नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – भारतीय बनावटीच्या रेल्वे लवकरच सौदी अरेबिया आणि संयुक्त अरब अमिरातीसह अनेक आखाती देशांमध्ये धावू शकतात. या प्रकल्पासंदर्भात अमेरिका, भारत, सौदी अरेबिया आणि संयुक्त अरब अमिरातीच्या राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागारांमध्ये बैठकही झाली आहे. या बैठकीचा भाग होण्यासाठी भारताचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार अजित डोभालही सौदी अरेबियाला गेले असल्याचे सांगण्यात येत आहे.
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, बैठकीमध्ये डोभाल हे भारतीय उपखंडाला पश्चिम आशियाशी जोडणाऱ्या विशाल प्रदेशात रेल्वे, समुद्र आणि रस्ते जोडणी निर्माण करण्यासाठी दक्षिण आशियातील मोठ्या संयुक्त प्रकल्पाच्या व्यापक स्वरूपावर चर्चा करण्याची शक्यता आहे.
प्रकल्पाच्या विकासाची माहिती प्रथम यूएस-आधारित न्यूज वेबसाइट एक्सिओसने दिली होती. त्यात म्हटले आहे की, भारतीय बनावटीच्या रेल्वे लवकरच अनेक आखाती देशांमध्ये धावू शकतील. हे रेल्वे नेटवर्क बंदरांमधून शिपिंग लेनद्वारे देखील भारताशी जोडले जाईल. आखाती देशांमधील वाढत्या चीनचा प्रभाव कमी करणे हा त्याचा प्राथमिक उद्देश आहे. बेल्ट अँड रोड इनिशिएटिव्हच्या माध्यमातून चीन मध्यपूर्वेतील देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करत आहे. अशा स्थितीत, रेल्वे नेटवर्कचा हा संयुक्त पायाभूत सुविधा प्रकल्प व्हाईट हाऊसला मध्यपूर्वेमध्ये वेगाने राबवू इच्छित असलेल्या प्रमुख उपक्रमांपैकी एक आहे.
Axios च्या वृत्तानुसार, अमेरिकेचे राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार जेक सुलिवान हे देखील शनिवारपासून सौदी अरेबियाच्या दौऱ्यावर आहेत. दरम्यान, त्यांनी रविवारी सौदी, अमिराती आणि भारतीय समकक्षांची भेट घेऊन प्रकल्प आणि इतर प्रादेशिक मुद्द्यांवर चर्चा केली. या काळात रेल्वे नेटवर्क प्रकल्पासह अन्य प्रादेशिक प्रश्नांबाबत गंभीर चर्चा झाल्याचे सूत्रांनी सांगितले.
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, भारताला या प्रकल्पात सहभागी व्हायचे आहे कारण ते तीन धोरणात्मक उद्दिष्टे पूर्ण करते.
प्रथम, बीजिंगने पश्चिम आशियाई प्रदेशात राजकीय प्रभावाचा विस्तार केला आहे, ज्याला दिल्ली “मिशन क्रिप” म्हणून पाहते. कारण सौदी अरेबिया आणि इराणमधील चांगल्या संबंधांमुळे भारताकडे लक्ष जात नव्हते. जर हा प्रकल्प पूर्णत्वास आला तर अशा कनेक्टिव्हिटीमुळे कच्च्या तेलाची जलद वाहतूक होऊ शकेल आणि दीर्घकाळासाठी भारताचा खर्च कमी होईल. कनेक्टिव्हिटी वाढवण्यामुळे भारतातील ८ दशलक्ष लोकांना मदत होईल जे आखाती प्रदेशात राहतात आणि काम करतात.
त्याच वेळी, दुसरे कारण म्हणजे हा प्रकल्प भारताला पायाभूत सुविधा निर्माण करणारा म्हणून रेल्वे क्षेत्रात ब्रँड तयार करण्यास मदत करेल. त्याच वेळी, तिसरा फायदा असा होईल की भारताचा त्याच्या पश्चिम शेजारी देशांशी संपर्क मर्यादित राहणार नाही. विशेष म्हणजे, पाकिस्तानने अनेक मार्ग रोखले आहेत, ज्यामुळे भारताचा त्याच्या पश्चिम शेजारी देशांशी संपर्क बराच काळ मर्यादित आहे. त्यामुळे, देश पश्चिम आशियाई बंदरांपर्यंत पोहोचण्यासाठी शिपिंग मार्गांचा वापर करण्याचा विचार करीत आहे.
उल्लेखनीय म्हणजे, गेल्या १८ महिन्यांत I2U2 नावाच्या मंचावर झालेल्या चर्चेदरम्यान आखाती देशांमध्ये भारतीय रेल्वे नेटवर्कची कल्पना पुढे आली. यामध्ये अमेरिका, इस्रायल, संयुक्त अरब अमिराती आणि भारत यांचा समावेश आहे. I2U2 ची स्थापना २०२१ च्या उत्तरार्धात मध्यपूर्वेतील धोरणात्मक पायाभूत सुविधा प्रकल्पांवर चर्चा करण्यासाठी करण्यात आली. एका माजी वरिष्ठ इस्रायली अधिका-याने या मुद्द्यावर सुरुवातीच्या चर्चेत थेट सहभाग घेत अॅक्सिओसला सांगितले की हा प्रकल्प थेट चीनशी जोडला गेला होता, परंतु कोणीही त्याचे नाव दिले नाही.
India mega Plan Railway Ajit Doval
