इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क
नवी दिल्लीः भारतातील दूरसंचार उद्योगात एक नवीन क्रांती सुरू झाली आहे. सरकारी दूरसंचार कंपनी ‘बीएसएनएल’ने अलीकडेच डी २ डी (डायरेक्ट-टू-डिव्हाइस) नावाची नवीन सेवा सुरू केली आहे. या सेवेद्वारे, वापरकर्ते आता कोणत्याही सिम कार्ड किंवा मोबाइल नेटवर्कशिवाय केवळ सॅटेलाइटद्वारे मोबाइल कॉल करू शकतील. ही एक मोठी तांत्रिक उपलब्धी आहे.
‘बीएसएनएल’ची डी २ डी सेवा एक नवीन आणि प्रगत तंत्रज्ञान आहे. या तंत्रज्ञानामुळे उपग्रहाद्वारे फोन कॉलिंग शक्य होते. या सेवेअंतर्गत यापुढे सिम कार्डची गरज भासणार नाही. नेटवर्क टॉवरशी जोडले राहण्याची गरज नाही. म्हणजेच जिथे मोबाईल नेटवर्क पोहोचू शकत नाही तिथेही हे तंत्रज्ञान काम करेल. विशेषत: नैसर्गिक आपत्ती किंवा इतर आणीबाणीच्या परिस्थितीत, जेव्हा नेटवर्क बंद असते, तेव्हा ही सेवा लोकांना एकमेकांशी कनेक्ट राहण्याची परवानगी देऊ शकते. ‘बीएसएनएल’ या सेवेकडे भारताच्या ‘मोबाइल कनेक्टिव्हिटी’चे भविष्य म्हणून पाहते आणि याला उपग्रह तंत्रज्ञानाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल म्हणते. याद्वारे, कंपनीने हे सिद्ध करण्याचा प्रयत्न केला आहे की सरकारी दूरसंचार कंपन्याही तांत्रिक दृष्टिकोनातून स्पर्धात्मक राहू शकतात.
डी २ डी सेवा उपग्रह तंत्रज्ञानाद्वारे कार्यान्वित केली जाते. ते चालविण्यासाठी, एक साधा अँड्राईड स्मार्टफोन आवश्यक आहे, जो उपग्रह कनेक्टिव्हिटीला समर्थन देतो. ‘बीएसएनएल’ ने या सेवेसाठी उपग्रह कनेक्टिव्हिटी पुरवणाऱ्या ‘वायसॅट’ नावाच्या कंपनीसोबत भागीदारी केली आहे. याद्वारे वापरकर्ते त्यांच्या स्मार्टफोनवरून ३६ हजार किलोमीटर अंतरावर असलेल्या दुसऱ्या व्यक्तीला कॉल करू शकतात. म्हणजेच आता ग्राहकांना सिमशिवाय उपग्रहाद्वारे थेट कनेक्ट करता येणार आहे. हे तंत्रज्ञान ज्या भागात सामान्य नेटवर्क कनेक्टिव्हिटी उपलब्ध नाही, अशा ठिकाणी फायदेशीर ठरू शकते. याव्यतिरिक्त, ही सेवा सामान्य नेटवर्क सेवा बंद असतानाही आपत्कालीन परिस्थितीत लोकांना एकमेकांच्या संपर्कात राहण्यास मदत करेल.
‘बीएसएनएल’व्यतिरिक्त, इतर दूरसंचार कंपन्या जिओ, एअरटेल, व्होडाफोन-आयडियादेखील सॅटेलाइट कनेक्टिव्हिटीवर काम करत आहेत. याशिवाय इलॉन मस्कची स्टारलिंक आणि ॲमेझॉनही भारतात त्यांची सॅटेलाइट इंटरनेट सेवा सुरू करण्याचा विचार करत आहेत. भारतात या कंपन्यांच्या प्रवेशामुळे सॅटेलाइट कनेक्टिव्हिटीला आणखी गती मिळू शकते आणि त्यामुळे देशातील दुर्गम भागात इंटरनेट आणि मोबाइल सेवांमध्ये आणखी सुधारणा होऊ शकते. याशिवाय, भारत सरकारही या दिशेने सक्रियपणे काम करत आहे आणि सॅटेलाइट कनेक्टिव्हिटीसाठी आवश्यक स्पेक्ट्रम वाटपाच्या प्रक्रियेला गती देण्यासाठी प्रयत्नशील आहे.
‘बीएसएनएल’ची डी २ डी सेवा दूरसंचार उद्योगासाठी गेम चेंजर ठरू शकते. ही सेवा केवळ भारतातील दूरसंचार कनेक्टिव्हिटीचा स्तर उंचावू शकत नाही, तर उपग्रह तंत्रज्ञानात भारताला जागतिक आघाडीवर नेऊ शकते. शिवाय, हे तंत्रज्ञान नैसर्गिक आपत्ती आणि इतर आपत्कालीन परिस्थितीत जीव वाचवणारे सिद्ध होऊ शकते. एकीकडे जिओ आणि एअरटेलसारख्या खासगी ऑपरेटर्स त्यांच्या नेटवर्क सेवांचा विस्तार करत आहेत.
‘बीएसएनएल’ने आपल्या नवीन पुढाकाराने हे सिद्ध केले आहे, की सरकारी कंपन्या देखील तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात आघाडीवर असू शकतात. आता या नव्या आव्हानाला खासगी कंपन्या कसा प्रतिसाद देतात आणि भविष्यात हे तंत्रज्ञान आणखी विस्तारणार का, हे पाहणे उत्सुकतेचे ठरणार आहे. ‘बीएसएनएल’ने हे सिद्ध केले आहे, की सरकारी दूरसंचार कंपन्यादेखील तंत्रज्ञानाच्या बरोबरीने आणि नवीन क्षेत्रात नावीन्यपूर्ण काम करू शकतात.
