६१ फुटी बेलेश्वर महादेव!
ओरिसातील गंजम जिल्ह्यांत भंजनगर जवळ ‘रसेल कोंडा’ नावाचा एक मोठ्ठा तलाव आहे. या तलावाकाठी वसविलेले बिजू पटनाईक चिल्ड्रन्स पार्क केवळ ओरिसातच नाही तर सर्व देशांत प्रसिद्ध आहे. याच ठिकाणी भगवान शंकराची ६१ फूट उंचीची भव्य मूर्ती तयार करण्यात आल्यामुळे पर्यटकासाठी तसेच शिव भक्तांसाठी हे एक महत्वाचे पर्यटन स्थळ म्हणून नावारुपास आले आहे.
मो. ९४२२७६५२२७
भंजनगरचा रसेल कोंडा तलाव २५ स्क्वेअर मैल एवढा मोठा आहे. १८९४ पासून भंजनगर,बेहरामपुर (ब्रह्मपुर),आणि छत्तरपुर या तीन तालुक्यातील सर्व गावांची माणसं, जनावरं याच तलावाचे पाणी पितात. या परिसरातील शेती आणि लघुउद्योग याच तलावाच्या पाण्याने सुजलाम सुफलाम झाले आहेत. इतर गावाना जीवनदायिनी नद्या असतात. या परिसराचे जीवन रसेल कोंडा तलावाने बहारदार केले आहे. कदाचित याची जाणीव ठेवूनच भंजनगरच्या एरिगेशन विभागातील कर्मचारी व अधिकार्यांनी आपल्या कष्टाच्या कमाईतुन भगवान शंकराची ६१ फूट उंचीची मूर्ती घडविली.
ही खरंच कौतुकाची,अभिमानाची अभिनंदन करावी अशी गोष्ट आहे. खरं तर सरकारी खात्यातील कर्मचारी वर्गाची नेहमी अवहेलना केली जाते. त्यांच्यावर टीकेची एकही संधी समाज आणि मिडिया कधी सोडत नाही. परंतु भंजनगर एरिगेशन विभागाचे कर्मचारी याला अपवाद आहेत. भंजनगर एरिगेशन डिव्हिजन एम्प्लॉइज कल्चरल असोशिएशन ही त्यांची मान्यताप्राप्त रजिस्टरर्ड संस्था असून या संस्थेच्या माध्यमातुनाच त्यांनी हा विक्रम केला आहे.
भंजनगर एरिगेशन विभागाच्या या सांस्कृतिक मंडळात सध्या कार्यरत असलेले तसेच सेवानिवृत झालेले सर्व कर्मचारी सहभागी आहेत.२००६ पासून त्यांच्या या कार्याची सुरुवात झाली आहे. २००६ पासून भंजनगर एरिगेशन विभागातील सर्व कर्मचारी आणि अधिकारी यांनी दर महिन्याला आपला एक दिवसाचा पगार वर्गणीद्वारे जमा करण्यास सुरुवात केली. अशा प्रकारे ५ वर्षे आपल्या पगारातील पैसे जमा केल्यावर त्यांनी जवळच असलेल्या बेलेश्वर हिलवर भगवान शंकराची एक भव्य मूर्ती स्थापन करण्याचे ठरविले. या टेकडीवर असलेले श्री श्री बेलेश्वर महादेव मंदिर पूर्वी पासून प्रसिद्ध होतेच. शिवाय बिजू पटनाईक चिल्ड्रन्स पार्क मुळे हा परिसर नावारुपाला आलेला होताच. त्यात या देशातल्या सर्वांत उंच महादेव मूर्ती मूळे या स्थानाचे पर्यटन महत्व खुपच वाढले.
प्रचंड मोठी शिव मूर्ती तयार करण्याचे ठरविल्यावर जवळपास ३ वर्षे त्यांचे काम सुरु होते. मूर्ती तयार करण्याप्रमाणेच, मुर्तीची स्थापना करण्यासाठी टेकडी वर योग्य जागा निवडने,मुर्तीची स्थापना करण्यासाठी तेथे योग्य बांधकाम करणे.परिसरांत बगीचे व रस्ते तयार करणे.अशा कामासाठी तीन वर्षे लागली. २०१३ च्या महाशिवरात्रीच्या दिवशी बेलेश्वर टेकडी वर ओरिसातील सर्वांत उंच बेलेश्वर महादेवाच्या मुर्तीची यथासांग प्रतिष्ठापना करण्यात आली. भगवान शिवाच्या मूर्ती समोर त्याचे वाहन असलेला २१ फूट उंचीचा नंदी देखील स्थापन करण्यात आला.
या ठिकाणी भगवान शंकराची व्याघ्राजिनावर बसलेली ६१ फूट उंच चतुर्भुज मूर्ती स्थापन करण्यात आली आहे. भगवान शिवाच्या मागील बाजुच्या उजव्या हातांत त्रिशूल असून डाव्या हातात डमरू आहे. पुढच्या उजव्या हाताने ते भाविकांना आशीर्वाद देत असून डावा हात कुबड़ीवर टेकविलेला आहे. भंजनगर महादेव मंदिराचा हा सर्व परिसर निसर्ग संपन्न,सुंदर व शांत असून येथे फिरताना शेगाव येथील श्री गजानन संस्थान आणि आनंदसागर तलाव परिसराची आठवण येते. आजही बेलेश्वर महादेवाची ही मूर्ती ओरिसातील प्रथम क्रमांकाची सर्वांत उंच शिव मूर्ती असून देशातील सर्वांत उंच १० शिव मूर्ती मध्ये तिचा समावेश होतो. भंजनगरच्या भगवान शिवाच्या मुर्तीची स्थापना व देखभाल येथील एरिगेशन विभागाच्या सांस्कृतिक मंडळाद्वारे केली जाते.
भंजनगर येथील २५ स्क्वेअर मैल पसरलेला विस्तीर्ण तलाव, येथील अद्ययावत बोट क्लब, बिजू पटनाईक चिल्ड्रन्स पार्क आणि श्रीश्री बेलेश्वर महादेवाची ६१ फूट उंचीची मूर्ती हे पर्यटकासाठी प्रमुख आकर्षण केंद्र झाली आहेत. करोना नंतर सध्या जरी येथील पर्यटक संख्या कमी झालेली असली तरी त्यापूर्वी दररोज हजारो भाविक व पर्यटक या ठिकाणाला भेट देत असत. पर्यटकासाठी येथे भोजन व निवासाच्या सर्व सुविधा उपलब्ध आहेत. येथील भगवान शिवाची मूर्ती दिवस भरात कधीही पाहता येते मात्र टेकडी वरील श्री श्री बेलेश्वर महादेवाचे मंदिर सकाळी ८ ते १२ व दुपारी ४ ते ८ या वेळेतच उघडे असते. त्यामुळे येथे येतांना वेळेचे नियोजन करून यावे.
कसे जावे : ओरिसातील भुवनेश्वर पासून १६७ किमी तर बेहरामपुर (ब्रह्मपुर) पासून ८० किमी अंतरावर राज्य महामार्ग क्रमांक ७ वर भंजनगर आहे. बेहरामपुर आणि फूलबनी येथून भंजनगर येथे बसेस,टैक्सी आणि खाजगी बसेस उपलब्ध आहेत.
संपर्क : बेलेश्वर शिव मंदिर
KSUB College Road, RJ 74+MVM Nunipada & Sasan, Bhanjanagar Odisha 761123
Mob. 07077214784
