इंडिया दर्पण ऑनलाईन डेस्क
रिझर्व्ह बँकेचे (RBI) गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी शुक्रवारी अर्थव्यवस्थेच्या वाढीला चालना देण्यासाठी रेपो दरात कपात करण्याची घोषणा केली. त्यामुळे रेपो रेटमध्ये ०.५० टक्क्यांनी कपात केली असून आता रेपो रेट ५.५० टक्क्यापर्यंत खाली आला आहे. या कपातीमुळे गृहकर्ज, वाहन कर्जाचे व्याजदर घटवले जातात.
RBI ने सलग तिसऱ्यांदा रेपो दरात कपात केली आहे, कारण महागाई कमी झाल्यामुळे बँकेला आर्थिक विकासाला चालना देण्यावर लक्ष केंद्रित करता आले.
त्याच वेळी, रोख राखीव प्रमाण (CRR) मध्येही १०० बेसिस पॉइंटची कपात करण्यात आली आहे. RBI गव्हर्नरांनी CRR मध्ये १०० बेसिस पॉइंटची कपात देखील जाहीर केली आहे, जी ६ सप्टेंबर, ४ ऑक्टोबर, १ नोव्हेंबर आणि २९ नोव्हेंबरपासून प्रत्येकी २५ बेसिस पॉइंटच्या चार समान टप्प्यात प्रभावी होईल. या निर्णयामुळे बँकिंग प्रणालीमध्ये २.५ लाख कोटी रुपये येण्याची अपेक्षा आहे, ज्यामुळे तरलता वाढेल आणि कर्ज प्रवाहाला चालना मिळेल.
पॉलिसी रेट कमी केल्याने बँक कर्जांवरील व्याजदर कमी होतो, ज्यामुळे ग्राहक तसेच व्यवसायांना कर्ज घेणे सोपे होते, परिणामी अर्थव्यवस्थेत अधिक वापर आणि गुंतवणूक होते, ज्यामुळे उच्च विकास होतो. तथापि, या दर कपातीची प्रभावीता मुख्यत्वे व्यावसायिक बँका कर्जदारांना किती जलद आणि कार्यक्षमतेने लाभ देतात यावर अवलंबून असेल. त्याच वेळी, सीमांत स्थायी सुविधा (MSF) आणि बँक दर 5.75 वर समायोजित केले गेले आहेत.
RBI ने आज जाहीर केलेल्या द्वैमासिक चलनविषयक धोरण बैठकीत ‘अ‍ॅकमोडेटिव्ह’ वरून ‘न्यूट्रल’ मध्ये आपला धोरणात्मक दृष्टिकोन बदलला आहे. या संदर्भात, RBI गव्हर्नर म्हणाले की या वर्षी फेब्रुवारीपासून, रेपो दरात सतत 100 बेसिस पॉइंट्सची कपात करण्यात आली आहे आणि म्हणूनच चलनविषयक धोरणाची भूमिका अनुकूल वरून तटस्थ करण्यात आली आहे. यामुळे RBI एकूण वाढ-महागाई गतिमानतेवर बारीक लक्ष ठेवू शकेल.
आरबीआय गव्हर्नर म्हणाले की, किमतींमध्ये व्यापक घट आणि महागाईचे आरबीआय बँडशी टिकाऊ संरेखन यामुळे महागाई दर आता ३.२ टक्क्यांपर्यंत खाली आला आहे. त्यानुसार, आरबीआयने महागाई दराचा अंदाज ४ टक्क्यांवरून ३.७ टक्क्यांपर्यंत कमी केला आहे.
संजय मल्होत्रा म्हणाले की भारत अजूनही सर्वात वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था आहे. कॉर्पोरेट, बँक आणि सरकारचे ताळेबंद मजबूत आहेत आणि बाह्य क्षेत्र स्थिर आहे जे अर्थव्यवस्थेच्या मजबूत मूलभूत तत्त्वांचे प्रतिबिंबित करते. ते म्हणाले की भारतीय अर्थव्यवस्था देशांतर्गत आणि परदेशी गुंतवणूकदारांसाठी आकर्षक संधी देते.
रबी पिकांबद्दल अनिश्चितता मोठ्या प्रमाणात कमी झाली आहे आणि दुसऱ्या आगाऊ अंदाजानुसार गेल्या वर्षीच्या तुलनेत गहू उत्पादन आणि प्रमुख डाळींचे जास्त उत्पादन नोंदवले गेले आहे. खरीप हंगामात चांगली आवक झाल्यामुळे अन्न महागाई कायमस्वरूपी कमी होण्याची शक्यता निर्माण होण्याची अपेक्षा आहे.
आरबीआयच्या मते, महागाईच्या अपेक्षांमध्ये तीव्र घट भविष्यात महागाईच्या अपेक्षा स्थिर ठेवण्यास देखील मदत करेल. याशिवाय, कच्च्या तेलाच्या किमतीत झालेली घट ही महागाईच्या दृष्टिकोनासाठी चांगली आहे. गव्हर्नर म्हणाले की, लोकसंख्याशास्त्र, डिजिटलायझेशन आणि देशांतर्गत मागणीच्या आधारे भारतीय अर्थव्यवस्था गुंतवणूकदारांसाठी प्रचंड संधी देते.
