सावधान! अदानी समुहातील कंपन्या प्रचंड कर्जबाजारी; आता पुढं काय होणार?

मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – भारत आणि आशियातील सर्वात श्रीमंत असलेल्या गौतम अदानी यांच्या नेतृत्वातील विविध कंपन्यांचे उद्योग क्षेत्रात वर्चस्व आहे. बंदर, वीज, सिमेंट अशा अनेक उद्योग क्षेत्रात अदानी उद्योग समुहाचे साम्राज्य विस्तारलेले आहे. मात्र, या उद्योग समुहाशी संबंधित एक महत्त्वाची बातमी समोर आली आहे. ती म्हणजे, अदानी समूहाने बँकांकडून प्रचंड कर्ज घेतले आहे. क्रेडिट साइट्स या फिच ग्रुपच्या युनिटने प्रसिद्ध केलेल्या अहवालात तसे स्पष्ट करण्यात आले आहे. अदानी उद्योग समूह या कर्जाचा वापर सध्याच्या आणि नवीन व्यवसायांमध्ये आक्रमकपणे गुंतवणूक करण्यासाठी करत आहे. परिणामी, समुहातील कंपन्यांवर कर्ज चुकविण्याचा मोठा ताण असल्याचे दिसून येत आहे.

अदानी ग्रुपच्या ‘डीप्ली ओव्हरलेव्हराग्ड’ या नावाने जाहीर केलेल्या अहवालात क्रेडिट साइट्सने म्हटले आहे की, परिस्थिती बिघडल्यास समूहातील एक किंवा अधिक कंपन्या दिवाळखोरीत जाण्याची भीती आहे. कारण अदानी समूहावर खूप मोठं कर्ज आहे. आपल्या परिस्थितीचा फायदा उठवण्याच्या प्रयत्नांचा समूहावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. कंपनी कर्जाच्या जाळ्यात अडकू शकते. , असा धोका क्रेडिटसाईट्सनं सांगितला आहे. अदानी समूहाच्या कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्यांना सतर्क राहण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.

अदानी समूह हा देशातील सर्वात वेगाने वाढणारा व्यवसाय समूह आहे. सध्या, समूहामध्ये अदानी एंटरप्राइझ, अदानी पॉवर, अदानी ग्रीन, अदानी ट्रान्समिशन, अदानी गॅस आणि अदानी पोर्ट यांचा समावेश आहे. अदानी समूहाच्या सर्व कंपन्यांवर २.१८ लाख कोटी रुपयांचे कर्ज आहे. गौतम अदानी आणि मुकेश अंबानी हे भारतातील दोन सर्वात श्रीमंत उद्योगपती प्रचंड विदेशी कर्जाखाली दबले गेले आहेत. बंदरांपासून ते सिमेंटपर्यंतच्या विविध व्यवसायात गुंतलेल्या अदानी समूहाने बरेच कर्ज घेतले आहे.

विद्यमान आणि नवीन व्यवसायांमध्ये आक्रमकपणे गुंतवणूक करण्यासाठी याचा वापर केला जात आहे. फिच ग्रुप आर्म क्रेडिटसाइट्सने मंगळवारी एका अहवालात म्हटले आहे की अधिक महत्त्वाकांक्षी कर्ज-अनुदानित विकास योजना परिस्थिती आणखी बिघडल्यास कर्जाच्या मोठ्या सापळ्यात बदलू शकतात. अशा परिस्थितीत, समूहातील एक किंवा अधिक कंपन्या डिफॉल्ट होण्याची शक्यता आहे.
अदानी समूहाच्या सात कंपन्या स्टॉक एक्स्चेंजवर सूचीबद्ध आहेत. यातील सहा कंपन्यांवर २०२१-२२ अखेर २.३ लाख कोटी रुपयांचे कर्ज होते. रोख रक्कम काढल्यानंतर निव्वळ कर्ज 1.73 लाख कोटी रुपये आहे. या कंपन्यांकडे यूएस डॉलर बाँड्सचीही थकबाकी आहे. या गटाच्या आक्रमक विस्तारामुळे कर्ज आणि रोख प्रवाहावर दबाव आला आणि जोखीम वाढली, असे अहवालात म्हटले आहे. ही बाब गटासाठी चिंताजनक आहे.

टाटा समूहानंतर अदानी ही देशातील दुसरा सर्वात मोठी उद्योग समूह आहे. तसेच सोमवारपर्यंत एकूण बाजार भांडवल 19.74 लाख कोटी रुपये होते. रिलायन्स इंडस्ट्रीज, तिसरी सर्वात मोठी उद्योग समूह, 17.94 लाख कोटी रुपयांची मार्केट कॅप आहे. समूहाने 1980 मध्ये कमोडिटी व्यापारी म्हणून काम सुरू केले. नंतर खाणी, बंदरे, पॉवर प्लांट, विमानतळ, डेटा सेंटर्स, संरक्षण यांसारख्या क्षेत्रात प्रवेश केला. एका अहवालात असा दावा करण्यात आला आहे की अदानी समूहाच्या कंपन्यांमध्ये प्रवर्तक इक्विटी भांडवल ओतण्याचे भक्कम पुरावे असताना, समूहाला काही पर्यावरणीय, सामाजिक आणि ऑपरेशनल (ESG) जोखीम देखील आहेत. अदानी एंटरप्रायझेसच्या माध्यमातून या समूहाकडे ऑपरेटिंग कंपन्यांचा मजबूत ट्रॅक रेकॉर्ड आहे. भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या इष्टतम कामकाजाशी संबंधित पायाभूत सुविधांचा एक पोर्टफोलिओ देखील आहे.

तसेच या अहवालात पूर्वीचा अनुभव किंवा कौशल्य नसलेल्या भागात समूहाचा विस्तार करण्याचा उल्लेख आहे. यामध्ये तांबे शुद्धीकरण, पेट्रोकेमिकल्स, दूरसंचार, अॅल्युमिनियम उत्पादन यांचा समावेश आहे. काही वर्षे नफा मिळवू शकणार नाहीत असे मानले जाते की नवीन व्यवसाय युनिट्स सहसा कर्जाची त्वरित परतफेड करण्याची क्षमता नसतात. या अहवालानंतर भांडवलीकरण 94,000 कोटींनी कमी झाले, असे दिसून येते.

अहवालानंतर अदानी उद्योग समुहाचे भांडवलीकरण 94,000 कोटींनी कमी झाले
कंपनी…. किंमत (निच्चांक)…. घट
अदानी एंटरप्रायझेस……… रु. ………2,927 रु. 14,159 कोटी
अदानी ग्रीन……… रु. 2,347 रु………. 27,364 कोटी
अदानी पोर्ट्स…….. 806 रु. ……….7,214 कोटी
अदानी पॉवर……. 411 रु. ………8,331 कोटी
अदानी विल्मर……. 688 रु……….. 4,705 कोटी
अदानी टोटल गॅस……. रु. 3,239 रु…….. 13,748 कोटी
अदानी ट्रान्स……. 3,318 रु……… 18,824 कोटी

Gautam Adani Group Companies Debt Increase
Economics Finance Banking Industry
Aggressive Expansion