इंदूर – मध्य प्रदेशातील निमार भागातील खरगोन जिल्ह्यातील एका छोट्याशा गावातून बाहेर पडलेले आयआयटीयन आता जगाला उर्जेवर स्वावलंबी करण्याच्या उद्देशाने प्रयत्नशील आहेत. ११ वर्षात एक कोटी घरात सौरऊर्जेपासून वीज निर्मिती करण्याचे उद्दीष्ट त्यांनी डोळ्यासमोर ठेवले आहे. भारताचे सोलर मॅन म्हणून ओळखल्या जाणारे डॉ. चेतन सोलंकी २६ नोव्हेंबरपासून ११ वर्षांपर्यंत भारतासह ५० देशांमध्ये प्रवास करणार आहेत. नेमित गावचे ४५ वर्षीय सोलंकी यांची ही यात्रा मुख्यमंत्री शिवराजसिंह चौहान यांच्या उपस्थितीत भोपाळमधून सुरू होणार आहे. ही ऊर्जा स्वराज यात्रा दोन लाख किमीची असेल.
डॉ. सोलंकी हे या यात्रेत सुमारे १०० दशलक्ष लोकांना सौर ऊर्जा वापरण्यासाठी प्रशिक्षण देतील. आयआयटी मुंबईचे प्राध्यापकाची नोकरी डॉ. सोलंकी यांनी या कामासाठी सोडली आहे. ते बर्‍याच वर्षांपासून सौर ऊर्जेच्या क्षेत्रात कार्यरत आहेत. यासाठी त्यांनी ३० देशांचा प्रवास केला आहे. एनर्जी स्वराज फाउंडेशन ही त्यांची संस्था आहे. डॉ. सोलंकी म्हणाले की, आत्ताच अक्षय ऊर्जेच्या स्त्रोतांची उपयुक्तता वाढवावी लागेल. २०३५ पर्यंत जर आपण बदलत नसाल तर त्याचे परिणाम भयानक असतील. उर्जा निर्मितीच्या मार्गांवर आपण पुन्हा विचार केला पाहिजे. त्यासाठी आर्थिक हितसंबंधांचा त्याग करावा लागेल, अन्यथा पिढ्यानपिढ्या याचा फटका सहन करावा लागेल.
डॉ. सोलंकी यांच्या म्हणण्यानुसार, महात्मा गांधींनी ज्याप्रमाणे गाव स्वराज्याची संकल्पना केली होती, त्याचप्रमाणे लोकांना ऊर्जा स्वराज्यही समजले पाहिजे. प्रवासात सोलर बस आणि सोलर होम सोबत जाईल. त्यामध्ये चार सदस्यांची टीम असेल. ११ मीटर लांबीच्या सौर बसमध्ये एक बैठक कक्ष, स्वयंपाकघर, वॉशरूम आणि प्रशिक्षण कक्ष असेल. तसेच ३६०० चौरस फूट सौर घरही असेल. यात टीव्ही, कूलर, एसी, वॉशिंग मशीन आणि इतर घरगुती वापराचे इलेक्ट्रॉनिक वस्तू असतील, ज्या सौर उर्जेद्वारे पूर्णपणे चालविल्या जातील. याद्वारे लोकांना याची जाणीव करून दिली जाईल की आपण संपूर्ण घरासाठी सौरऊर्जा देखील वापरु शकतो. त्यानंतर, मध्य प्रदेशातील अनेक जिल्ह्यांमधून जात ही बस महाराष्ट्र, नागपूर आणि संपूर्ण भारतातील वर्धामध्ये जाईल. प्रवासाचा प्रारंभिक टप्पा भारतात असेल. यानंतर ते भारताच्या बाहेरील जवळपास ५० देशांमध्ये वाढविण्यात येईल.
