लुटालूट थांबणार! इंजिनिअरिंगच्या प्रवेशासाठी द्यावे लागणार आता एवढेच रुपये

अश्विनी कावळे, इंडिया दर्पण वृत्तसेवा
अभियांत्रिकीला म्हणजेच इंजीनिअरिंगला प्रवेश घेणाऱ्या विद्यार्थी आणि पालकांसाठी एक दिलासादायक बातमी आहे. केंद्र सरकारने अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमधील पदवी आणि पदव्युत्तर अभ्यासक्रमांच्या फी स्लॅबच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिली आहे. ऑल इंडिया कौन्सिल ऑफ टेक्निकल एज्युकेशन (AICTE) मान्यताप्राप्त अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमध्ये २०२२ – २३ या शैक्षणिक सत्रापासून अभियांत्रिकी, डिझाइन, कला आणि हस्तकला कार्यक्रमांमधील पदवीपूर्व आणि पदव्युत्तर कार्यक्रमांच्या पहिल्या वर्षासाठी किमान आणि कमाल फी स्लॅब लागू होतील.

प्रथम वर्ष अभियांत्रिकी पदवी अभ्यासक्रमाचे शुल्क ७९ हजार रुपयांवरून १.८९ लाख रुपये वार्षिक ठेवण्यात आले आहे. हे शुल्क संगणक प्रयोगशाळा, शिक्षक, ग्रंथालय अशा महाविद्यालयातील सुविधा आणि शहर (मेट्रो शहर, अ, ब, क श्रेणीतील शहर) या आधारे ठरवले जाते. विशेष बाब म्हणजे महाविद्यालयांना पहिल्या वर्षी लागू होणाऱ्या शुल्कात दुसऱ्या, तिसऱ्या आणि चौथ्या वर्षात दरवर्षी पाच टक्क्यांपर्यंत वाढ करता येणार आहे.

एआयसीटीईचे सदस्य सचिव प्रा. राजीव कुमार म्हणाले की, शिक्षण मंत्रालयाने फी स्लॅबच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिली आहे. हा फी स्लॅब देशातील एआयसीटीईशी संलग्न, विद्यापीठे समजल्या जाणाऱ्या सर्व महाविद्यालयांमध्ये लागू असेल. AICTE या आठवड्यात फी स्लॅब लागू करण्यासाठी राज्ये आणि महाविद्यालयांसाठी अधिसूचना जारी करेल.

एआयसीटीईने नेमलेल्या न्यायमूर्ती श्रीकृष्णन समिती आणि प्रा. मनोज कुमार तिवारी समितीच्या शिफारशी आणि पुनरावलोकनाच्या आधारे तयार करण्यात आलेला अहवाल फेब्रुवारीमध्ये झालेल्या परिषदेच्या बैठकीत मंजूर करण्यात आला. मार्चमध्ये हा अहवाल शिक्षण मंत्रालयाला पाठवण्यात आला होता, त्याला आता मान्यता देण्यात आली आहे.

ते शुल्क संबंधित कौन्सिल ठरवेल
आर्किटेक्चर आणि फार्मसी महाविद्यालये अर्थातच AICTE अंतर्गत आहेत, परंतु ते शुल्क निश्चित करणार नाहीत. वास्तविक, आर्किटेक्चर प्रोग्राममधील फी, अभ्यासक्रम, परीक्षा यासंबंधीचे सर्व निर्णय आर्किटेक्चर कौन्सिल घेतील. त्याचप्रमाणे फार्मसी कौन्सिल ऑफ इंडियाही फार्मसी कॉलेजचा निर्णय घेईल.

राज्यांचे आहे हे मत
AICTE ने फी स्लॅबचा अहवाल आणि प्रस्ताव सर्व राज्यांना पाठवला होता. मात्र, त्यापैकी मोजक्याच लोकांनी यावर आपल्या सूचना आणि प्रतिक्रिया दिल्या. बहुतांश राज्यांनी फी स्लॅबवर आपला अहवाल सादर केलेला नाही. AICTE देशभरातील सर्व तांत्रिक महाविद्यालयांमधील अभ्यासक्रम, अभ्यासक्रम, परीक्षा पद्धती आणि जागांसाठीचे नियम ठरवते.
शुल्काबाबत धोरण बनवून ते राज्यांना देण्याचा अधिकार AICTE ला आहे. त्यानुसार ही कारवाई करण्यात आली आहे. मात्र, तांत्रिक उच्च शिक्षण संस्था फी किती ठेवणार, हे सर्व राज्यांच्या उच्च शिक्षण विभागाच्या समितीने आणि राज्य सरकार ठरवते. AICTE हा फी-निर्धारित अहवाल सामायिक करेल आणि राज्यांना त्याची अंमलबजावणी करण्यास उद्युक्त करेल, परंतु तो स्वीकारण्याचा किंवा न घेण्याचा अधिकार राज्यांना असेल.

विद्यार्थी आणि पालकांना दिलासा
या शुल्क अहवालाच्या अधिसूचनेनंतर विद्यार्थी आणि पालकांना दिलासा मिळणार आहे. प्रत्यक्षात सध्या वर्षाला ५० हजार ते १० ते १५ लाख रुपयांपर्यंतचे शुल्क वसूल घेतले जाते. प्रत्येक राज्यातील सरकारी आणि खासगी महाविद्यालयांच्या शुल्कात तफावत असते. या तफावतीमुळे पात्र हुशार विद्यार्थ्यांना अभियांत्रिकीऐवजी इतर अभ्यासक्रमांना प्रवेश घ्यावा लागतो. नवीन नियम लागू झाल्यानंतर पालकांना किती, कोणत्या वर्षी शुल्क भरावे लागणार आहे, हे आधीच कळू शकणार आहे. खासगी महाविद्यालये मनमानी पद्धतीने काहीही करू शकणार नाहीत. त्यामुळे पालक, विद्यार्थ्यांना दिलासा मिळाला आहे.

पहिल्या वर्षासाठी फी स्लॅब
कार्यक्रम – अभ्यासक्रम – किमान आणि कमाल शुल्क (शुल्‍क अंदाजे प्रतिवर्षी रुपये)
पदवी – अभियांत्रिकी- ७९००० – १.८९ लाख
पदव्युत्तर – अभियांत्रिकी १.४१ लाख ३.०३ लाख
डिप्लोमा – अभियांत्रिकी – ६७००० – १.४० लाख
पदवी – डिझाइन – ९४००० – २.२५ लाख

पदव्युत्तर – डिझाइन – १.५५ लाख- ३.१४ लाख
पदवी – अप्लाइड आर्ट अँड क्राफ्ट – १.१० लाख – २.५३ लाख
पदव्युत्तर – अप्लाईड आर्ट अँड क्राफ्ट – १.४८ लाख – २.२५ लाख
डिप्लोमा – अप्लाइड आर्ट अँड क्राफ्ट – ८१००० – १.६४ लाख