मुकुंद बाविस्कर, इंडिया दर्पण वृत्तसेवा
सध्याच्या आधुनिक काळात मनुष्याला वेगवेगळ्या आजारांनी त्रस्त केले आहे. विशेषतः मधुमेह, कर्करोग, हृदयरोग यासारख्या आजारांचे प्रमाण जगभरात वाढलेली दिसून येते. त्यातच त्वचारोग आणि कर्करोगासारखे आजार तर अनेकांना त्रस्त करतात, प्रसंगी मृत्यूच्या दारातही नेऊन ठेवतात. मात्र यावर आता अत्याधुनिक यंत्रांनी उपचार करणे शक्य आहे.
जगभरातील मृत्यूंपैकी सुमारे 2 टक्के मृत्यू त्वचेच्या आजारांशी संबंधित आहेत. या समस्या वेळीच ओळखल्या गेल्यास त्याची तीव्रता आणि जीवघेण्या परिस्थितीचा धोका कमी होऊ शकतो, असे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. तथापि, भारतातील बहुतेक प्रकरणांमध्ये, त्वचेशी संबंधित समस्यांचे वेळेत निदान केले जात नाही, ज्यामुळे ही समस्या अधिकच वाढते.
या आजारासंदर्भात या बाबी लक्षात घेऊन, ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (एम्स) ने एक मोबाईल अॅप्लिकेशन लॉन्च केले आहे ज्याच्या मदतीने त्वचेशी संबंधित आजार, अगदी तोंडाच्या-त्वचेच्या कर्करोगाचे देखील सहज निदान केले जाऊ शकते. हे अॅप कृत्रिम बुद्धिमत्ता आधारित मोबाइल अॅप एम्स-दिल्ली आणि स्टार्ट-अप नुरिथम लॅब यांनी संयुक्तपणे विकसित केले आहे. या अॅपच्या मदतीने त्वचेच्या आजारांची वेळेवर ओळख होऊन त्यावर उपचार होण्यास मदत होणार असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. तज्ञांचा असा दावा आहे की त्वचेची स्थिती सहजपणे समजून घेण्यासाठी हे ऍप्लिकेशन डॉक्टरांना खूप उपयुक्त ठरू शकते. आम्हाला या अॅपबद्दल तपशीलवार माहिती द्या.
DermaAid अॅप
डर्माएड नावाचे अॅप मशीन-लर्निंग एआय-पावर्ड अल्गोरिदम वापरून त्वचेच्या समस्या ओळखू शकते, तज्ञांनी सांगितले. त्वचा आणि तोंडाच्या कॅन्सरसह अनेक त्वचारोग याद्वारे सहज आढळून येतील. तसेच एम्समधील वेनेरिओलॉजी आणि त्वचाविज्ञान विभागातील प्राध्यापक डॉ. सोमेश गुप्ता यांनी सांगितले की, प्राथमिक अभ्यासात त्याची अचूकता 80 टक्क्यांपर्यंत असल्याचे दिसून आले आहे. त्वचेच्या आजारांच्या निदानात ती महत्त्वाची भूमिका बजावू शकते.
मोबाईल अॅपबद्दल शेअर केलेल्या माहितीनुसार, त्याचा वापर अगदी सोपा आणि प्रभावी असू शकतो. त्वचेची स्थिती आणि रोग जाणून घेण्यासाठी डॉक्टरांना रुग्णाच्या शरीरावरील फोड किंवा त्वचेच्या विकारांचे छायाचित्र काढून क्लाउड सर्व्हरवर अपलोड करावे लागते. अपलोड केल्यानंतर 15-30 सेकंदांच्या आत, हे अॅप मशीन विश्लेषणावर आधारित प्रतिमा प्रदान करेल ज्यावर आधारित समस्या ओळखली जाऊ शकतात. बुरशीजन्य संसर्गापासून ते एक्जिमा आणि त्वचेच्या कर्करोगापर्यंतच्या समस्या या अॅपच्या मदतीने सहज शोधल्या जाऊ शकतात.
डर्माएड अॅपबद्दल बोलताना डॉ सोमेश गुप्ता म्हणतात, “आतापर्यंत हे अॅप 50 हून अधिक त्वचारोग सहजपणे ओळखू शकते. या वर्षाच्या अखेरीस अद्ययावत करून रोग शोधण्याची क्षमता वाढविण्याचे काम सुरू आहे. हे अॅप मुरुम, सोरायसिस, त्वचारोग, टिनिया, एक्जिमा, बेसल सेल कार्सिनोमा, स्क्वॅमस सेल कार्सिनोमा, मेलेनोमासह सुमारे 80 टक्के अचूकतेसह कर्करोग शोधण्यात प्रभावी असल्याचे आढळले आहे, डॉ गुप्ता म्हणतात.
डॉ. सोमेश गुप्ता म्हणतात की, देशात त्वचारोगतज्ज्ञांची कमतरता आहे, तसेच छोट्या शहरांमध्ये तज्ज्ञांची सहज उपलब्धता नसल्यामुळे त्वचेच्या आजारांचे निदान करणे लोकांना थोडे अवघड जाते. अशा परिस्थितीत या अॅपला मोठे यश मानले जात आहे. विशेषत: ग्रामीण भारतात, जिथे त्वचारोग तज्ञ सहज उपलब्ध नसतात, या अॅपमुळे लोकांना मोठ्या समस्यांचे सहज निदान करण्यात मदत होईल. तसेच तोंडाच्या कर्करोगाची प्रकरणे वाढत असल्याने या अॅपमुळे या समस्या सहज ओळखता येतील आणि परिस्थिती स्पष्ट होईल.
