इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने आज कोटक महिंद्रा बँकवर मोठी कारवाई केली आहे. बँकिंग नियमन कायदा, १९४९ च्या कलम ३५A अंतर्गत आपल्या अधिकारांचा वापर करून, कोटक महिंद्रा बँक लिमिटेडला (यापुढे ‘बँक’ म्हणून संदर्भित)) तात्काळ प्रभावाने बंद करण्याचे निर्देश दिले आहेत. ऑनलाइन आणि मोबाइल बँकिंग चॅनेलद्वारे नवीन ग्राहकांचे ऑनबोर्डिंग आणि नवीन क्रेडिट कार्ड जारी करणे. तथापि, बँक तिच्या क्रेडिट कार्ड ग्राहकांसह विद्यमान ग्राहकांना सेवा प्रदान करणे सुरू ठेवेल असेही म्हटले आहे.
या कारवाईबाबत रिझव्र्ह बँकेने दिलेली माहिती अशी की, २०२२ आणि २०२३ या वर्षांसाठी बँकेच्या आयटी परीक्षेमुळे उद्भवलेल्या महत्त्वपूर्ण चिंतेच्या आधारे आणि या समस्यांचे सर्वसमावेशक आणि वेळेवर निराकरण करण्यात बँकेच्या सतत अपयशाच्या आधारे या कृती करणे आवश्यक आहे. आयटी इन्व्हेंटरी मॅनेजमेंट, पॅच आणि चेंज मॅनेजमेंट, युजर ऍक्सेस मॅनेजमेंट, व्हेंडर रिस्क मॅनेजमेंट, डेटा सिक्युरिटी आणि डेटा लीक प्रतिबंधक स्ट्रॅटेजी, बिझनेस कंटिन्युटी आणि डिझास्टर रिकव्हरी कठोरता आणि ड्रिल इत्यादी क्षेत्रात गंभीर कमतरता आणि गैर-अनुपालन आढळून आले. सलग वर्षे, नियामक मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार आवश्यकतेच्या विरूद्ध, बँकेचे आयटी जोखीम आणि माहिती सुरक्षा प्रशासनामध्ये कमतरता असल्याचे मूल्यांकन करण्यात आले. त्यानंतरच्या मूल्यांकनादरम्यान, बँकेने २०२२ आणि २०२३ या वर्षांसाठी रिझर्व्ह बँकेने जारी केलेल्या सुधारात्मक कृती योजनांचे पालन न केल्याचे आढळून आले, कारण बँकेने सादर केलेले अनुपालन एकतर अपुरे, चुकीचे किंवा शाश्वत नसल्याचे आढळून आले. .
मजबूत IT इन्फ्रास्ट्रक्चर आणि IT जोखीम व्यवस्थापन फ्रेमवर्कच्या अनुपस्थितीत, बँकेची कोअर बँकिंग प्रणाली (CBS) आणि तिच्या ऑनलाइन आणि डिजिटल बँकिंग चॅनेलला गेल्या दोन वर्षांत वारंवार आणि लक्षणीय आउटेजचा सामना करावा लागला आहे, अलीकडील एप्रिलमध्ये सेवा व्यत्यय आहे. १५, २०२४ परिणामी ग्राहकांची गंभीर गैरसोय झाली. बँकेच्या वाढीशी सुसंगत IT प्रणाली आणि नियंत्रणे तयार करण्यात अपयशी ठरल्यामुळे बँकेला आवश्यक ऑपरेशनल लवचिकता निर्माण करण्यात भौतिकदृष्ट्या कमतरता असल्याचे दिसून आले आहे.
गेल्या दोन वर्षात, रिझर्व्ह बँक या सर्व समस्यांवर बँकेशी सतत उच्च-स्तरीय संलग्नता करत आहे, ज्यामुळे तिचे आयटी लवचिकता मजबूत होते, परंतु त्याचे परिणाम फारसे समाधानकारक नव्हते. हे देखील लक्षात आले आहे की, उशिरापर्यंत, क्रेडिट कार्ड्सशी संबंधित व्यवहारांसह, बँकेच्या डिजिटल व्यवहारांच्या प्रमाणात झपाट्याने वाढ झाली आहे, ज्यामुळे IT प्रणालींवर आणखी भार पडत आहे.
म्हणून, रिझर्व्ह बँकेने, ग्राहकांच्या हितासाठी आणि बँकेच्या कार्यक्षम सेवा प्रदान करण्याच्या बँकेच्या क्षमतेवरच नव्हे तर आर्थिक स्थितीवरही गंभीर परिणाम होऊ शकेल अशा कोणत्याही संभाव्य प्रदीर्घ आउटेजला रोखण्यासाठी वर नमूद केल्याप्रमाणे बँकेवर काही व्यावसायिक निर्बंध घालण्याचा निर्णय घेतला आहे. डिजिटल बँकिंग आणि पेमेंट सिस्टमची इकोसिस्टम.
आता लादल्या जाणाऱ्या निर्बंधांचा रिझव्र्ह बँकेच्या पूर्वपरवानगीने बँकेद्वारे सुरू करण्यात येणारे सर्वसमावेशक बाह्य लेखापरीक्षण पूर्ण झाल्यावर आणि बाह्य लेखापरीक्षणात निदर्शनास आणल्या जाणाऱ्या सर्व उणिवा तसेच त्यामध्ये समाविष्ट असलेल्या निरिक्षणांचे पुनरावलोकन केले जाईल. रिझर्व्ह बँकेच्या समाधानासाठी आरबीआय तपासणी. पुढे, हे निर्बंध रिझव्र्ह बँकेद्वारे बँकेविरुद्ध सुरू केलेल्या इतर कोणत्याही नियामक, पर्यवेक्षी किंवा अंमलबजावणीच्या कारवाईस पूर्वग्रह न ठेवता आहेत.
