मुकुंद बाविस्कर, मुंबई
मानवी शरीराच्या प्रत्येक अवयवाची किंवा भागाची स्वतःची काही वैशिष्ट्ये आहेत. हात, पाय, बोटे याप्रमाणे नखे हा देखील आपल्या शरीराचा अविभाज्य भाग आहे. नखांमुळे हात आणि पायाच्या बोटांचे संरक्षण होते. उचलणे, पकडणे, लिहिणे, खाणे, उचलणे हे नखांशिवाय काहीही शक्य नाही. पण शरीरात तयार होणारे अनेक गंभीर आजार नखांच्या माध्यमातून शोधता येतात, असे आरोग्य तज्ज्ञ सांगतात. कर्करोगासह इतर अनेक गंभीर आरोग्य समस्या नखांद्वारे शोधल्या जाऊ शकतात.
आरोग्य तज्ज्ञ सांगतात की, अनेकदा आपण नखांकडे फारसे लक्ष देऊ शकत नाही, तरीही त्यांच्या रंग आणि आकार यातील बदलांकडे लक्ष दिल्यास शरीरात वाढणाऱ्या अनेक गंभीर समस्यांचा अंदाज बांधता येतो. इतकेच नव्हे नखे देखील कर्करोगाचे निदान करण्यास मदत करू शकतात. कसे ते जाणून घेऊ या..
नखांच्या रंगातील बदलाची काळजी घ्या
आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, नखांचा रंग पांढरा आणि त्याखाली फिकट गुलाबी असणे सामान्य आहे. मात्र, यात काही वेगळे किंवा असामान्य आढळल्यास त्याची गांभीर्याने दखल घेणे आवश्यक आहे. सर्वसाधारणपणे, नखे पिवळी पडणे किंवा घट्ट होणे हे बुरशीजन्य संसर्ग दर्शवू शकते, तर नखे फुटणे किंवा ठिसूळ होणे हे थायरॉईड रोग किंवा अशक्तपणाचे लक्षण असू शकते. तसेच नखांमध्ये खड्डे किंवा लहान भेगा दिसल्या तर ते सोरायसिस किंवा एलोपेशिया एरियाटाचे लक्षण असू शकते. नखांच्या खाली पांढर्या रेषा मूत्रपिंड किंवा यकृत रोगाचे लक्षण असू शकतात. तथापि, त्याच्या योग्य निदानासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
हे कर्करोगाचे लक्षण असू शकते
नखांचे रंग बदलणे हे गंभीर आरोग्य समस्यांचे लक्षण असू शकते आणि काही बाबतीत कर्करोग देखील असू शकते. नखांच्या रंगातील बदल हे त्वचेच्या कर्करोगाचे लक्षण मानले जाते, त्याला सॅबग्युअल मेलेनोमा म्हणतात. ज्या नखांच्या खाली एक गडद रेषा दिसू शकते, ज्यामुळे नखेचा रंग नैसर्गिकरित्या खराब होऊ शकतो. याशिवाय नखेच्या क्यूटिकलजवळ काळे डाग असू शकतात. नखेच्या रंगात असे बदल कर्करोगाच्या उपचारांच्या परिणामामुळे देखील होऊ शकतात. काही कर्करोगाच्या औषधांच्या दुष्परिणामांमुळेही नखांचा रंग खराब होऊ शकतो.
ही लक्षणे लक्षात ठेवा
सॅबग्युअल मेलेनोमा कॅन्सरमध्ये बोट किंवा पायाच्या नखांवर काळे डाग येण्या व्यतिरिक्त, नखांमध्ये इतर काही बदल देखील पाहणे आवश्यक आहे. जर नखांमध्ये अशा प्रकारची समस्या दिसली तर त्याबद्दल खूप काळजी घेणे आवश्यक आहे. अशी लक्षणे दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
नखांभोवती रक्तस्त्राव
नखांच्या खाली काळ्या-तपकिरी पट्ट्या वाढणे, नखे कमकुवत किंवा ठिसूळ होणे, नखांवर जखमासारखे चिन्ह दिसणे, ही कर्करोगाची लक्षणे असू शकतात.
कर्करोगतज्ज्ञ डॉ. विष्णुदत्त अस्थाना स्पष्ट करतात की, नखांचा रंग बदलणे किंवा ते कमकुवत होणे ही इतरही अनेक कारणे असू शकतात, प्रत्येक बाबतीत तो कर्करोग मानता येणार नाही. तथापि, जर नखांशी संबंधित दोनपेक्षा जास्त विकृती असतील ज्या दीर्घकाळ टिकत असतील तर त्याबद्दल डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. कर्करोगाचा संशय असल्यास, फिल्केल चाचणी आणि बायोप्सीद्वारे त्याचे निदान करणे उपयुक्त ठरू शकते. लक्षात घेण्यासारखी गोष्ट म्हणजे कर्करोगाचे वेळेवर निदान झाले तर त्यावर उपचार आणि बरा होण्याची शक्यता वाढते.
