मुंबई – बॉलीवूडचा सदाबहार अभिनेता, चित्रपट निर्माता देव आनंद हे इंडस्ट्रीतील सर्वात रोमँटिक नायकांपैकी एक होते. पंजाबच्या गुरुदासपूर जिल्ह्यात जन्मलेल्या या कलाकाराची कारकीर्द सहा दशकांची राहीली होती. त्यांनी गाईड, टॅक्सी ड्रायव्हर, ज्वेल थीफ आणि सीआयडी यांसारख्या चित्रपटांमध्ये काम केले.
देव आनंद यांना 2002 मध्ये दादासाहेब फाळके पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. तर 3 डिसेंबर 2011 रोजी त्यांनी जगाचा निरोप घेतला. एकदा ते एका मुलाखतीत म्हणाले होते की, ‘ मी नेहमी प्रेमात पडलो होतो ‘. त्यांच्या चरित्रातील अशाच काही रोमान्सचे किस्से जाणून घेणार आहोत.
हिंदी चित्रपट प्रेम गुरू देव आनंद साहब यांनी 2008 मध्ये सांगितले होते, ‘रोमान्स सुंदर आहे. मी नेहमीच प्रेमात असतो. परंतु याचा अर्थ असा नाही की, तुम्ही सर्व त्यात आहात. एखाद्या सुंदर मुलीबद्दल विचार करणे किंवा कविता वाचणे देखील रोमँटिक आहे.
करिअरच्या अगदी सुरुवातीला देव साहेब त्या काळातील टॉप अभिनेत्री सुरैयाच्या प्रेमात पडला होता. सुरैया हे देव आनंदचे पहिले प्रेम होते. 1948 हे वर्ष होते जेव्हा सुरैय्या आणि देव साहेब यांची भेट झाली होती. दोघांची भेट होऊ शकली नाही तर तासनतास ते फोनवर बोलत असत. त्या काळात सुरैया खूप मोठी स्टार होती. त्याची कीर्ती गगनाला भिडत होती आणि देव आपल्यासाठी यशाची जमीन शोधत होता.
या दोघांचे प्रेम सुरैय्याच्या आजीला फारसे आवडत नव्हते. देवने त्याचे सर्व पैसे जमवले आणि अंगठी विकत घेतली. मात्र आजीच्या निर्बंधांना कंटाळून सुरैयाने त्या अंगठीला देवसमोर समुद्रात फेकून दिले. तो शेवटचा दिवस होता जेव्हा प्रेम, वियोग आणि वेदना, डोळ्यांतून अश्रू एकत्र आले. देवाने पुन्हा सुरैयाकडे वळून पाहिले नाही. सुरैयाने आपले संपूर्ण आयुष्य देव यांच्या आठवणीत प्रेमाच्या शोधात घालवले.
देव आनंदने त्याच्या ‘रोमान्सिंग विथ लाइफ’ या आत्मचरित्रात झीनत अमानबद्दलच्या त्याच्या आकर्षणाविषयीही सांगितले. तो म्हणाला, ‘झीनत अमानशी माझे खूप घट्ट नाते होते. ती जेव्हा कधी बोलते तेव्हा मला खूप आवडते. आम्ही एकमेकांशी भावनिक जोडलेले होतो. अचानक एके दिवशी मला वाटले की मी झीनतच्या प्रेमात पडलो आहे.
देव साहेबांनी पुस्तकात पुढे लिहिले आहे की, मला तिला माझ्या भावना सांगायच्या होत्या, मला तिला प्रपोज करण्यासाठी खूप खास जागा हवी होती जी रोमँटिक होती. मी शहराच्या महत्त्वाचे असलेले भेट स्थान ताज निवडले, जिथे आम्ही आधी एकत्र जेवण केले होते.
झीनतला राज कपूरसोबत एकत्र एका ठिकाणी पाहिल्यानंतर देव आनंद यांनी कधीही तिला प्रपोज केले नाही. सदर पुस्तक समोर आल्यानंतर झीनतने सांगितले की, देव आनंदच्या या भावना मला माहित नाहीत.
देशातील राष्ट्रीय आणीबाणीच्या काळात, त्यांनी तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी लादलेल्या आणीबाणीच्या विरोधात चित्रपट व्यक्तिमत्त्वांच्या गटाचे नेतृत्व केले.
या अभिनेता-दिग्दर्शक-निर्मात्याने शेवटच्या क्षणापर्यंत काम केले. त्याचा शेवटचा चित्रपट चार्जशीट त्याच्या मृत्यूच्या काही महिने आधी प्रदर्शित झाला होता. देव आनंद त्यांच्या हरे रामा हरे कृष्णा या हिट चित्रपटाच्या विस्ताराची योजनाही करत होते. मात्र डिसेंबर 2011 मध्ये वयाच्या 88 व्या वर्षी हृदयविकाराच्या झटक्याने त्यांचे लंडनमध्ये निधन झाले.
