दिल्लीत होणार भारत आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळा… अशी आहेत त्याची वैशिष्ट्ये…

दिल्लीत होणार भारत आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळा… अशी आहेत त्याची वैशिष्ट्ये…

‘एक भारत, श्रेष्ठ भारत’ थीमसह जागतिक व्यापार, संस्कृती आणि नवकल्पनांचा भव्य उत्सव

नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – भारताच्या आर्थिक उन्नती, सांस्कृतिक वैभव आणि तंत्रज्ञानातील नवकल्पनांचे जागतिक प्रदर्शन म्हणून ओळख असलेला 44वा भारत आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळावा 14 ते 27 नोव्हेंबर या कालावधीत नवी दिल्लीतील भारत मंडपम (पूर्वीचे प्रगती मैदान) येथे होणार आहे.

या मेळाव्यात एक लाख चौरस मीटर क्षेत्रफळात विविध क्षेत्रातील 6,000 हून अधिक प्रदर्शक सहभागी होत आहेत. यंदाची संकल्पना ‘एक भारत, श्रेष्ठ भारत’ असून, देशाच्या एकात्मतेला, आर्थिक विकासाला आणि ‘विकसित भारत @2047’ या ध्येयाला प्रोत्साहन देणारी आहे.

चार दशकांचा गौरवशाली इतिहास आणि विकास

१९८० मध्ये सुरू झालेला हा मेळावा आता आशिया खंडातील सर्वात मोठ्या व्यापार प्रदर्शनांपैकी एक आहे. वाणिज्य आणि उद्योग मंत्रालयाच्या अंतर्गत कार्यरत असलेल्या ITPO च्या नेतृत्वाखाली आयोजित होणाऱ्या या मेळाव्यात गेल्या चार दशकांत भारतीय उद्योगांना जागतिक बाजारपेठेत स्थान मिळवून दिले आहे.

सुरुवातीला निर्यात वाढवण्यावर असलेला भर आज ‘मेक इन इंडिया’, ‘आत्मनिर्भर भारत’ आणि ‘एक भारत, श्रेष्ठ भारत’ सारख्या धोरणांना जोडला गेला आहे. आजपर्यंत 7,000 हून अधिक राष्ट्रीय आणि 300 हून अधिक आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शकांनी सहभाग घेतला असून, दरवर्षी 40,000 हून अधिक व्यावसायिक पर्यटक आणि 60 हून अधिक आंतरराष्ट्रीय प्रतिनिधी मंडळे येथे भेट देतात.

2016 च्या 36व्या आवृत्तीत 6800 प्रदर्शक आणि 30 राज्यांचे मंडप होते, तर 2006 मध्ये 7500 राष्ट्रीय आणि 350 आंतरराष्ट्रीय कंपन्या सहभागी झाल्या होत्या. हा मेळा केवळ व्यापार नव्हे, तर सामाजिक, सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक आयाम असलेला महाकुंभ आहे, ज्यात सामाजिक संस्था, सामाजिक कार्यकर्ते आणि सरकारी योजनांचे प्रचार, प्रसार होत आहे.

विविध क्षेत्रातील प्रदर्शन आणि नवकल्पना

हा व्यापार मेळावा हा विविध क्षेत्रांचे एकसंध व्यासपीठ आहे, ज्यात हस्तकला, कापड, इलेक्ट्रॉनिक्स, ऑटोमोबाइल्स, मशिनरी, खाद्यपदार्थ, फार्मास्युटिकल्स, रसायने, कॉस्मेटिक्स, आरोग्यसेवा, खेळणी, बँकिंग, टेलिकॉम, शोभेच्या वस्तू, पर्यटन, शिक्षण आणि आरोग्य यांचा समावेश आहे. यंदा 350 हून अधिक कंपन्या 28 राज्यांमधून सहभागी होत असून, MSME, स्टार्टअप्स आणि लघुउद्योजकांना प्राधान्य आहे.

नवीन तंत्रज्ञान आणि बाजारट्रेंड्सचे प्रदर्शन होईल, ज्यात डिजिटल दस्तऐवज वॉलेट डिजिऑकर आणि एंटिटी लॉकरसारख्या सेवा समाविष्ट आहेत. डिजिटल इंडिया पॅव्हिलियनमध्ये ई गव्ह सेवा, क्विझ आणि तज्ज्ञांशी संवादाची संधी असेल. मायस्किम काउंटरवर सरकारी योजनांशी जुळवून घेण्याची सुविधा मिळेल.

NCDEX IPFT चा पॅव्हिलियन कमोडिटी डेरिव्हेटिव्ह मार्केट आणि ‘भारत का शेअर बाजार’ वर केंद्रित असेल, तर मायन्स मिनिस्ट्रीचा मंडप खाणकाम क्षेत्रातील नवकल्पनांचे प्रदर्शन करेल. NSO (नॅशनल स्टॅटिस्टिकल ऑफिस) चा पॅव्हिलियन ‘डेटा थ्रू इंडिया’ या थीमवर ‘डिस्कव्हर इंडिया थ्रू डेटा’ सादर करेल.

राज्य आणि आंतरराष्ट्रीय सहभाग: विविधतेचे प्रतिबिंब

भारताच्या २८ राज्यांमधून (पश्चिम बंगाल आणि सिक्किम वगळता) आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधून स्वतंत्र मंडप असतील, ज्यात स्थानिक कला, संस्कृती, हस्तकला आणि उत्पादनांचे प्रदर्शन होईल. फोकस राज्य झारखंड आपल्या खाणकाम, हस्तकला आणि पर्यटन उत्पादनांद्वारे जागतिक लक्ष वेधेल, तर भागीदार राज्ये उत्तर प्रदेश (कृषी आणि हस्तकला), बिहार (हस्तशिल्प आणि खाद्य), महाराष्ट्र (तंत्रज्ञान आणि कापड) आणि राजस्थान (पर्यटन आणि हस्तकला) विशेष आहेत.

हे राज्य आपल्या अद्वितीय उत्पादनांद्वारे निर्यात संधी शोधतील. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर, चीनचा परतावा (कोविडनंतर प्रथमच) भारत-चीन व्यापाराला चालना देईल. इतर देशांमध्ये ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा, फ्रान्स, जर्मनी, ब्रुनेई, मलेशिया, मेक्सिको, इंडोनेशिया, जपान, हाँगकाँग, बांगलादेश, भूतान, इराण, घाना, नेपाळ आणि नायजेरिया यांचा समावेश आहे. 25 हून अधिक देशांमधून 299 कंपन्या सहभागी होत आहेत.

नवीन आकर्षणे: सेना मंडप, फूड कोर्ट आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम

सेना मंडप (आर्मी पॅव्हिलियन) हे प्रमुख आकर्षण आहे, ज्यात हत्यारे, वाहने आणि नवीन तंत्रज्ञानांचे प्रदर्शन होईल. भारत मंडपमच्या बांधकामामुळे गेल्या काही वर्षांत बंद असलेला हा मंडप युवा पिढीला भारतीय सेना दलाची ओळख करून देईल.

प्रगती मैदानातील भव्य फूड कोर्ट क्षेत्रीय खाद्यपदार्थ, जिवंत सादरीकरणे आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांसह खाद्यप्रेमींसाठी आकर्षण असेल. संकल्पनेला समर्पित मंडपात देशाच्या एकात्मतेचे प्रतीक म्हणून प्रदर्शन होईल.

कुटुंबांसाठी इंटरॅक्टिव्ह डिस्प्ले, बालकांसाठी कार्यक्रम आणि व्यावसायिकांसाठी वर्कशॉप्स असतील. इलेक्ट्रिक आणि इलेक्ट्रॉनिक्स, होम आणि ऑफिस उत्पादनांमध्ये IITF चा जागतिक रँकिंग टॉप 100 मध्ये आहे.

व्यावसायिक संधी आणि पर्यटकांसाठी मार्गदर्शन

हो मेळावा हे व्यवसायांसाठी सोनेरी द्वार आहे, ज्यात थेट खरेदी, नेटवर्किंग, तंत्रज्ञान हस्तांतरण आणि बाजार अभ्यासाची संधी मिळते. निर्यात प्रोत्साहनासाठी विशेष सुविधा असतील. तिकिटे ऑनलाइन (ITPO वेबसाइट) आणि 55दिल्ली मेट्रो स्टेशनवर उपलब्ध असतील.

व्यवसाय दिवसांसाठी वैध ओळखपत्र आवश्यक आहे. भारत मंडपम दिल्ली मेट्रोच्या सुप्रीम कोर्ट स्टेशनशी जोडलेले असून, गोल्फ कार्ट सुविधा उपलब्ध आहे.

IITF 2025 हा भारताच्या व्यापार धोरणांना जागतिक व्यासपीठ देणारा, सांस्कृतिक ऐक्याचे प्रतीक आणि नवकल्पनांचा उत्सव असलेला महामेळा आहे. ‘एक भारत, श्रेष्ठ भारत’ या थीमखाली तो देशाच्या आर्थिक उन्नतीला नवी गती देईल.