मुंबई (इंडिया दर्पण वृत्तसेवा) – ऐन सणासुदीच्या काळात सर्वसामान्यांना मोठा दणका मिळणार आहे. दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचे दर मोठ्या प्रमाणात वाढण्याची चिन्हे आहेत. गेल्या महिन्यात दूध कंपन्यांनी दुधाच्या किंमतीमध्ये प्रति लिटर २ रुपयांची वाढ केली होती. आता लंपी स्किन आजारामुळे दुध उत्पादन घटल्यानं पुन्हा एकदा दुधाचे दर वाढण्याची शक्यता आहे. विशेष म्हणजे बहुतांश मिठाईतील प्रमुख घटक दूध असल्यानं येत्या काळात मिठाईचे दर देखील वाढणार आहेत. डेअरींनी दुधाच्या किंमतीत वाढ केली आहे. दुधाच्या दरात लिटरमागे 2 रुपयांची वाढ करण्यात आली आहे. दुग्धजन्य पदार्थांपासून मिठाई तयार करण्यात येते. सणांच्या तोंडावरच दूध महाग झाल्याने त्याचा परिणाम मिठाईसह इतर उत्पादनांवरही दिसून येईल.
मिठाई तयार करण्यासाठी जवळपास 60 टक्क्यांपर्यंत दुधाचा वापर करण्यात येतो. दुधाच्या किंमती वाढल्याने तुमच्या आवडीच्या मिठाईचे दर ही प्रति किलो 10 ते 15 रुपायांनी वाढण्याची शक्यता आहे. दुधाच्या किंमती वाढल्याने मिठाई दुकानदार चिंताग्रस्त झाले आहे. तर मिठाईचे भाव वाढणार असल्याने ग्राहकांना मिठाईचा गोडवा महाग पडणार आहे.
गणेशोत्सव नुकताच संपला असून आता सर्वांना नवरात्र, दसरा आणि दिवाळी या सणाचे वेध लागले आहे. या सणात लागणारी दुधापासून तयार होणारी मिठाई महाग होण्याची शक्यता आहे. एकीकडे जनावरांना होत असलेल्या आजारामुळे दूध उत्पादन घटत आहे. तर दुसरीकडे चारा महाग होत असल्यानं दूध स्वस्त होण्याऐवजी महागच होण्याची शक्यता आहे. देशातील प्रमुख दूध उत्पादक राज्यांमधील दुधाळ जनावरांमध्ये लंपी स्किन आजाराचा फैलाव झाला असून त्याच कारणामुळे दूध उत्पादनाला फटका बसला आहे.
जनावरांमध्ये ‘लम्पी स्किन’ हा त्वचेचा आजार असून, त्याच्या लक्षणांविषयी दुग्धशाळा, दूध उत्पादक संघ, ग्रामपंचायती आणि पशुवैद्यकीय दवाखान्यांद्वारे जागरूकता निर्माण करण्यावर भर देण्यात येत आहे. लागण झालेली संशयित जनावरे ओळखण्यासाठी खासगी पशुवैद्यकीय चिकित्सकांच्या बाह्यरुग्ण विभागात निरीक्षण केले जाणार आहे. जनावरांची जीवित हानी टाळण्यासाठी प्रभावी उपचार केले जात आहेत. गुजरात आणि राजस्थाननंतर आता मध्य प्रदेश आणि महाराष्ट्रातही लम्पी स्किनचा फैलाव होतोय. उत्तर प्रदेशनंतर महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेश ही दोन राज्य दूध उत्पादनात आघाडीवर आहेत. मात्र लम्पी स्किन आजारामुळे या राज्यांमध्ये हजारो जनावरांचा मृत्यू झाला
एकट्या राजस्थानमध्ये दहा हजारांहून अधिक जनावरं मृत्युमुखी पडले आहेत. गुजरातमध्ये पाच हजार जनावरांचा मृत्यू झालाय.दुधाळ जनावरांमध्ये लंपी स्किन आजाराचा फैलाव झाल्यानंतर दुधात 60 टक्के घट होते. लंपी स्किन आजारातून बरे झालेल्या जनावरांचं दूध उत्पादन त्याच स्तरावर येण्यासाठी वेळ लागतो.याच कारणांमुळे दूध उत्पादन प्रभावित होत आहे.दुध उत्पादन कमी झाल्यामुळे डेअरीच्या दूध संकलनातही घट झाली आहे.
महत्वाची बाब म्हणजे अनेक ठिकाणी दूध संकलनात चार ते पाच टक्क्यांनी घट झाली आहे.कोरोनानंतर परिस्थिती सामान्य झाल्यानं दूध संकलन घटले असून गेल्या वर्षी कोरोनामुळे संघटित क्षेत्रातील डेअरींकडेच दूधाचा पुरवठा होत होता. यंदा परिस्थिती सामान्य झाल्यानं असंघटित क्षेत्राकडेही दुधाचा पुरवठा वाढू लागला आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा चाऱ्याचे दरही 15 ते 17 टक्क्यांनी वाढले आहेत. म्हणजेच दुध उत्पादकांच्या पशुखाद्याच्या दरात वाढ होणार आहे. मात्र दुसरीकडे दुधाच्या दरात म्हणावी तितकी वाढ झालेली नाही. त्यामुळे येत्या काही दिवसांत दुधाचे दर आणखी वाढण्याची शक्यता आहे, असं मत तज्ज्ञांनी व्यक्त केलं आहे.
दूध दरवाढीचा थेट परिणाम दुग्धजन्य पदार्थांवर होणार आहे. मिठाईसाठी सर्वाधिक वापर खव्याचा होतो. खाव्यासाठी दूध आटवण्यात येते. पाच लिटर दूध उकळवल्यानंतर एक किलो खवा तयार करण्यात येतो. प्रति लिटर दूध दरात वाढ गृहित धरली तर पाच लिटर दुधासाठी मिठाई उत्पादकांना आता 10 ते 15 रुपये जादा मोजावे लागतील. परिणामी सर्वांची आवडती मिठाईही महाग होईल. दुधापासून खवा, रबडी, रस गुल्ला, बर्फी या मिठाईसोबतच पनीर, दही, ताक, लस्सी हे पदार्थ ही तयार करण्यात येतात. दूध उत्पादनाचा खर्च आणि बाजारातील मागणीची परिस्थिती पाहता येत्या काही दिवसांत दुधाच्या दरात होण्याची शक्यता आहे.
Festival Season Milk and Milk Products Rate Will be Increase soon
