नवी दिल्ली – जगातील फर्निचर मार्केटमध्ये भारताच्या प्रवेशाची तयारी सध्या जोरात सुरू आहे. सद्यस्थितीत जागतिक फर्निचर निर्यात बाजारात भारताचा वाटा एक टक्काही नाही. चीनकडून एक अब्ज डॉलर फर्निचरची आयात कमी करण्याचीही भारताची इच्छा आहे, जेणेकरुन भारतातील हॉटेल्स आणि मोठ्या गृहनिर्माण प्रकल्पांमध्ये बांधलेली घरे चीनी ऐवजी भारतीय फर्निचरने सजविली जाऊ शकतात.
वाणिज्य व उद्योग मंत्रालयाने फर्निचर उद्योगाच्या विकासासाठी तज्ञांची समिती गठीत केली आहे. निर्यात आणि देशांतर्गत बाजाराच्या प्रचंड संभाव्यतेचा विचार करता. आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडूने फर्निचर क्लस्टरच्या बांधकामासाठी जागा आणि जागा देखील निवडली आहेत. त्याच वेळी उत्तर प्रदेश सरकारने पीलीभीतमध्ये फर्निचर क्लस्टर विकसित करण्यासाठी भारतीय व्यापार संवर्धन परिषद (टीपीसीआय) यांनाही जमीन देण्याची संधी दिली आहे.
तज्ञांच्या मते, भारतातील फर्निचरसाठी संघटित बाजारपेठ एकूण 1.5 अब्ज डॉलर्स आहे. त्यापैकी भारत O.6 अब्ज डॉलरची निर्यात करतो. वस्तुतः ही निर्यात लाकडीपासून बनवलेल्या हस्तकलेच्या वस्तूंनी बनविली आहे ज्यास फर्निचरच्या निर्यातीत समाविष्ट केले गेले आहे. जागतिक फर्निचर निर्यातीची बाजारपेठ 26 अब्ज डॉलर्स असून जगातील पाच देशांची निर्यात बाजारपेठ 50 टक्क्यांहून अधिक आहे. चीन निर्यातीत पहिल्या क्रमांकावर आहे, तर जर्मनी आणि पोलंड यांचे निर्यातीत अनुक्रमे दुसरे आणि तिसरे स्थान आहे.
परराष्ट्र व्यापार तज्ज्ञांनी सांगितले की, दहा वर्षांपूर्वी व्हिएतनामची फर्निचरची निर्यात एक अब्ज डॉलर्सपेक्षा कमी होती, जी आता 10.6 अब्ज डॉलर्स इतकी आहे. व्हिएतनामला मुख्यतः चीन आणि अमेरिकेच्या व्यापार युद्धाचा फायदा झाला. टीपीसीआयचे अध्यक्ष मोहित सिंगला म्हणतात की जगातील फर्निचरची सर्वाधिक आयात अमेरिका आणि कॅनडा करतात आणि चीन आपल्या निर्यातीपैकी 46 टक्के या देशांना निर्यात करतो. चीनच्या विरूद्ध अमेरिकेच्या परिस्थितीचा फायदा घेत आत्ताच भारत सहजपणे फर्निचरची निर्यात वाढवू शकतोते म्हणाले की, टीपीसीआयच्या विनंतीवरून नुकतीच उत्तर प्रदेश सरकारने पीलीभीतमध्ये फर्निचर क्लस्टर बांधण्यासाठी जमीन देण्याची ऑफर दिली आहे, परंतु भारतातील सुसंघटित फर्निचर उत्पादकांचे म्हणणे आहे की, क्लस्टरच्या बांधकामाचा फायदा दिल्लीपासून सुमारे १०० किलोमीटरच्या परिघात होईल. कारण आधुनिक फर्निचरचे बरेच खरेदीदार शहरी आहेत. आंध्र प्रदेशने सुमारे १०० एकरात पसरलेल्या औद्योगिक क्षेत्रात फर्निचर पार्क विकसित करण्याची ऑफर दिली आहे, तर तामिळनाडूने थुथुकुडी जिल्ह्यात फर्निचर पार्क तयार करण्यासाठी जमीन देऊ केली आहे.
भारतातील मोठ्या हॉटेल व गृहनिर्माण प्रकल्पांचे फर्निचर चीनमधून येतात. तज्ज्ञांनी सांगितले की भारतातील सर्व प्रमुख हॉटेल्स आणि गृहनिर्माण प्रकल्प चीनकडून मिळतात. शहरी भागातील मशीन-निर्मित आधुनिक फर्निचरची मागणी सतत वाढत आहे. पारंपारिक फर्निचर प्रामुख्याने भारतात तयार केले जाते आणि गोदरेज सारख्या केवळ काही कंपन्या आधुनिक डिझाइनचे फर्निचर बनवतात.
