पठाणकोट – जंगला गावात राहणारे बीटेक पास वरिष्ठ अभियंता दहा लाख रुपये वर्ष पगाराची नोकरी सोडून ‘ड्रॅगन फ्रूट’ ची शेती करत आहेत. याद्वारे ते वर्षाला लाखो रुपये नफा मिळवत आहेत. येथील रहिवासी रमण सलारिया यांनी उत्तर अमेरिकेच्या प्रसिद्ध फळ ‘ड्रॅगन फ्रूट’ ची बाग तयार केली आहे.
ड्रॅगन फळ आरोग्याच्या फायद्यासाठी खूप महत्वाचे आहे. भारत आणि परदेशात खूप मागणी आहे. त्याच्या किंमतीबद्दल बोलल्यास ते सर्वसामान्यांच्या आवाक्याबाहेर आहे, कारण भारतात त्याचे उत्पादन फारच कमी असल्याचे किंमत जास्त आहे. आता त्याचे उत्पादन माढा भागातील पठाणकोट येथे सुरू झाले आहे, जिथे प्रथमच क्विंटलमध्ये उत्पादन मिळते. रमण म्हणाले की, १५ वर्ष जेके सीआरटी नावाच्या मुंबई-चीन संयुक्त उद्यम आधारित कंपनीत वरिष्ठ अभियंता (सिव्हिल) म्हणून काम करत होते. दिल्ली मेट्रोच्या बांधकामासाठी काम करणारी कंपनी त्यांना वर्षाकाठी १० लाख रुपये द्यायची.
मित्रांची प्रेरणा, कुटुंबाचे समर्थन
रमण सलारिया यांनी सांगितले की, अभियांत्रिकीची नोकरी करीत असे पण त्यांचा कल शेतीकडे होता. यावेळी, त्यांनी दिल्ली पुसा कृषी विद्यापीठात काम करणाऱ्या मित्राशी भेट घेतली आणि ड्रॅगन फळाच्या उत्पादनासाठी गुजरातमध्ये गेले. मित्र विजय शर्मा यांनी ड्रॅगन फळाबद्दल सांगितले आणि इंटरनेटवरून त्याबद्दल माहिती घेतली. त्यानंतर मित्रासमवेत २ वेळा गुजरातमध्ये जाऊन ‘ड्रॅगन फ्रूट’च्या प्रकल्पाला भेट दिली. कुटुंबासह शेतकरी पिता भरतसिंग यांनीही त्यांना पाठिंबा दर्शविला. जंगला गावात त्यांच्याकडे १० एकर जमीन आहे.
पाण्याची कमी आवश्यकता
रमण सलारिया यांचे म्हणणे आहे की, त्यांनी गुजरातमधून रोपांचे कटिंग खरेदी केले. पठाणकोट येथे आल्यानंतर ४ कालव्यात हे लागवड करण्यात आले. तसेच वर्षामध्ये दीड लाख नफा कमावला. सलारिया म्हणाले की, ड्रॅगन फळ बियाणे किंवा वनस्पती लावू शकत नाही. मार्चमध्ये लागवड केली आहे. जुलैमध्ये फुलं फळांमध्ये बदलतात आणि सप्टेंबरच्या शेवटी किंवा ऑक्टोबरच्या पहिल्या आठवड्यात योग्य फळ मिळतात. म्हणजेच, लागवडीच्या आठ महिन्यांच्या आत हे फळ मिळते. परंतु, पूर्णपणे तयार होण्यासाठी यास तीन वर्षे लागतात. रमण यांच्या म्हणण्यानुसार, या वनस्पतीला फार कमी पाण्याची आवश्यकता आहे. पंजाबच्या माढा झोनचे हवामान यास अनुकूल आहे. वनस्पती जास्त पाण्याने वितळते. चांगल्या उत्पादनासाठी ठिबक सिंचन हा एक चांगला पर्याय आहे. सलारिया म्हणाले की, ३ वर्षानंतर वनस्पती आपली संपूर्ण क्षमता देते.
४०० ते ५०० पर्यंत एका फळाची विक्री
रमण सलारिया म्हणाले की, दुकानात हे फळ मिळत नाही. हे केवळ मोठ्या कॉर्पोरेट स्टोअरमध्ये उपलब्ध आहे. या फळाची किंमत ४०० ते ५०० रुपये आहे. ज्यामुळे ते सर्वसामान्यांच्या आवाक्याबाहेरचे आहे. पठाणकोटमधील लोकांना २०० ते ३०० रुपयांना विकत आहे. ते चांगल्या किंमतीत आणि कमी किंमतीला विकले जाईल.
घाऊक दरात फळांची विक्री करणार नाही
सलारिया सांगतात, जेव्हा ते गुजरातमधून प्रशिक्षण घेऊन परत आले आणि आपल्या शेतात लावले, तेव्हा लोकांनी त्याची चेष्टा केली आणि स्नॅप बनवायला सुरवात केली. प्रथमच फळ उशीर झाल्याने लोकांनी त्याची मजा केली. आता तेच लोक तरुणांना काहीतरी वेगळे करण्याची उदाहरणे देतात. घाऊक दारात फळांची विक्री होणार नाही असे रमण म्हणतो. त्यांनी सांगितले की, फळ परदेशी आहेत असे सांगून मध्यमवयी लोक दरापेक्षा दुप्पट दर घेतात. परंतु आपल्या शहर आणि जिल्ह्यातील लोकांना परवडेल.
उत्तर अमेरिकेत ‘ड्रॅगन फळ’ उत्पादन सुरू झाले
सलारिया म्हणाले की, ‘ड्रॅगन फ्रूट’चे पहिले उत्पादन उत्तर अमेरिकेतून सुरू झाले. त्यापाठोपाठ थायलंड, फिलीपिन्स, तैवान, इंडोनेशिया, मलेशिया आणि सिंगापूर येथे मोठ्या प्रमाणात फलोत्पादन आहे. उत्तर अमेरिका आणि थायलंडमधून पंजाबसह बर्‍याच राज्यांत याचा स्रोत घेतला जातो. गुजरात आणि महाराष्ट्रातील शेतकरी हे देशात उत्पादित करीत आहेत. असे असूनही, ते परदेशातून आयात करावे लागत आहे.
