बीजिंग – तसं पाहिलं तर चीन हा लाेकसंख्येच्या बाबतीत जगातील पहिल्या क्रमांकाचा देश आहे. पण, आता त्याचे हे बिरूद किती काळ टिकेल, टिकेल की नाही, हा एक प्रश्नच आहे. कारण, येथे एका मुलाला सांभाळण्याचा खर्च कोट्यवधींच्या घरात जात असल्याने येथील तरुण आता नवीन मुलांना जन्म देण्यास फारसे उत्सुक दिसत नाही. वास्तविक, येथील सरकारने तरुणांना तीन मुलांना जन्म देण्याची सूट दिली आहे. पण या आर्थिक कारणांमुळे सरकारची इच्छा काही पूर्ण होईल, असे वाटत नाही.
येथे नुकत्याच झालेल्या जनगणनेनुसार, नवीन मुलांचा जन्म तसेच तरुणाईचे कमी प्रमाण, आणि वृद्धांचे वाढते प्रमाण पाहता, चीनने ही तीन मुलांना जन्म देण्याचे धोरण राबवले आहे. पण, तरुणाई काही त्यासाठी तयार नाही. यासाठी आर्थिक कारणे सुरुवातीपासूनच होती. आणि आता कोरोनाच्या काळात तर ती अधिक ठामपणे समोर येत आहेत.
सरकारी रुग्णालयांमध्ये अनेक सेवा सुविधा मिळतात. पण, प्रत्यक्षात त्यांची संख्या कमी आहे. यामुळे इच्छा असो वा नसो गर्भवतींना खाजगी रुग्णालयांमध्ये जावेच लागते. इथला बाळंतपणाचा संपूर्ण म्हणजे, ९ महिन्यांचा खर्च हा जवळपास १ लाख युआन म्हणजे आपल्याकडील साडे अकरा लाख एवढा असतो. तर डिलिव्हरीनंतरही तुम्हाला घरी बाळाला सांभाळायला ठेवायचं असेल त्यासाठी १५ हजार युआन म्हणजेच तब्बल पावणे दोन लाख रुपये मोजावे लागतात.
एवढ्यावरच सगळं थांबत नाही. मूल जन्माला घातलं म्हणजे, त्याला चांगलं संगोपन, शिक्षण देणं आलं. यासाठी श्रीमंत असो वा गरीब सगळेच पालक प्रयत्न करत असतात. पण हे सर्वांच्याच आवाक्यात नसतं. बीजिंगमधील हाईडीयन भाग हा यासाठी उत्तम भाग मानलो जातो. पण येथील प्रति चौ.मी.चा खर्च आहे ९० हजार युआन. आपल्याकडे या रेटने एका चौ.मीटरसाठी मोजावे लागतील जवळपास १० लाख. येथे शिक्षणाची सोय चांगली असल्याने अनेक पालक येथेच राहण्याचा प्रयत्न करतात. पण, येथील महागाईमुळे हे सगळ्यांनाच जमते असे नाही.
मिळकतीच्या जवळपास ७० टक्के खर्च हे पालक मुलांच्या संगोपनावर खर्च करतात. २०१९ मध्ये शांघाई ऍकेडमी ऑफ सोशल सायन्सेसच्या अहवालानुसार, शांघायमधील एक परिवार आपल्या मुलाच्या १५ व्या वर्षापर्यंत त्याच्यावर ८ लाख ४० हजार युआन म्हणजे जवळपास १ कोटी रुपये खर्च करतो. मुलांच्या शालेय शिक्षणावरच ६० लाख रुपये खर्च होतात.
काही उपनगरांमध्ये तर कुटुंबाचे सरासरी उत्पन्न कमी असते. त्यातीलही ७० टक्के पैसा हा केवळ मुलांच्या शिक्षणावरच खर्च होतो. म्हणूनच पालकांचा एकच मूल जन्माला घालण्याकडे कल असतो. त्याला चांगल्या प्रकारचे जीवन देण्यासाठी देखील ते खूप प्रयत्न करतात. ऑस्ट्रेलिया, न्यूझिलंड येथून या मुलांचे खाणे मागवण्यात येते.
शालेय शिक्षणासोबतच त्यांचा सर्वांगीण विकास व्हावा यासाठी देखील त्यांना वेगवेगळ्या क्लासेसना घालण्यात येते. यासाठीही मोठ्या प्रमाणात खर्च येतो. या परिस्थितीमुळेच सरकारकडून प्रोत्साहन मिळत असूनही पालक काही जास्ती मुले जन्माला घालायला तयार नाहीत.
