मुंबई (इंडिया दर्पण वृतसेवा) – नो-कॉस्ट ईएमआय हा एक प्रकारे कर्ज प्रकार आहे, यात तुम्हाला ठराविक कालावधीत कोणत्याही व्याजाशिवाय वस्तू खरेदीसाठी पैसे मिळून देतात, प्रथम दर्शनी आपल्याला, ते मोहक वाटू शकते? परंतु प्रत्यक्षात तुम्हाला त्याची मोठी किंमत मोजावी लागेल. सामान्यतः ही किंमत तुम्हाला संबंधित वस्तू किंवा सेवेवर मिळालेली सवलत वगळण्याच्या स्वरूपात देण्यात येते. सामान्यतः नियमित ईएमआय पर्याय म्हणजे मुद्दल आणि व्याजासह उत्पादन खर्चाची मासिक परतफेड होय. नो-कॉस्ट EMI कार्ड ग्राहकाला त्याच्या खरेदीचे EMI मध्ये रूपांतर करण्यासाठी पूर्व-निर्धारित क्रेडिट मर्यादा प्रदान करते.
व्याजाची रक्कम उत्पादनाच्या किंमतीमध्ये जोडली जाते. विशेष म्हणजे यात जास्त किंमत आकारून व्याज अप्रत्यक्षपणे नो-कॉस्ट ईएमआयमध्ये समाविष्ट केल्यामुळे व्याजासाठी कोणतेही अतिरिक्त शुल्क नाही, असे सांगण्यात येते. याबाबत खोसला म्हणाले, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) ने 2013 मध्ये एक परिपत्रक जारी केले, ज्यामध्ये स्पष्ट केले की, शून्य टक्के व्याज किंवा नो-कॉस्ट ईएमआय अस्तित्वात नाही, म्हणजेच नो-कॉस्ट ईएमआय योजनांमध्ये, व्याजाची रक्कम उत्पादनाच्या किंमतीमध्ये जोडली जाते. विनाखर्च EMI वर उत्पादन खरेदी करता तेव्हा, व्यापारी वार्षिक व्याजदर सहन करतो. याबाबत तज्ज्ञ सांगतात की, “समजा तुम्ही 1 लाख रुपयांचा रेफ्रिजरेटर खरेदी करत असाल तर 6 महिन्यांच्या EMI योजनेअंतर्गत 12 टक्के व्याजदराने तुमचे व्याज 6,000 रुपये होईल. विना-किंमत EMI च्या बाबतीत, बँक हे व्याज आकारते, परंतु व्यापारी खरेदीच्या वेळी ते आगाऊ सवलत म्हणून ऑफर करतो, प्रभावीपणे ते विना-किंमत EMI बनवते. तथापि, सर्व नो-कॉस्ट ईएमआय खरोखरच नो-कॉस्ट नसतात. काही प्रकरणांमध्ये, तुमच्याकडून प्रक्रिया शुल्क म्हणून ही रक्कम आकारली जाऊ शकते. लक्षात ठेवा की तुम्हाला अजूनही बँकेला व्याजावर 18 टक्के GST भरावा लागेल.
एखादी वस्तू किंवा उदा. व्यापार्‍याने रेफ्रिजरेटरच्या एकूण किमतीचे आगाऊ पैसे देण्याची ऑफर दिल्यास, तुम्हाला ते सवलतीच्या किंमतीवर मिळू शकेल. परंतु नियम काळजीपूर्वक वाचा, कारण तुम्ही नो-कॉस्ट ईएमआय कार्डच्या अटी व शर्तींची बारीक प्रिंट वाचल्यास आणि ते निवडण्यापूर्वी कालावधी, प्रक्रिया शुल्क आणि प्री-क्लोजर चार्जेस तपासल्यास मदत होईल. अर्थतज्ज्ञ सांगतात की, ‘नो-कॉस्ट’ ईएमआय पर्याय म्हटले जात असले तरी, त्याच्याशी संबंधित काही खर्च आहेत. व्याज घटक सहसा सवलत म्हणून पाहिले जाऊ शकतात. जर योजनेची निवड केली तर तुमचे बिल निट तपासा. तथापि, काही विक्रेते काही वेळा उत्पादनाच्या वास्तविक किंमतीमध्ये व्याजाची किंमत वाढवू शकतात. कॉस्ट ईएमआय सुविधेचा विचार न करता व्याज खर्च भरता, अशा प्रकारे खरेदीसाठी व्याज खर्चात बचत करण्याचा तुमचा फायदा काढून टाकला जातो.
