मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – सूर्याच्या पृष्ठभागावर होत असलेल्या वेगवेगळ्या प्रक्रियांमुळे येत्या पृथ्वीवर भूचुंबकीय वादळ येण्याची शक्यता व्यक्त करण्यात आली आहे. या वादळाचा प्रभाव शनिवारपर्यंत कायम राहण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे अनेक देशांमध्ये कमकुवत पॉवर ग्रीडसह रेडिओ सिग्नलमध्ये बिघाड होण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
यूएस – आधारित स्पेस वेदर प्रेडिक्शन सेंटर (SWPC) नुसार, सूर्याच्या पृष्ठभागावरील मृत सनस्पॉट (स्पॉट) AR २९८७ मधील अत्यंत ऊर्जावान असलेले घटक उसळतात आणि अवकाशाच्या आवारात पडतात. गेल्या काही दिवसांपासून हा स्पॉट अचानक सक्रिय झाला होता. या घटनेमुळे १४ एप्रिलपासून पुढे काही दिवस रोजी GS श्रेणीचे भूचुंबकीय वादळ येण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली होती. ज्याचा पृथ्वीवर परिणाम होईल. या वादळाचा वेग ताशी १६ लाख १३ हजार ५२० किलोमीटर असेल.
SWPC ने आपल्या अलर्टमध्ये १४ एप्रिलसाठी जिओमॅग्नेटिक स्टॉर्म वॉच जारी केला होता. तर आज, १६ एप्रिल २०२२ साठी G1 (मायनर) जिओमॅग्नेटिक स्टॉर्म वॉच जारी केला आहे. शास्त्रज्ञांच्या मते, पृथ्वीचे चुंबकीय क्षेत्र सूर्याच्या या बदलाचा परिणाम सहन करण्यासाठी तयार आहे. टक्कर झाल्यामुळे मध्यम भूचुंबकीय वादळ निर्माण होईल आणि जगाच्या काही भागांमध्ये रेडिओ सिग्नल गायब होऊ शकतात. पॉवर ग्रीडमध्येही बिघाड होऊ शकतो.
पृथ्वीच्या मॅग्नेटोस्फियरमध्ये मोठा अडथळा
भूचुंबकीय वादळ हे पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राचा एक मोठा अडथळा आहे जो सौर वाऱ्यापासून पृथ्वीच्या सभोवतालच्या अंतराळ वातावरणात उर्जेची अत्यंत कार्यक्षम देवाणघेवाण होत असताना होतो. SWPC ने वादळाचा प्रभाव १५ एप्रिलपर्यंत कायम राहण्याचा अंदाज वर्तवला आहे.
हे भूचुंबकीय वादळ तीव्र असू शकते का?
यूएस एजन्सी नॅशनल ओशनिक अँड अॅटमॉस्फेरिक अॅडमिनिस्ट्रेशन (NOAA) ने म्हटले आहे की पृथ्वीवरील उंच ठिकाणांच्या भागात वीज खंडित होण्याची आणि रेडिओ सिग्नलमध्ये बिघाड होण्याची शक्यता आहे. मध्य उंचीच्या भागात तितके नुकसान होऊ शकत नाही, परंतु काही भागात वीज खंडित होण्याची शक्यता आहे.
