मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – शिवसेनेचे निवडणूक चिन्ह उद्धव ठाकरे गटाकडून एकनाथ शिंदे गटाकडे गेल्यानंतर महाराष्ट्राचे राजकारणात सतत तापत आहे. कायदेशीरदृष्ट्या ठाकरे गटाकडे सुप्रीम कोर्टात जाण्याचा मार्ग अजूनही शिल्लक आहे, मात्र उद्धव ठाकरे त्यासोबत नवी रणनीतीही तयार करत असल्याचे जाणकारांचे मत आहे.
मिळालेल्या माहितीनुसार, आगामी महापालिका निवडणुकीत उद्धव ठाकरे ‘भावनिक आधारावर’ निवडणुकीची तयारी करणार आहेत. राजकीय क्षेत्रातील लोकांना भावनिकरित्या जोडून उद्धव ठाकरे आता नव्या निवडणूक चिन्हाने ताकद आणखी वाढवण्यात यशस्वी होऊ शकतील, असे राजकीय जाणकारांचे मत आहे, मात्र त्यासाठी त्यांना आणखी अनेक चाचण्या द्याव्या लागतील. त्यानंतरच एकनाथ शिंदे यांची राजवट कायम राहणार की उद्धव ठाकरेंच्या अंगाने महाराष्ट्राचे राजकारण पुन्हा जुन्या काळात वळणार हे ठरेल.
गेल्या काही दिवसांपासून सुरू असलेल्या शिवसेनेच्या निवडणूक चिन्ह आणि पक्षीय लढाईत एकनाथ शिंदे गटाने बाजी मारली आहे. महाराष्ट्राच्या राजकारणातील या सर्वात मोठ्या बदलानंतर आता मुंबई महापालिकेची पहिली निवडणूक होत आहे. आपला नेता कायदेशीर लढा देत राहणार असल्याचे उद्धव गटाशी संबंधित ज्येष्ठ नेत्यांचे म्हणणे आहे, मात्र निवडणूक चिन्ह हिसकावून घेतल्यानंतर पहिल्यांदाच उद्धव गट मुंबईतील जनतेला भावनिकपणे सामोरे जात आहे.
राजकीय विश्लेषक म्हणतात की, उद्धव ठाकरेंकडे थेट जनतेशी संपर्क साधण्याचा आणि भावनिकपणे मैदानात उतरण्यापेक्षा चांगला मार्ग असू शकत नाही. बाळासाहेब ठाकरे यांनी आपला राजकीय वारसा उद्धव ठाकरेंकडे सोपवला तेव्हा महाराष्ट्र आणि मुंबईतील जनतेने उद्धव ठाकरेंवर कसा विश्वास व्यक्त करायला सुरुवात केली हे संपूर्ण महाराष्ट्राला माहीत असल्याचे विश्लेषक सांगतात.
बाळासाहेब ठाकरे यांचे पुतणे राज ठाकरे यांनी याच काळात बंडखोरी करून त्यांच्यापासून फारकत घेतली नाही, तर स्वत:चा राजकीय पक्षही स्थापन केला, असे राजकीय विश्लेषकांचे मत आहे. आता राज ठाकरे यांच्या पक्षाचे महाराष्ट्रात यावेळी काय भवितव्य आहे, हे कुणापासून लपलेले नाही. बाळासाहेबांनीच सोपवलेले नेतृत्व उद्धव ठाकरेंनी स्विकारले म्हणून बाळासाहेबांनीच तो पुढे केल्याचे राजकीय विश्लेषकांचे मत आहे. राजकीय विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की, आता त्याच बाळासाहेब ठाकरे यांनी सोपवलेल्या सत्तेची मोठी राजकीय पैज लावून उद्धव ठाकरे महाराष्ट्र आणि मुंबईतील जनतेमध्ये भावनिक होऊन जायच्या तयारीत असतील, तर त्यांच्यासाठी हा खेळ आहे, हे सिद्ध होऊ शकते. चेंजर होण्यासाठी मात्र यामध्येही अनेक आव्हाने आहेत.
मात्र, या भावनिकतेचा उद्धव ठाकरे गटाला कितपत राजकीय फायदा होतो, हे येत्या काही महिन्यांत होणाऱ्या मुंबई महापालिका निवडणुकीत कळेल. शिवसेनेशी संबंधित सूत्रांचे म्हणणे आहे की, एकनाथ शिंदे गट आणि भारतीय जनता पक्षाला पराभूत करण्यासाठी ठाकरे गटाने अनेक प्रकारे आपली नवी रणनीती आखण्यास सुरुवात केली आहे. त्याच धोरणांमध्ये भावनिक पद्धतीने लोकांशी जोडले जाणे आणि बाळासाहेब ठाकरे यांचा उल्लेखही ठळकपणे केला आहे.
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, येत्या ६० दिवसांत मुंबई महापालिकेच्या निवडणुकीची तारीख जाहीर होईपर्यंत उद्धव गट भावनिकपणे जनतेला भेटून आपली बाजू मांडणार आहे. उद्धव ठाकरेंचा हा भावनिक राजकीय डाव कितपत प्रभावी ठरतो, हे मुंबईच्या निवडणुका आणि निकालांवरूनच कळेल. मात्र महाराष्ट्राच्या राजकारणातील महत्त्वाच्या घडामोडींनी पुढील अनेक निवडणुका राजकीयदृष्ट्या तापणार आहेत.
महाराष्ट्राच्या राजकारणात ठाकरे कुटुंबाशिवाय शिवसेनेचा पुढचा आणि राजकीय प्रवास कसा होणार हे पाहणे रंजक ठरणार असल्याचे राजकीय जाणकारांचे म्हणणे आहे. देशाच्या राजकारणात स्थानिक राजकीय पक्ष स्थापन करणाऱ्यांच्या कुटुंबियांकडे बहुतांश सत्ता हस्तांतरित झाली आहे. यात समाजवादी पक्ष असो वा अकाली दल. मग तो राष्ट्रीय लोकदल असो वा दक्षिणेतील अनेक राजकीय पक्ष. पक्षाची स्थापना करणाऱ्या प्रमुखांच्या कुटुंबातच पुढे नेतृत्व गेले आहे. यालाच पुढे नेत बाळासाहेब ठाकरे यांनीही पुत्र उद्धव ठाकरे यांच्याकडे सत्ता सोपवली, मात्र राजकीय उलथापालथ आणि पक्षातील फूट यामुळे महाराष्ट्रातील समीकरणे वेगळी झाली आहेत.
विधानसभा निवडणुका झाल्या की, बाळासाहेब ठाकरे यांच्या काळात झालेल्या नेतृत्व बदलाची लिटमस टेस्ट होईल, असे राजकीय विश्लेषकांचे मत आहे. सध्या एकनाथ शिंदे यांच्यासोबत असलेले आमदार हे लोकशाही पद्धतीने झालेल्या निवडणुकीत उद्धव ठाकरे यांच्या नेतृत्वाखालील शिवसेनेसोबत होते. आगामी काळात शिवसेना एकनाथ शिंदे यांच्या पाठीशी राहणार की उद्धव ठाकरेंकडे हे विधानसभेची आगामी निवडणूक लिटमस टेस्ट म्हणून स्पष्ट करेल, असे जाणकारांचे मत आहे.
— Office of Uddhav Thackeray (@OfficeofUT) February 17, 2023
Politics Shivsena Uddhav Thackeray Strategy Upcoming Days