कायदे आणि व्यवस्थापनाचा कोर्स तोही मोफत? कुठे? कशी संधी मिळेल?

विशेष प्रतिनिधी, नवी दिल्ली

सध्याच्या काळात  उद्योग, व्यवसाय असो की नोकरी किंवा आधुनिक शेती करत असतांना प्रत्येकास वेगवेगळे कायदे आणि त्या क्षेत्रातील व्यवस्थापनाचे ज्ञान असणे आवश्यक असते. कारण कोणतेही कायदे माहित असल्यास उद्योग-व्यवसाय करणे सोपे होते, तसेच व्यवस्थापनाची माहिती असल्यास उद्योग व्यवसायाचा विकास करणे सहज शक्य असते. परंतु वयाच्या चाळिशीनंतर कोणत्याही नियमित अभ्यासक्रमास प्रवेश घेणे शक्य नसते. मात्र ऑनलाईन पद्धतीने सदर अभ्यासक्रम शिकण्याची संधी उपलब्ध आहे.

बरेचदा आपल्या आवडीनुसार किंवा क्षमतानुसार करिअर निवडले नाही आणि सुमारे १० वर्षे एकाच व्यवसायात असूनही त्यांचे प्रोफाइल समाधानी नाही किंवा त्याची वाढ मर्यादित झाली आहे. तसेच सामान्यत: जे लोक सध्याची नोकरी किंवा व्यवसाय बदलून, नवीन करिअरसाठी प्रयत्न करत असतात, अशा व्यावसायिकांचे वय ४० वर्षे किंवा त्याहून अधिक असते. या परिस्थितीत सामान्यत: सध्याच्या नोकरीत असताना ऑनलाइन पद्धतीने या व्यावसायिकांना नवीन कोर्स करण्याची आवश्यकता असते.

बहुतांश संस्थांमध्ये नवीन अभ्यासक्रमांना अभ्यासक्रमांचे प्रवेश दिले जातात. जर करिअरच्या मध्यभागी असताना संकट आले असेल. तसेच कायदा किंवा व्यवस्थापनात करियर बनविण्याचा विचार केला असेल. अशा लोकांकरिता कोणत्या शैक्षणिक संस्था  अभ्यासक्रम उपलब्ध करतात ? आणि येथे ऑनलाइन पद्धतीने कोर्स करता येतील ? हे जाणून घेऊ या…

 कायद्याचा अभ्यास

देशातील सर्वोच्च सरकारी आणि खासगी कायदा संस्थांमध्ये विविध यूजी आणि पीजी कार्यक्रमांमध्ये प्रवेश सामान्यत: कॉमन लॉ अ‍ॅडमिशन टेस्ट (सीएलएटी) द्वारे केला जातो. बॅचलर पदवी कायद्याच्या अभ्यासक्रमासाठी प्रवेशासाठी कोणतीही वयाची मर्यादा नाही. म्हणूनच सीएलएट यूजी प्रवेश परीक्षेमध्ये थेट प्रवेश घेता येईल आणि गुणांच्या आधारे या महाविद्यालयात प्रवेश घेता येईल.  या संस्था सहसा ऑफलाइन वर्ग घेतात, परंतु सध्या कोरोना साथीच्या आजारामुळे ऑनलाईन वर्ग घेतले जात आहेत.  तसेच, देशभरात उच्च शिक्षणात राबविण्यात येत असलेल्या नवीन राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणांतर्गत ऑनलाइन वर्गांचा पर्यायही देण्यात येणार आहे.

ऑनलाइन अभ्यास

पारंपारिक कायदा अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश घेऊ इच्छित नसल्यास आणि घरी बसून काही शॉर्ट टर्म कोर्स करू इच्छित असाल तर अभियान स्वयम (युवा आकांक्षा मन-स्वयाम पोर्टल, अॅक्टिव्ह-लर्निंग फॉर यंग अस्पायरिंग माइंड्स-स्वयम) पोर्टल, स्वयम शिक्षण मंत्रालय, भारत सरकार.परंतु संबंधित अल्पकालीन कायदा अभ्यासक्रम ऑनलाईन पद्धतीने सामील होऊ शकतात.  या अभ्यासक्रमांचा कालावधी जास्तीत जास्त २४ आठवड्यांपर्यंत आहे.  हे कोर्स नॅशनल लॉ युनिव्हर्सिटी दिल्ली, आयआयटी खडगपूर, आयआयटी मद्रास इत्यादी देशातील अव्वल संस्थांकडून दिले जातात आणि हे सर्व अभ्यासक्रम विनामूल्य दिले जातात.

व्यवस्थापन अभ्यासक्रम

व्यवस्थापन अभ्यासक्रम देखील मध्यम-करिअरच्या संकटातून जाणारे व्यावसायिकांची निवड आहे.  कॉमन अ‍ॅडमिशन टेस्ट (सीएटी) साठी कायद्याची सर्वात मोठी प्रवेश परीक्षा सीएलएटीसारख्या व्यवस्थापनातली सर्वात मोठी प्रवेश परीक्षा आहे.  आपल्याकडे विहित पात्रता असल्यास आपण मॅनेजमेंट एन्ट्रन्स टेस्ट – कॅटमध्ये उपस्थित राहू शकता आणि कॅट स्कोअरच्या आधारावर देण्यात आलेल्या महाविद्यालयात प्रवेश घेऊ शकता.  या अभ्यासक्रमांमध्ये सहसा प्रत्यक्ष उपस्थित असावी लागते, परंतु सध्या कोरोना साथीचा  संसर्गा पाहता ऑनलाइन वर्गांचा पर्यायही आहे.

ऑनलाइन अभ्यास

नवीन शैक्षणिक धोरण लागू झाल्यानंतर ऑनलाइन वर्गांचा पर्यायदेखील देण्यात येणार आहे. जर तुम्हाला शॉर्ट टर्म ऑनलाईन मॅनेजमेंट कोर्सेस करायचे असतील तर स्वयम पोर्टल वरही पर्याय उपलब्ध आहेत.  आयआयएम बेंगळुरू, आयआयटी खडगपूर, आयआयटी रुड़की, आयआयटी बॉम्बे, आयजीएनओयू इत्यादी अभ्यासक्रमांची जास्तीत जास्त २४ आठवड्यांची मुदत आहे तसेच वरिल सर्व ऑनलाइन अभ्यासक्रम विनामूल्य आहेत.