वाशिंग्टन – अमेरिकेने आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात चार अंतराळवीर पाठवले आहेत. यासाठी अमेरिकेच्या स्पेस एजन्सीने अ‍ॅलन मस्कची कंपनी स्पेस एक्सच्या रॉकेट फाल्कन ९ ची मदत घेतली आहे. याद्वारे नासाने आपले तीन अंतराळवीर आयएसएसकडे पाठविले आहे, तर एक जपानी अंतराळवीर तिसऱ्यांदा आयएसएसकडे गेला आहे. नासाने एका आसनासाठी तब्बल ६७ अब्ज रुपये मोजले आहेत.
अमेरिकेच्या अंतराळ मोहिमेसाठी रशियन मदत
अमेरिका आपल्या अंतराळ कार्यक्रमासाठी किंवा अंतराळवीरांना अंतराळ स्थानकावर पाठविण्यासाठी आणि त्यांच्या परतीसाठी रशियन अंतराळ यान सुयोसची मदत घेत आहे. हे सांगणे चुकीचे ठरणार नाही की, त्याच्या अंतराळ कार्यक्रमासाठी ते मुख्यत्वे रशियावर अवलंबून आहेत. पण रशियन अंतराळयान सुयोजमधील अंतराळवीरांच्या जागेसाठी नासाला किती पैसे द्यावे लागतात हे आपणास माहिती आहे काय? नासाने यासाठी ६७ अब्ज रुपये (९ दशलक्ष अमेरिकन डॉलर्स) इतके पैसे दिले आहेत.
रशियापासून कमी भीती
आजही अवकाश मोहिमांमध्ये किंवा अवकाश तंत्रज्ञानामध्ये रशियाचे राज्य आहे. असे असूनही अमेरिकेने या क्षेत्रात बरीच प्रगती केली आहे. परंतु स्पेस एक्सच्या आगमनानंतर अशी अपेक्षा आहे की, नासा आणि अमेरिका रशियावरील आपले अवलंबन कमी करू किंवा संपवू शकतील. जर सर्व काही ठीक झाले तर नासा त्याच्या अंतराळवीरांसाठी सुयोस येथे जागा खरेदी करणे थांबवू शकेल. खरं तर, याची सुरुवात २०१४ मध्ये झाली, जेव्हा नासाने स्पेस एक्स आणि बोईंगबरोबर करार केला होता. अंतराळवीर पाठविण्यासाठी सुयोस तयार करण्यास सांगितले. अमेरिकेने यापूर्वी २०११मध्ये आपले वाहन यासाठी वापरले होते. तेव्हापासून, नासा यासाठी रशियन वाहने वापरत आहे, त्यासाठी त्याला एक मोठी किंमत मोजावी लागेल.
रशिया, अमेरिका करार
फाल्कनच्या प्रक्षेपणानंतर कोणत्या प्रकारच्या जागेची अपेक्षा आहे यावर नासाचा प्रमुख जिम ब्रिडनस्टाइन यांचा असा विश्वास आहे की, स्पेस एक्सच्या आगमनानंतरही अमेरिकन अंतराळ संस्था नासाची निर्भरता रशियन वाहनाने पूर्णपणे संपणार नाही. अमेरिका आणि रशिया या संदर्भात सीट अदलाबदल करू शकतात असा त्यांचा विश्वास आहे. याअंतर्गत अमेरिकेच्या अंतराळ एजन्सीचे अंतराळवीर सुयोजचा उपयोग करण्यास तत्पर असतील, तर रशियन अंतराळवीर व्यावसायिक रॉकेटमध्ये जाऊ शकतील.
क्रू ड्रॅगन कॅप्सूल
एक्सस्पेसने क्रूचे नाव रेझिलियन्स असे ठेवले आहे. नासाने अंतराळवीरांसाठी स्पेस एक्सचा वापर करण्याची ही दुसरी वेळ आहे. त्याच्या मदतीने अंतराळवीरांनी २७ तासांत आयएसएस गाठले. तेथे सुमारे सहा महिने राहतील. विद्यमान राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आणि नवनिर्वाचित अध्यक्ष जो बिडेन हे दोन्ही स्पेस एक्स आणि भविष्यातील अंतराळ प्रवासांबद्दल उत्सुक आहेत. या यशाबद्दल या दोघांनीही स्पेस एक्सचे अभिनंदन केले आहे. यावेळी हे प्रक्षेपण बारकाईने पाहणार्‍या लोकांची संख्या कमी होती. मे २०२०मध्ये अंतराळ शटलने दोन अंतराळवीरांना आयएसएसमध्ये आणले होते. त्याच वेळी, अंतराळवीर त्याच वाहनातून सुखरूप परत आले.
