मुकुंद बाविस्कर, इंडिया दर्पण वृत्तसेवा
एखाद्या लहान मुलाला विचारले की, तुला आई आवडते की, वडील ? तर तो, ‘दोन्ही ‘ असे उत्तर देतो. कारण त्याला आईप्रमाणेच वडील देखील प्रिय असतात. परंतु समाजात असो की साहित्यात आईलाच महत्त्वाचे स्थान देण्यात आले असून वडीलांना मात्र दुय्यम ठरविण्यात आले आहे. परंतु आईप्रमाणेच वडिलांचे देखील मुलांच्या जीवनात तितकीच महत्त्वाची भूमिका असते.
नेहमी असे म्हटले जाते की, आई आणि मुलाचे नाते हे जगातील सर्वात मोठे नाते असते. आई मुलाला जन्म देते, वाढवते. पण मुलाला सुसंस्कृत बनवण्यासोबतच त्याचे भविष्य घडवण्यात वडील महत्त्वाची भूमिका बजावतात. मुलाच्या आयुष्यात वडिलांची भूमिका जितकी असते तितकीच भूमिका आईची असते. बाप म्हणजे त्याग आणि समर्पणाचे उदाहरण आहे. समाजातील सर्व वाईट गोष्टींपासून फक्त एक पिताच मुलाला वाचवतो. मुलांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी वडील स्वतः धडपडत असतात. त्यांचे भविष्य घडविण्यासाठी त्यांना मार्गदर्शन करा.
आईचे मातृत्व त्याग करते, पण मुलाला योग्य मार्ग दाखवण्यासाठी वडिलांना कणखर असावे लागते. आई दाखवते तसे मुलावरचे प्रेम व्यक्त करणे वडिलांना अनेकदा शक्य नसते, पण ते न दाखवता किंवा न सांगता, मुलाला जीवनाचा आनंद देण्याचे काम फक्त वडीलच करू शकतात. वडिलांच्या या प्रेमाचा, त्यागाचा गौरव करण्यासाठी जगातील सर्व देशांमध्ये फादर्स डे साजरा केला जातो. फादर्स डे कधी आहे, तो कसा आणि केव्हा साजरा करायला सुरुवात झाली हे जाणून घेऊ या..
जगभरातील सर्व वडिलांचा सन्मान करण्यासाठी दरवर्षी फादर्स डे साजरा केला जातो. जूनच्या तिसऱ्या रविवारी फादर्स डे साजरा करण्याची परंपरा आहे. यावर्षी 19 जून 2022 रोजी फादर्स डे साजरा केला जाणार आहे. हा दिवस 1910 पासून साजरा करण्यास सुरुवात झाली.
पहिला फादर्स डे दि. 19 जून 1910 रोजी साजरा करण्यात आला. तेव्हापासून फादर्स डे साजरा करण्यास सुरुवात झाली. स्पोकेन, वॉशिंग्टन येथे प्रथमच फादर्स डे साजरा करण्यात आला. एका मुलीने आपल्या वडिलांना आदर देण्यासाठी या दिवसाची सुरुवात केली. वॉशिंग्टनमध्ये राहणाऱ्या या मुलीसाठी तिचे वडील तिच्या आईपेक्षा जास्त होते.
फादर्स डे साजरा करण्यामागे मुलगी व वडिलांच्या प्रेमाची एक रंजक कहाणी आहे. वॉशिंग्टनमध्ये राहणाऱ्या सोनोरा नावाच्या मुलीच्या आईच्या मृत्यूनंतर तिच्या वडिलांनी तिला एकटीने वाढवले. आईप्रमाणे वडिलांनी मुलीला प्रेम दिले आणि वडिलांप्रमाणेच तिची काळजी घेतली. सोनोरा तिच्या वडिलांवर खूप प्रेम करत होती, त्यामुळे तिला तिच्या आईची अनुपस्थिती जाणवत नव्हती.
सन 16 वर्षांची सोनोरा लुईस आणि तिच्या पाच लहान भावंडांना सोडून आई जेव्हा हे जग सोडून गेली तेव्हा वडिलांनी या सर्वांना वाढवले. आई सामान्यपणे करते ते सर्व केले. जेव्हा आईच्या मातृत्वाला समर्पित मदर्स डे साजरा केला जाऊ शकतो, तेव्हा वडिलांच्या प्रेमाचा आणि आपुलकीचा सन्मान म्हणून फादर्स डेही साजरा करता येईल, असा विचार सोनोरा यांनी केला.
सोनोराच्या वडिलांचा जून महिन्यात वाढदिवस होता. त्यामुळे त्यांनी जूनमध्ये फादर्स डे साजरा करण्यासाठी याचिका दाखल केली. तसेच फादर्स डे साजरा करण्यासाठी त्यांची याचिका यशस्वी करण्यासाठी त्यांनी अमेरिकेत शिबिरे उभारली. अखेर त्यांची मागणी पूर्ण झाली आणि 19 जून 1910 रोजी प्रथमच फादर्स डे साजरा करण्यात आला.
त्यानंतर 1916 मध्ये अमेरिकेचे अध्यक्ष वुड्रो विल्सन यांनी फादर्स डे साजरा करण्याचा प्रस्ताव मान्य केला. 1924 मध्ये राष्ट्राध्यक्ष केल्विन कूलिज यांनी फादर्स डे हा राष्ट्रीय कार्यक्रम घोषित केला. नंतर 1966 मध्ये, राष्ट्राध्यक्ष लिंडन जॉन्सन यांनी फादर्स डे जूनच्या तिसऱ्या रविवारी साजरा करण्याची घोषणा केली. 1972 मध्ये राष्ट्राध्यक्ष रिचर्ड निक्सन यांनी या दिवशी सुट्टी जाहीर केली.