इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क – सोशल मीडियाच्या अतिवापराच्या धोक्यांबाबत जगभरातील शास्त्रज्ञ इशारा देत आहेत. सोशल मीडियावर जास्त वेळ घालवणाऱ्या नागरिकांमध्ये तणाव आणि चिंता यासारख्या समस्या वाढत असल्याचा दावा यापूर्वीच्या अभ्यासात करण्यात आला आहे. मात्र, सोशल मीडियाच्या अतिवापरामुळे कर्करोग आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आजार होण्याची शक्यताही वाढते, असा दावा करणारा हा पहिलाच अभ्यास आहे. वैद्यकीय अभ्यासात संशोधकांना असे आढळून आले की, काही जण सोशल मीडियावर जास्त वेळ घालवतात त्यांच्या शरीरात विशिष्ट प्रकारच्या प्रथिनांचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या वाढते. जर्नल ऑफ सायबर सायकॉलॉजी, बिहेविअर अँड सोशल नेटवर्किंगमध्ये प्रकाशित झालेल्या या अभ्यासात 18 ते 24 वयोगटातील 251 तरूणांचा अभ्यास करण्यात आला. बफेलो येथील युनिव्हर्सिटीचे प्रोफेसर डॉ. डेव्हिड ली यांनी या अभ्यासाचे नेतृत्व केले.
डेव्हिड ली येथील सामाजिक संवाद आणि मानवी संबंधांचे प्राध्यापक आहेत. डेव्हिड ली म्हणतात की, मानवी मन आणि शरीर, म्हणजेच मानसिक आणि शारीरिक आरोग्य कसे गुंफले जाते, या विषयावर वैद्यकीय विज्ञान गेली अनेक दशके काम करत आहे. ते म्हणाले की, आपण जे काही विचार करतो, अनुभवतो, त्याचा थेट आपल्या शारीरिक आरोग्यावर परिणाम होतो. कोणत्याही कारणाने नागरिकांमध्ये नैराश्य आणि नैराश्य वाढत असेल तर त्याचा परिणाम त्यांच्या शारीरिक आरोग्यावरही होणे अपरिहार्य आहे. या बाबत डेव्हिड ली म्हणतात की, अभ्यासा दरम्यान, संशोधकांना असे आढळून आले की, जे तरुण आपला एक चतुर्थांश वेळ सोशल मीडियावर व्यतीत करतात त्यांच्या शरीरात विशिष्ट प्रकारच्या प्रथिनांचे प्रमाण वाढते. त्यामुळे हे एक चिंताजनक लक्षण आहे, कारण या प्रथिने जास्तीमुळे हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग आणि अगदी कर्करोग देखील होऊ शकतो.
डेव्हिड ली पुढे म्हणाले की, याचा अर्थ असा नाही की सोशल मीडिया पूर्णपणे वाईट व्यासपीठ आहे, परंतु त्याचा अतिरेक नक्कीच धोकादायक असू शकतो. सोशल मीडियावर राहणारे नागरिक हे वास्तविक जीवनातील नातेसंबंधांपासून वंचित आहेत. त्याच वेळी, अधिक आभासी वेळ आपल्याला जीवनातील अधिक महत्त्वपूर्ण ठोस, सकारात्मक क्रियाकलापांपासून दूर करते, ज्याचा आरोग्यावर नकारात्मक प्रभाव पडतो. सोशल मीडियावर बराच वेळ घालवलेल्यांना डोकेदुखी, छाती आणि पाठदुखीची तक्रार आहे. याशिवाय अशा नागरिकांची झोप कमी होत असल्याची तक्रार आहे. या संशोधकांना असे आढळून आले की सोशल मीडियाचा वापर मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर परिणाम करतो. अशा स्थितीत गरज असेल तेव्हाच सोशल मीडियाचा वापर करण्याचा सल्ला संशोधकांनी दिला आहे. दरम्यान, या तज्ज्ञांनी सांगितले की, अशा तक्रारी आल्यावर तातडीने डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. याशिवाय दररोज किमान अर्धा तास व्यायाम केला पाहिजे, असेही ते म्हणाले.
