नवी दिल्ली – जगभरात कोरोना महामारी उद्रेक सुरू असताना, कोरोनाविरोधी लस तयार करणाऱ्या दोन शास्त्रज्ञांना नोबेल पुरस्काराचे संभाव्य विजेते संबोधले जात आहे. वास्तविक वैद्यकीय क्षेत्रातील नोबेल पारितोषिकाची घोषणा उद्या म्हणजेच सोमवार दि. ४ ऑक्टोबर रोजी होणार आहे, मात्र त्याआधीच केटलिन कारिको आणि ड्रू वेइस्मन या दोन्ही शास्त्रज्ञांच्या नावांची चर्चा सुरू झाली आहे.
स्वीडनमधील कॅरोलिन्स्का इन्स्टिट्यूटचे प्रोफेसर अली मिराजामी म्हणाले की, लसीचे एमआरएनए तंत्रज्ञान बनवतील त्यांनाच निश्चितपणे बक्षीस मिळेल, मला खात्री आहे, कोपनहेगन विद्यापीठाचे सहयोगी प्राध्यापक अॅडम फ्रेड्रिक सँडर बर्टेलसेन यांनीही कोरोना लस तयार करणाऱ्या शास्त्रज्ञांच्या नावाचे समर्थन केले आहे. काही शास्त्रज्ञांनी असेही म्हटले आहे की कोविडविरोधी लस निर्मात्यांना यंदा नोबेल पारितोषिक मिळण्याची खात्री आहे, या लशी कोरोनाविरोधात खूप प्रभावी असल्याचे सिद्ध झाले आहे.
कोरोना विरोधी लसीमुळे, अनेक श्रीमंत देश कोरोना संसर्गाचे प्रमाण कमी करण्यात यशस्वी झाले. यावेळी नोबेल पारितोषिक विजेत्यांची सर्व नावे दि. ४ ते दि. ११ ऑक्टोबर दरम्यान जाहीर केली जातील. वैद्यकीय क्षेत्रातील विजेत्याचे नाव प्रथम जाहीर केले जाईल. वैद्यकीय विज्ञान, रसायनशास्त्र, भौतिकशास्त्र, साहित्य, अर्थशास्त्र आणि शांती या क्षेत्रांमध्ये हा पुरस्कार दिला जातो.
कॅटलिन कॅरिको (वय ६६) आणि प्रोफेसर ड्र्यू वेइसमन (वय ६२) यांनी एम-आरएनए लसीच्या विकासामध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. कॅटलिन कॅरिको बायोटेकच्या जर्मनीस्थित कंपनीचे उपाध्यक्ष आहेत. हंगेरीमध्ये जन्मलेल्या कारिकोलाही डिमोशनचा सामना करावा लागला, अमेरिकेतील पेनसिल्व्हेनिया विद्यापीठातील प्राध्यापक ड्र्यू वेस्मन यांनी मेसेंजर रिबोन्यूक्लिक अॅसिड (एमआरएनए) लस विकसित करण्यात मोलाची भूमिका बजावली.
मेसेंजर रिबोन्यूक्लिक अॅसिड (एमआरएनए) शरीराच्या डीएनएपासून पेशींपर्यंत संदेश पोहोचवतो. तसेच पेशींना आवश्यक प्रथिने बनवण्याचा संदेश देते. ही एक आश्चर्यकारकपणे सिंक्रोनाइझ केलेली जैविक प्रक्रिया आहे जी अन्न पचवण्यापासून रोगाशी लढण्यापर्यंत कार्य करते. परंतु एम-आरएनए-आधारित उपचार शोधण्यासाठी सहा दशके लागली. तथापि, शास्त्रज्ञांना आशा आहे की, एम-आरएनए-आधारित लसींच्या मदतीने भविष्यात एचआयव्ही आणि कर्करोगासारख्या प्राणघातक आजारांवर उपचार करता येतील. सध्या जगातील अनेक देशांमध्ये डझनभर एम-आरएनए आधारित लशींवर प्रयोग सुरू आहेत.
