आहेत. अशा परिस्थितीत विदेशी गुंतवणूकदार वेगाने भारतात येण्याची शक्यता फारच कमी आहे.

मुख्य आर्थिक सल्लागार व्ही. अनंत नागेश्वरन यांनी सांगितले की, डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे अवमूल्यन जगातील इतर चलनांच्या तुलनेत खूपच कमी आहे. रुपया आणि इतर चलनांच्या घसरणीला यूएस फेडरल रिझर्व्हची आक्रमक आर्थिक धोरणे जबाबदार आहेत. फेडरल रिझर्व्हच्या कठोर वृत्तीमुळे उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांमधून परदेशी भांडवल बाहेर काढले जात आहे.

देशाच्या परकीय चलनाच्या साठ्यात 60 अब्ज डॉलरची घट झाली आहे. गेल्या वर्षी सप्टेंबरमध्ये, साठा 642 अब्ज डॉलर्स होता, जो घसरून 580 अब्ज डॉलर्स झाला. असे असूनही, RBI ची राखीव रक्कम जगातील मध्यवर्ती बँकांमध्ये 5 व्या क्रमांकावर आहे. RBI घाऊक आणि किरकोळ क्षेत्रात टप्प्याटप्प्याने सेंट्रल बँक डिजिटल चलन (CBDC) च्या अंमलबजावणीवर काम करत आहे. आरबीआयचे कार्यकारी संचालक (वित्तीय तंत्रज्ञान) अजय कुमार चौधरी यांनी बुधवारी सांगितले, सीबीडीसी हे डिजिटल चलन आहे. तथापि, त्याची तुलना खासगी डिजिटल चलन किंवा क्रिप्टोकरन्सीशी केली जाऊ शकत नाही, जी गेल्या दशकात झपाट्याने वाढली आहे.

Reserve Bank of India Big Decision Defending Rupee