इंडिया दर्पण ऑनलाई डेस्क – आचार्य चाणक्य यांनी निती शास्त्रामध्ये जीवनाशी संबंधित अनेक पैलूंचे वर्णन केले आहे. इतके नव्हे तर चाणक्याने यशस्वी व्यक्ती कसे बनायचे हे देखील सांगितले आहे. चाणक्याच्या मते, तुमचा जन्म या पृथ्वीवर कोणत्या ना कोणत्या कारणासाठी झाला आहे. त्यामुळे जीवनात अशा काही गोष्टीही कराव्यात, जेणेकरून लोक त्या व्यक्तीला नंतर विसरणार नाहीत. या बाबत चाणक्याने एका श्लोकात सांगितले आहे की, माणसाला चार गोष्टी मिळणे आवश्यक आहे. नीतिशास्त्रानुसार, त्यापैकी एक न मिळाल्यास, व्यक्ती मृत समजली जाते. अशा काही गोष्टींबद्दल जाणून घेऊ या…
धर्मार्थ काममोश्रेषु यस्यैकोऽपि न विद्यते।
जन्म जन्मानि मर्त्येषु मरणं तस्य केवलम्॥
या श्लोकाचा अर्थ असा आहे की ज्याला धर्म, काम, धन (भोग) आणि मोक्ष यांपैकी एकही गोष्ट प्राप्त होत नाही, तो मनुष्य केवळ मरण्यासाठीच जन्माला येतो. त्यामुळे चाणक्य सांगतात की, अशा व्यक्तींच्या जीवनाचा काही उद्देश नसतो. अशा व्यक्ती जीवनाचा अर्थ साध्य करू शकत नाहीत.
धर्म- व्यक्तीने धर्माचे पालन केले पाहिजे. कारण ते माणसाला जीवनाच्या योग्य मार्गावर घेऊन जाते. त्यामुळे त्याचे कर्तृत्वही चांगले राहते, असे चाणक्य सांगतात.
काम- आचार्य चाणक्य म्हणतात की, ज्या व्यक्तीने जन्म घेतला आहे त्याने जीवनात काही तरी काम केलेच पाहिजे. जे नागरिक काहीही न करता जीवन जगतात ते समाज व कुटुंब यांचा नाश करतात.
धन- चाणक्यांच्या मते, सुखी जीवन जगण्यासाठी पैसा असणे आवश्यक आहे. पैसा मिळविण्यासाठी, एखाद्या व्यक्तीने ध्येय निश्चित करणे आवश्यक आहे. ज्या व्यक्तीकडे ध्येय नाही, तो संपत्ती जमा करू शकत नाही. आणि त्याचा उप- भोग घेऊ शकत नाही.
मोक्ष- चाणक्य म्हणतात की, माणूस आपल्या ध्येय, कार्य आणि कार्याने मोक्ष प्राप्त करतो. सत्कर्म करणाऱ्यांना मोक्ष प्राप्त होतो. त्यामुळे प्रत्येक मनुष्याने मोक्षप्राप्तीसाठी धर्म, काम, अर्थ या गोष्टीचे पालन करावे.
