आज आहे रक्षाबंधन… राखी कधी बांधायची… मुहुर्त केव्हा आहे… घ्या जाणून सविस्तर…

ज्योतिषशास्त्री प्रशांत सुधाकर चौधरी, नाशिक
हिंदू कॅलेंडरनुसार, रक्षाबंधन हा सण दरवर्षी श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेला साजरा केला जातो. भारतात अनेक प्रकारचे सण साजरे केले जात असले तरी रक्षाबंधनाचे वेगळे महत्त्व आहे. दरवर्षी हा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. या दिवशी बहिणी आपल्या भावांच्या मनगटावर राखी बांधतात आणि त्यांच्या दीर्घायुष्याची कामना करतात. दुसरीकडे प्रेमाच्या रूपात रक्षणाचा धागा बांधून भाऊ बहिणीचे आयुष्यभर रक्षण करण्याची शपथ घेतात. रक्षाबंधन हा असा सण आहे, जो केवळ एका दिवसासाठी साजरा केला जातो, पण त्यातून निर्माण झालेली नाती आयुष्यभर जपली जातात. मात्र, यंदा भाऊ-बहिणीच्या अतूट प्रेमाचे प्रतीक असलेला रक्षाबंधन एक नव्हे तर दोन दिवस साजरा होत आहे. जाणून घ्या काय आहे याचे कारण आणि कोणत्या दिवशी बहिणी भावांच्या मनगटावर राखी बांधतील.

रक्षाबंधनाचा सण श्रावण पौर्णिमेला साजरा केला जातो आणि यंदा श्रावण महिन्याची पौर्णिमा ३० ऑगस्टला आहे, मात्र यंदा ३० ऑगस्टला भाद्र पौर्णिमेच्या दिवशी सावली असल्याचे बोलले जात आहे. श्रावणाच्या पौर्णिमेला भाद्रेची सावली असेल तर भाद्रकालपर्यंत राखी बांधता येत नाही, अशी हिंदू धर्मात श्रद्धा आहे. ती पूर्ण झाल्यावरच राखी बांधली जाते, कारण भाद्र काळात राखी बांधणे अशुभ मानले जाते. अशा परिस्थितीत यंदा रक्षाबंधनाचा सण ३० आणि ३१ ऑगस्ट असे दोन दिवस साजरा होणार आहे.

पंचांगानुसार, श्रावण महिन्याची पौर्णिमा ३० ऑगस्ट रोजी सकाळी १०.५८ वाजता सुरू होत आहे. ३१ ऑगस्ट रोजी सकाळी ०७.०५ वाजता संपेल. ३० ऑगस्ट रोजी पौर्णिमेच्या प्रारंभापासून म्हणजे सकाळी १०.५८ पासून आणि रात्री ०९.०१ पर्यंत भद्रा सुरू होत आहे. अशा परिस्थितीत ३० ऑगस्टला भाद्र असल्याने दिवसात राखी बांधण्यासाठी शुभ मुहूर्त नाही. या दिवशी रात्री ९ वाजल्यानंतर राखी बांधण्याचा शुभ मुहूर्त आहे. याशिवाय ३१ ऑगस्टला श्रावण पौर्णिमा सकाळी ७.०५ पर्यंत असून यावेळी भाद्रा नाही. अशा परिस्थितीत ३१ ऑगस्ट रोजी सकाळी ७ वाजेपर्यंत बहिणी आपल्या भावांना राखी बांधू शकतात. अशा प्रकारे, यावर्षी रक्षाबंधन ३० आणि ३१ ऑगस्ट असे दोन दिवस साजरे केले जाऊ शकते.

पूर्वीच्या काळी रक्षाबंधनाचा अर्थ बहिणीने भावाला राखी बांधणे एवढाच अभिप्रेत नव्हता, त्याकाळी रक्षाहोम करून रक्षासूत्र तयार करून ते राजाला बांधले जायचे, अशा पद्धतीने रक्षाबंधन विधी करणाऱ्यांकरिता भद्राकाल वर्ज्य सांगितला आहे. राखी पौर्णिमा अर्थात बहिणीने भावाच्या हाताला राखी बांधणे. याकरिता भद्रा वर्ज्य नाही आणि राखी बांधण्यासाठी कोणत्याही वेगळ्या मुहूर्ताची आवश्यकता नाही. त्यामुळे भद्राचा विचार न करता 30 ऑगस्ट या दिवशी नेहमी प्रमाणे राखीपौर्णिमा साजरी करावी असे दाते पंचांग कर्ते यांचे मत आहे. तसेच रक्षाबंधन हे मुंज, विवाह, वास्तु प्रमाणे मंगल कार्यासारखे नसून सामाजिक उत्सव असल्याने भद्रा असताना च्या काळात म्हणजे दिवसभरात आपल्या सोईने केंव्हा ही करता येईल असे असल्याने दाते पंचांगात रक्षाबंधन ची वेळ दिलेली नाही.

बऱ्याच लोकांना शंका कुशंका अशा मनात आहे त्यामुळे काही चांगले मुहूर्त रक्षाबंधनासाठी देत आहे.
सकाळी ६: ३० ते सकाळी ९:२८,
सकाळी ११:०५ ते दुपारी १२:३०,
दुपारी ३.४५ ते ६:५०
सायंकाळी ८:१९ ते ११:०९
या काळात रक्षाबंधन साजरी केल्यास उत्तम लाभ मिळतील
कोणतीही शुभ कार्य करताना मनामध्ये पवित्र भावना व सकारात्मक विचार ठेवून केल्यास कोणतेही अनिष्ट होऊच शकत नाही नेहमी सकारात्मक विचार ठेवा)

भाद्रात राखी का बांधू नये
भाद्र काळात शूर्पणखाने तिचा भाऊ रावणाला राखी बांधली होती, त्यामुळे रावणाच्या संपूर्ण वंशाचा नाश झाला होता, असे म्हणतात. त्यामुळे भद्रकालात राखी बांधू नये, असे मानले जाते. भद्रामध्ये राखी बांधल्याने भावाचे आयुष्य कमी होते, असेही म्हटले जाते.

Raksha Bandhan Celebration Two Days Muhurta Tithi Dates
festival bhadra shravan paurnima