परदेशी चित्रपट भारतीय भाषांमध्ये अनुवादित कसे होतात? त्यातील शीर्षके कोण लिहितात? जाणून घ्या सविस्तर…

मुंबई (इंडिया दर्पण वृतसेवा) – सिनेमा हॉल असो की ओटीटी प्लॅटफॉर्मवर, आपण फक्त आपल्याला माहीत असलेल्या भाषेतच चित्रपट पाहतो असे नाही. त्यापेक्षा जगातल्या कोणत्याही भाषेत बनवलेला चित्रपट आपण डबिंगद्वारे किंवा सबटायटल्सच्या माध्यमातून सहज पाहू शकतो, असे म्हटले जाते. डबिंग किंवा सबटायटलिंगसाठी जगभरातील भाषा अनुवादकांना मोठी मागणी आहे.

सध्या या इंडस्ट्रीमध्ये असे अनेक तरूण आहेत जे केवळ या भाषांतराद्वारे मोठी कमाई करत आहेत, तसेच आउटसोर्सिंगचे काम करून इतरांना फ्रीलान्सिंगची संधी देत ​​आहेत. कोविडच्या आधी, चित्रपट जगतातील बहुतेक काम मुंबईत होते. याशिवाय ज्या राज्यांमध्ये फिल्म सिटीज बनल्या आहेत त्या राज्यांमध्ये काम शिफ्ट व्हायचे, पण कोविडच्या काळात आणि कोविडनंतरच्या काळात शहरांच्या सीमारेषा दूर होताना दिसत आहेत.

डबिंग आणि सबटायटलिंगचेही भाषांतराचे काम केले जाते. गेल्या दोन वर्षांपासून या अनुवादाच्या कामात मग्न असलेला तरुण अनुवादक चंदनकुमार दास सांगतो की, कोविडच्या काळात त्यांनी इंटरनेटवर नोकरी शोधून हे काम सुरू केले. आज, कामाचा ताण आणि माणसा-माणसांच्या शिफारसीमुळे, तो सुमारे वीस जणांच्या टीमसह चित्रपट जगतात भाषांतराचे काम पूर्ण करत आहे. चंदनला हे काम सर्वप्रथम रशियातील एका अभियंत्याने दिले होते, त्यानंतर ही प्रक्रिया मोठया प्रमाणात सुरू झाली.

चंदन हा मूळचा पश्चिम बंगालचा आहे, पण सध्या तो दिल्ली एनसीआरमध्ये राहतो. त्यांनी दिल्लीच्या जामिया विद्यापीठातून रसायनशास्त्रात पदवी संपादन केली असून आज ते ८ भाषांमध्ये प्रवीण आहेत. चंदनला बंगाली, हिंदी, इंग्रजी, उर्दू, अरबी, मंदारिन, सिल्हेती आणि स्पॅनिश भाषा अवगत आहेत. संगीतावरील प्रेमामुळे तो स्पॅनिश शिकला चंदन म्हणतो की, स्थानिक भाषांव्यतिरिक्त, त्याने इतर सर्व भाषा औपचारिक शिक्षणातून नाही, तर यूट्यूबवर व्हिडिओ पाहून शिकल्या आहेत.

डबिंग आणि सबटायटलिंग कामाच्या बाबतीत, काम मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध आहे. यामध्ये एका बाजूला सॉफ्टवेअरवर फिल्म चालू आहे.. एका बाजूला संवादाचा इंग्रजी उतारा लिहिला आहे. चंदन आणि त्याची टीम हिंदी संवाद लिहितात. या हिंदी स्क्रिप्टवर व्हॉईस ओव्हर आर्टिस्ट डबिंग करतो, त्यानंतर हा चित्रपट नवीन ऑडिओसह आमच्यापर्यंत पोहोचतो. सबटायटल्सच्या बाबतीतही असेच घडते.

कधी कधी काही प्रोजेक्ट्समध्ये हिंदी सबटायटल्सची मागणी असते. चंदन सांगतात की, अनेकवेळा असे घडते की, इतर भाषांमधील संवादाचा अर्थ वेगळा निघत असतो, अशा स्थितीत आपण ज्या देशात अनुवाद करत आहोत, त्या देशातील नागरिकांच्या आवडीनुसार आपण केवळ भाषांतर करत नाही. खूप बदला करतो, म्हणूनच हॉलिवूड चित्रपटांच्या डबिंगमध्ये ‘चलती है क्या नौ से 11’ किंवा ‘अपुन को मामू बना गई’ सारखे टिपिकल भारतीय बॉलीवूड डायलॉग ऐकायला मिळतात.

Foreign Film Indian Language Translation Interesting Facts