आयपीएलचा हंगाम सुरू होताच लागू झाले हे नियम… काय आहेत ते… कुणाला फायदा… कुणाला तोटा..

मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – आयपीएल 2023 सुरू झाले आहे. दोन महिने चालणाऱ्या या स्पर्धेच्या नियमांमध्ये अनेक बदल करण्यात आले असून त्यामुळे हा खेळ आणखीनच रोमांचक होणार आहे. यंदाच्या हंगामापासून कोणते नियम लागू झाले ते आपण आता जाणून घेऊया…

आयपीएल 2023 मध्ये, कर्णधार दोन वेगवेगळ्या संघांची यादी घेऊन नाणेफेकसाठी येईल. नाणेफेकीनंतर सामन्यात खेळणाऱ्या ११ खेळाडूंची नावे उघड केली जातील. आयपीएलच्या नियमांमध्ये हा एक महत्त्वाचा बदल आहे. आयपीएलने एका अंतर्गत नोटमध्ये म्हटले आहे की यामुळे फ्रँचायझींना त्यांचे सर्वोत्तम प्लेइंग 11 निवडता येतील, मग ते प्रथम फलंदाजी करतील किंवा प्रथम गोलंदाजी करतील. याशिवाय नाणेफेकीनंतर प्रभावशाली खेळाडू निवडण्याची संधीही संघांना असेल.

या नोटमध्ये असे लिहिले आहे की, “सध्या नाणेफेकपूर्वी कर्णधार एकमेकांना त्यांची प्लेइंग 11 जाहीर करतात. आता हे नाणेफेकीनंतर लगेचच घडेल जेणेकरून संघ प्रथम फलंदाजी करत असले तरी सर्वोत्तम खेळणारा 11 निवडण्यात मदत करेल. मग ते गोलंदाजी असो किंवा फलंदाजी. हे संघांना प्रभावशाली खेळाडू निवडण्यास देखील मदत करेल.”

आयपीएल ही दक्षिण आफ्रिका T20 लीग नंतरची दुसरी लीग आहे, ज्यामध्ये संघांना नाणेफेक नंतर त्यांच्या प्लेइंग 11 चे नाव देण्याची परवानगी असेल. दक्षिण आफ्रिका टी-२० लीगच्या पहिल्या सत्रापासून हा नियम आहे. या लीगमध्ये कर्णधार 13 खेळाडूंसह नाणेफेकीसाठी जातो आणि नाणेफेक झाल्यानंतर सामना खेळत असलेल्या 11 खेळाडूंची नावे घोषित करतो.

नाणेफेकीचा प्रभाव कमी करण्यासाठी हा नियम आणण्यात आल्याचे दक्षिण आफ्रिकेच्या टी-२० लीगचे संचालक ग्रॅमी स्मिथ यांनी सांगितले. दक्षिण आफ्रिका टी-20 लीगच्या 33 सामन्यांमध्ये नाणेफेक जिंकलेल्या संघांनी 15 जिंकले आणि 16 गमावले. दोन सामन्यांचे निकाल लागले नाहीत.

आयपीएलमध्येही याच कारणासाठी हा नियम आणण्यात आला आहे. त्यामुळे भारतातील दवाचा प्रभावही कमी होईल. भारतातील बहुतेक मैदानांवर नाणेफेक मोठी भूमिका बजावते आणि लक्ष्याचा पाठलाग करणाऱ्या संघासाठी सामना जिंकणे सोपे होते. 2019 मध्ये शेवटच्या वेळी, आयपीएलमधील सर्व संघांनी अर्धे सामने त्यांच्या घरच्या मैदानावर आणि उर्वरित सामने विरोधी संघाच्या मैदानावर खेळले. या हंगामात, 60 पैकी 34 सामने नाणेफेक जिंकणाऱ्या संघांनी जिंकले, तर 23 सामने नाणेफेक गमावलेल्या संघांच्या नावावर ठेवण्यात आले. (सुपर ओव्हर आणि सोडलेले सामने वगळून)

आयपीएलचे नवे नियम उघड झाल्यानंतर नाणेफेक जिंकणारा संघ सामना जिंकणार नाही. तसेच कोणत्याही संघाला खेळपट्टी आणि मैदानानुसार निर्णय घेण्यास भाग पाडले जाणार नाही. उदाहरणार्थ, फिरकीसाठी अनुकूल खेळपट्टीवर फलंदाजी आणि लक्ष्याचा बचाव करू इच्छिणाऱ्या संघाला प्रथम गोलंदाजी करण्यास भाग पाडले जाते. आता अशा परिस्थितीत, कोणताही संघ सुरुवातीच्या 11 खेळात अतिरिक्त फिरकीपटूचा समावेश करू शकतो आणि दुसऱ्या डावात गोलंदाजाऐवजी फलंदाजाला प्रभावशाली खेळाडू म्हणून संघात आणता येईल. हे लक्ष्याचा पाठलाग करण्यास मदत करेल.

आयपीएलचे आणखी कोणते नियम बदलले?
निर्धारित वेळेनंतर केवळ 30 यार्डच्या बाहेरील चार क्षेत्ररक्षकांना षटकांमध्ये परवानगी असेल. हा नियम आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्येही लागू आहे.
यष्टिरक्षकाच्या चुकीच्या कृतीवर चेंडूला डेड बॉल दिला जाईल आणि पाच पेनल्टीच्या पाच धावा दिल्या जातील.
कोणत्याही क्षेत्ररक्षकाच्या चुकीच्या कृतीवरही चेंडू डेड बॉल असेल आणि पाच धावांचा दंड आकारला जाईल.

IPL 2023 New Rules Changes Playing 11 Impact