नवी दिल्ली (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – गीता प्रेस ट्रस्टला २०२१ सालासाठीचा गांधी शांतता पुरस्कार जाहीर करण्यात आला आहे. मात्र, या पुरस्कारासोबत मिळणारी १ कोटी रुपयांची रक्कम स्वीकारण्यास नकार दिला आहे. गीता प्रेस कोणत्याही प्रकारच्या देणगीचे पैसे घेत नाही, असे गीता प्रेस विश्वस्तांचे म्हणणे आहे. म्हणूनच ट्रस्टने एकमताने निर्णय घेतला आहे की गीता प्रेस गांधी शांतता पुरस्कारासोबत मिळणारी एक कोटी रुपयांची रक्कम स्वीकारणार नाही.
२०२१ चा गांधी शांतता पुरस्कार गीता प्रेसला देण्याची घोषणा करण्यात आली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखालील ज्युरींनी गीता प्रेसच्या नावाला एकमताने मंजुरी दिली. गीता प्रेसचे व्यवस्थापक डॉ.लालमणी तिवारी यांनी सांगितले की, गीता प्रेस कुठूनही सन्मान किंवा पैसा स्वीकारत नाही, मात्र गीता प्रेसच्या विश्वस्तांनी गांधी शांतता पुरस्कार स्वीकारण्याचा निर्णय घेतला आहे, मात्र त्यासोबत एक कोटी देण्यात येणार आहेत. रु. स्वीकारले जाणार नाहीत.
शताब्दी वर्षात गीता प्रेसच्या नावावर शांततेचा आणखी एक अध्याय जोडला गेला
जगभरात धार्मिक पुस्तके प्रकाशित करण्यासाठी प्रसिद्ध असलेल्या गीता प्रेसच्या कामगिरीत रविवारी शांततेचा आणखी एक अध्याय जोडला गेला. गीता प्रेसला २०२१ सालचा गांधी शांतता पुरस्कार मिळाल्याने विश्वस्तांपासून ते शहरातील जनतेला आनंद झाला आहे. स्थापनेला १०० वर्षे पूर्ण झाल्याच्या निमित्ताने मिळालेल्या पुरस्काराने आनंद चौपट झाला आहे.
सनातन धर्म आणि संस्कृतीच्या पुनर्जागरणात गीता प्रेसचे योगदान अतुलनीय आहे. गीता प्रेस हे केवळ प्रेसच नाही तर तीर्थक्षेत्रही आहे. गीता प्रेसचे व्यवस्थापक डॉ. लालमणी तिवारी यांनी सांगितले की, १९२१ च्या सुमारास जयदयाल गोयंडका यांनी कोलकाता येथे गोविंद भवन ट्रस्टची स्थापना केली होती. या ट्रस्टच्या माध्यमातून ते गीता प्रकाशित करायचे. पुस्तकात त्रुटी राहू नयेत यासाठी प्रेसला अनेक वेळा उजळणी करावी लागली. एके दिवशी छापखान्याचा मालक म्हणाला की अशी शुद्ध गीता प्रकाशित करायची असेल तर तुमचा प्रेस काढा.
ही गोष्ट गोयंडकाच्या मनात घर करून गेली. गीता प्रकाशित करण्यासाठी प्रेस काढण्याचे त्यांनी ठरवले तेव्हा त्यांनी गोरखपूरची निवड केली. २९ एप्रिल १९२३ रोजी उर्दू मार्केटमध्ये १० रुपये प्रति महिना भाड्याने खोली घेऊन गीतेचे प्रकाशन सुरू करण्यात आले. हळूहळू गीता प्रेस बांधली गेली. गीता प्रेसमुळे गोरखपूरला आज एक वेगळी ओळख मिळाली आहे. प्रेसकडे दोन लाख चौरस फूट जमीन आहे. १.४५ लाख स्क्वेअर फूटमध्ये प्रेस, ऑफिस आणि मशीन आहेत. ५५ हजार चौरस फुटांमध्ये दुकाने व निवासस्थाने आहेत.
