कोरोनाच्या संकटात महागाईचा भडका; खाद्य तेलासह या वस्तूंचे दर भडकले

टीम इंडिया दर्पण

जागतिक बाजारपेठेत विविध करांमध्ये अचानक झालेल्या वाढीमुळे गेल्या ३ महिन्यांत खाद्य तेलांच्या किंमती दीडपटाहून अधिक वाढल्या आहेत.  भाज्या आणि डाळींचे भावही वाढले आहेत. पाम तेलाची किरकोळ किंमत १३८ रुपये प्रति किलो आहे.  एका वर्षापूर्वी ही किंमत ८५  रुपये प्रतिकिलो होती.  म्हणजे एका वर्षात त्यात ६२ टक्के वाढ झाली आहे. त्यामुळे सर्वसामान्यांसाठी महागाईचा भडका उडाला आहे.

पाम तेलाच्या वेगाच्या वाढत्या किमतींच्या मागे इंडोनेशियाने आकारलेल्या करात अचानक वाढ झाली आहे. आता तर इंडोनेशियातून आयात केलेल्या पाम तेलावर प्रति टन  ४०० डॉलरचा कर आकारत आहे.  पाम तेलावरील निर्यात कर एप्रिलमध्ये ११६ डॉलरवरून मेमध्ये १४० डॉलर डॉलर्सपर्यंत वाढला आहे.  एवढेच नव्हे तर निर्यातीची आकारणी प्रति टन ५५ डॉलरवरून २५५ डॉलरवर केली आहे.

आपल्या देशात खाद्यतेलपैकी केवळ ३५ टक्के तेल येथे उत्पादित केले जात आहे आणि ६५ टक्के तेल आयात केले गेले आहे, म्हणूनच स्थानिक बाजारपेठेतील तेलाची किंमत आंतरराष्ट्रीय बाजाराच्या किंमतींवर अवलंबून असते. देशांतर्गत तेल उत्पादकांचे हित जपण्यासाठी भारताने पाम तेलावरील कस्टम ड्युटीमध्ये ३५ टक्के वाढ केली.  म्हणजेच आज पाम तेलाच्या सुमारे ६५ टक्के किंमती करात आहेत.

पाम तेलाच्या किंमती वाढल्यामुळे अन्य खाद्यतेलांच्या किंमतीही अचानक वाढल्या.  मोहरीच्या तेलाची किंमत आज प्रतिकिलो १८० रुपये आहे.  गेल्या वर्षी मेमध्ये ते ११५ रुपये किलो होते.  म्हणजे एका वर्षात ६५ रुपयांची वाढ झाली. गेल्या महिन्यात मोहरीच्या तेलाची किंमत प्रति किलो १५५ रुपये होती.  म्हणजेच एका महिन्यात २५ रुपये किलो वाढ नोंदविण्यात आली.

अन्न सचिव सुधांशु पांडे म्हणाले की, खाद्य तेलाच्या किंमतींमध्ये गेल्या काही महिन्यांत आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत वाढ झाली आहे परंतु भारतातील वाढ त्यापेक्षा जास्त आहे. परंतु असे असूनही, देशांतर्गत तेल उत्पादकांनी बैठकीत आयात शुल्क कपातीस विरोध केला.

भारतीय भाजीपाला व तेल उत्पादक संघटनेचे अध्यक्ष सुधाकर देसाई म्हणले की, लॉकडाऊन दरम्यान सवलतीच्या दरात कपात हे वाढीव कारणांमागे एक कारण आहे.  केंद्रीय तेल उद्योग व व्यापार संघटनेचे अध्यक्ष सुरेश नागपाल यांनीही कर कमी केल्याने खरीप पिकाच्या क्षेत्रावर परिणाम होऊ शकतो, असे सांगितले.

नाशिकच्या बाजारपेठेत खाद्यतेलाचे भाव वाढण्याचे कारण म्हणजे लॉकडॉऊनमध्ये मालाची कमी आयात तसेच लांबवरून अंतरावरून आणण्यासाठी मालवाहतुकीचा खर्च वाढला असून त्यातच पेट्रोल आणि डिझेलचे भाव वाढल्याने खाद्यतेलाचे भाव वाढले, असे किराणा मालाचे दुकानदार आनंद पाटील यांनी सांगितले.

 भाजीपाला, डाळीही महाग 

शेतकऱ्यांच्या टोमॅटोला प्रति किलो २५ रुपये देखील भाव मिळत नसला, तरी टोमॅटोची किंमत किरकोळ बाजारात प्रतिकिलो ३५ रुपये आहे.  बटाटा २५ रुपये, कांदा २० रुपये प्रतिकिलो आणि इतर भाज्या ७० रुपये ते १०० रुपये प्रति किलो विकल्या जात आहेत.  डाळींचे दरही प्रति किलो १५ ते २० रुपयांनी वाढले आहेत.

 खाद्य तेलाचे भाव वधारले 
गेल्या वर्षी  ९५ ते १०० रुपये प्रति किलो असलेले सोयाबीन तेल सध्या १५३ रुपयांवर पोहोचले आहे. याशिवाय शेंगदाणा तेल १२० रुपये प्रति किलो मिळत होते ते आता १८० ते १९५ वर जाऊन धडकले. तसेच १३० रुपये प्रति किलो असलेले सूर्यफूल तेल १७८ ते १८५ रुपयांना विकत घ्यावे लागत आहे.