नाशिक (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – परदेशात अत्यंत महागडी समजली जाणारी व कर्करोग उपचारावर महत्वाची असलेली ‘कार-टी सेल’ (CAR-T) थेरपी भारतीय संशोधनानंतर सवलत उपलब्ध झाली आहे. या सवलतीचा फायदा सर्वसामान्य रुग्णांना होण्यास सुरुवात झाली आहे. ही थेरपी नुकतीच एसएमबीटी हॉस्पिटलच्या कॅन्सर इन्स्टीट्युटमध्ये १७ वर्षीय रुग्णावर यशस्वी पार पडली. या रुग्णाचे सर्व रिपोर्ट नॉर्मल आले असून हा रुग्ण पूर्णपणे कर्करोगमुक्त झाला आहे. ही थेरपी ल्युकेमिया आणि लिम्फोमा यांसारख्या बी-सेल कर्करोगांवर (रोगप्रतिकारक प्रणालीच्या पेशींमध्ये तयार होणारा कर्करोगाचा प्रकार) उपचार करण्यासाठी महत्वाची असल्याचे एसएमबीटी हॉस्पिटलचे रक्तविकार कर्करोगतज्ञ डॉ गिरीश बदरखे यांनी सांगितले.
कार-टी सेल थेरपी ही मुंबई आयआयटीचे शास्रज्ञ डॉ. राहुल पूरवार आणि टाटा मेमोरियल हॉस्पिटलचे कर्करोग विभागातील प्रोफेसर डॉ. हसमुख जैन यांच्या पुढाकाराने रक्ताच्या कर्करोगावर भारतीय संशोधन प्रणाली आहे. अलीकडेच इम्म्युनोअॅक्ट आणि एसएमबीटी हॉस्पिटल करारबद्ध झाले. यानंतर झालेल्या क्लिनिकल ट्रायलमध्ये दोन रुग्णांवर एसएमबीटीत यशस्वी उपचार करण्यात आले होते. यानंतर एसएमबीटीच्या विशेष केअर प्लस विभागात नागपूरच्या १७ वर्षीय यशवंत (नाव बदललेले) वर तिसरी कार-टी सेल थेरपी करण्यात आली. या रुग्णाचे रिपोर्ट पूर्णपणे नॉर्मल आले असल्यामुळे हा रुग्ण कर्करोगमुक्त झाल्याचे तज्ञांनी सांगितले.
सवलतीच्या दरात होत असलेल्या उपचारपद्धतीचा लाभ आता सर्वसामान्य रुग्णांना मिळण्यास सुरुवात झाली आहे. कार-टी सेल थेरपी उत्तर महाराष्ट्रात एकमेव एसएमबीटी हॉस्पिटल येथे सुरु झाल्याने उत्तर महाराष्ट्रासह विदर्भ आणि मराठवाड्यातील रुग्णांसाठी आशेचा किरण एसएमबीटी हॉस्पिटल बनले आहे. उत्तर महाराष्ट्रातील सर्वात मोठया चॅरीटेबल हॉस्पिटल असलेल्या एसएमबीटी हॉस्पिटलमध्ये जगातील सर्वात अत्याधुनिक थेरपी करण्यात आल्याने सर्वत्र कौतुक केले जात आहे.
कार-टी सेल थेरपीमध्ये शरीरातील पांढऱ्या पेशींना औषधोपचारांच्या माध्यमातून रोगप्रतिकारक शक्तींमध्ये बदलले जाते. त्यामुळे या पेशी शरीरातील कर्करोग पेशींचा नाश करण्यासाठी काम करू लागतात. टी पेशी रुग्णाच्या रक्तातून गोळा केल्या जातात आणि मानवनिर्मित रिसेप्टरसाठी जनुक जोडून प्रयोगशाळेत अनुवांशिकरीत्या सुधारित केले जातात, ज्याला काइमरिक प्रतिजन रिसेप्टर किंवा ‘सीएआर’ म्हणतात. हे विशिष्ट कर्करोग पेशी प्रतिजन ओळखण्यात मदत करते. त्यानंतर, सीएआर-टी पेशी रुग्णाला परत केल्या जातात. अशा माध्यमातून कार-टी सेल थेरपी कार्य करते.
जगातील कॅन्सर उपचारावर होत असलेल्या कोट्यावधी रुपयांचा खर्च भारतीय संशोधनामुळे आता लाखांत आला आहे. एसएमबीटी हॉस्पिटल आणि टाटा मेमोरियल हॉस्पिटल यांच्यामध्ये गेल्या तीन वर्षांपूर्वी सामंजस्य करारामुळे टाटा मेमोरियल हॉस्पिटलचे तांत्रिक मार्गदर्शनाने एसएमबीटी कॅन्सर इन्स्टीट्युट साकारण्यात आले आहे. याठिकाणी सुसज्ज कर्करोग विभाग कार्यरत असून तज्ञ आणि अनुभवी कर्करोग तज्ञांची मोठी टीम पूर्णवेळ उपलब्ध आहे. मुंबईच्या टाटा स्मारक केंद्रातील तज्ञांच्या मार्गदर्शनाने येथील सेवेवर रुग्णांचा विश्वास दृढ झाला आहे.
